Муқаддас ислом дини одоб ахлоқ, меҳр муаббат ва инсонпаварлик дек гузал ғояларни ўз ичига олганлиги cабабли турли замонларда одамлар бу диндан турлича фойдалана бошладилар. Кимдур дунё ва охиратининг манфаати учун фойдаланган бўлса, ислом дини дейилса эшитган одам мумдек эриб қолишини билган ғаразли кишилар ўзининг моддий ё ботил ғоясини амалга ошириш учун ишлатадиган бўлиб қолди. Ушбу ботил ғоя ва ақидаларни сезган улуғ зот ва алломалримиз ўз замоналарида мазкур тоифаларнинг йўлини тўсмоқ учун ўз билим ва маҳоратларини ишга солиб кўп натижаларга эришдилар ва муқаддас ислом динимизни бизгача тоза ва соф етказиб бериш бахтига мушарраф бўлдилар. Шунинг учун биз ҳам бугунги глобал ҳолатини назарда тутмай бефарқ ва лоқайд бўлиб панжа ортидан қараб ўтирадиганлардан бўлсак, келажак авлод ҳаққини поймол қилиб улар олдида жавобгар бўлиб қолишимиз муқаррар бўлади.
Бугун дунёнинг баъзи бир мамлакатларида турли тоифа ва ақидапарастлар ўз ғаразли ғояларини амалга ошириш учун ислом дини ниқоби остида амал қилиб, ўқлари нишонга етмоқ учун ҳадиси шариф ва Қуръони карим оятларини ўз манфаатлари йўлида тафсир қилмоқдалар.
Аввалан билмоқ керакки, Қуръонни гафсир қилиб унга маъно беришга фақат мужтаҳид (тафсир, ҳадис, фиқҳ ва усул илмларни билган киши)ҳақлидирки, бу иш вақтида ўз ифодасин топган. Зеро ҳадисда келганки: «Қуръонни ким ўз фикри билан тафсир қилса жойини жаҳаннамдан таййёрлаб қўйсун». Шунингдек Қуръони каримда шундай оятлар мавжудки, уларнинг маъноларини Парвардигордан бошқа ҳеж ким билмайди деб Қурънда таъкидланган. Шунинг учун бизнинг Ҳанафий мазҳабимиз уламолари шундай оятларнинг маъносини Оллоҳ таолога ҳавола қилиб маъно беришидан ўзларини тиядилар. Бундан ташқари Қуръон ва ҳадисларнинг носих ва мансух(ҳукми бекор қилинган) лари бор бўлиб, муфассир уларни ҳам мукаммал билмоғи лозим бўлади. Мансух оятларга имон келтирилади аммо унга амал қилинмайди.
Йуқорида таъкидлаб ўтганимиздек бугунги янги фирқалар Қуръни карим ва ҳадисларни кўр-кўрони таъвил қилиб тинж ҳаёт кечириб турган жамиятни ҳалокат гирдобига тортмоқдалар. Худованд таборака ва таоло шундай кимсалардан огоҳ бўлмоғимиз учун қўйидаги оятни Қуръонда келтириб марҳамат қилади: (Оят маъноси) «Бу Китода(Қурънда) маъноси аниқ ва равшан оятлар ва ҳам муташобиҳ(тушиниши қийин бўлган) оятлар ҳам ўрин олгандир. Энди дилларида ҳақ йўлдан оғиш бўлган кимсалар одамларни алдаб фитнага солиш ва ўз ҳавои нафсларига мувофиқ тафсир қилиш учун Унинг муташобиҳ оятларига эргашадилар,- Ҳолбуки, ундай оятларни таъвилини ёлғиз Оллоҳгина билур…..» деб баён қилинган. ( Оли Имрон 7 оят). Мазкур оят хусусида Пайғамбаримз (алайҳиссалом) бундай деганлар: «Бир қавмнинг Қуръон оятлари устида таъвил қилиши, уларнинг хатога йўл тутишига сабаб бўлади ва улар фитнага йўл тутади сўнгра улар Қуръондан муташобиҳ оятларига эргашадилар. Бу ҳол уларни ҳалокатга олиб бораби».(Қатода ривояти). Бошқа бир ҳадисда бундай дейилган: «Агар Қурондан муташобиҳ оятларига эргашганларни кўрсангизлар, улардан узоқлашингиз».(Тафсири Абд).
Мазкур оят ва ҳадиси шарифлардан хулоса чиқориб шуни айтиш мумкинки, бугун дунёда ўз қабиҳ амаллари билан хавф солиб турган фирқалардан бири «ИШИД» ( Ироқ ва Шом Ислом давлати) , «Ҳизбут-таҳрир» ва бошқа гуруҳлар мавжудлигидан барча юртдошларимиз огоҳ бўлмоқлари лозим. Зеро Ҳазрати Али (каррамаллоҳу важҳаҳу) бир минг тўрт юз йил муқаддам уларнинг сифатларини баён қилиб бундай деганлар: «Қачон қора байроқларни кўрсангиз ерни лозим тутинг. (яъни маконингизда туринг уларга ергашманг) Қўлларингиз ва оёқларингизни қимирлатманг.(уларга моддий ва маънавий ёрдам берманг) Сўнг заиф бир қавм зоҳир бўлур. Улар эътиборга сазовор эмаслар. Уларнинг қалблари темирнинг зангига ўхшайди.(одамларга раҳм қилмайдилар, шафқатсиз азоб берадилар) Улар мол-мулк соҳибларидирлар. Аҳдга ҳам, ваъдага ҳам вафо қилмаслар. Ҳаққа чақирурлар, лекин ўзлари ҳақ аҳлидан эмаслар. Исмлари лақабдир. Нисбатлари қишлоқ-шаҳарларигадир. Сочлари аёлларнинг сочларига ўхшаб осилиб туради. Улар охири бориб ўзаро ихтилоф қиладилар…..».
Хулоса сифатида шуни алоҳида таъкидлаш лозимки, жаҳонда кечаётган мураккаб жараёнлар ёшлар тарбиясига янада жиддийроқ эътибор беришни талаб этмоқда. Хусусан ҳар бир ота- она бўйнидаги масъулиятни ҳис этиб фарзандларининг ҳар нафас ва ҳар бир қадамидан хабардор бўлиб уларнинг юрадиган йўли ҳамда дўсту ҳамсўҳбатлари кимлигини билиб туришлари шарт ва лозим дур. Уруш жанжаллар биздан узоқдаку деб бепарво бўлиш асло мумкин эмас. Гарчи юртимиз Худога шукр тинч-осуда бўлсада бу хатарларни олди олинмаса, унинг тафти етиб келиши мумлмгини унутмаслигимиз даркор. Зеро ҳозирги глобаллшув даврида интернет орқали дунёнинг бир четида туриб, одамларга ўз ғоясини сингдириш мумкин бўлган даврда яшамоқдамиз. Шунинг учун мазкур тоифаларга нисбатан « фикрга қарши фикр, ғояга қарши ғоя, жаҳолатга қарши маърифат билан курашиш ҳар қачонгидан кўра муҳим аҳамият касб этмоқда» деб ёзган эдилар марҳум Юртбошимиз ўз «Юксак маънавият енгилмас куч» асарларида.
Бир муборак ҳадиснинг маъносида бундай дейилган:
« Ким эрта ўйқудан туриб оиласига тинчлик ва аҳли оиласини сиҳҳат ва саломат топса ҳамда фарзандлари учун бир кунлик егули напрсаси бўлса билсинки у энг бой ва бахтли инсондир».
Яна бир ҳадисда: «Менинг уматим икки неъматнинг қадрига вақтида етмайди. Бири тинчлик иккинчиси эса сиҳҳат ва саломатликдир». дейилган. Шунинг учун бугунги тинчлик ва хотиржамлигимизга шукр қилиб, ушбу улуғ неъматни авайлаб асраш ҳар бир фуқаронинг бурчи эканлигини асло унутмаслигимиз лозим.
Фазлиддин Кароматуллоҳ
Сариосиё тумани «Хожа Алоуддин Аттор» ж. масжиди имом хатиби
Бир кунда беш вақт намозни ўз вақтида адо этинг! Тўғри дастлаб, бир маҳал, кейин икки, уч қилиб кўпайтираётган бўлишингиз мумкин. Бироқ беш маҳал намоз ҳар бир мусулмон зиммасидаги фарздир.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам Муъоз ибн Жабал розияллоҳу анҳуни Яманга жўнатаётиб: “Аллоҳ таоло беш маҳал намозни ҳар бир банданинг зиммасига фарз қилганини етказгин”, деб алоҳида таъкидлаганлар.
Демак, бир кунда беш маҳал намоз фарздир. Икки ёки уч маҳал эмас.
Барчамизга яхши маълумки, бирорта эшикни очиш учун албатта калит керак. Худди шунингдек, Жаннатга кириш учун ҳам калит талаб этилади. Агар жаннатга киришни истасангиз сизга калит керак бўлади. Ахир бу дунёда ҳам эшикдан кириш учун калит керак бўляптику.
Ҳар бир калитда ўзининг тишлари бўлади. Тасаввур қилиб кўрингчи, калитингизнинг бир тиши бўлмаса нима бўлади? Истасангиз синаб кўринг, калитингиз тишидан биттасини синдириб, очишга уриниб кўрингчи? Эшик очилармикин? Ваҳоланки, калитда биргина синган тишдан бошқа яна бир қанча бутун тишлар бор.
Яна бир мисол. Айтайлик, бир танишингизга қўнғироқ қилмоқчи бўлсангиз, унинг рақамини терасиз. Бордию биргина рақамни нотўғри терсангиз, сиз яқин одамингиз билан гаплаша олмайсиз, тўғрими?
Демак, Жаннатга тушишни истар экансиз сиз беш маҳал намозни ўз вақтида адо этишингиз керак экан.
Намоз вақти кирганда юмшоқ тўшакингизда ётган ёки аёлингиз билан бирга бозорда бўлсангиз ҳам, бирор иш билан банд ёки фарзандларингиз билан бирга ўйнаётган бўлсангиз ҳам дарҳол ҳаммасини четга суриб, намозни адо этишга киришинг!
Қанчалик кўп ишларингиз бўлмасин, сиз намозни ўз вақтида адо этсангиз Аллоҳ таолонинг Ўзи бошқа ишларингизни осон қилиб қўяди. Лекин афсуски, буни кўпчилик тушунмайди.
Одатда биз ўзимиз учун осон бўлган амалларни қиламиз. Лекин қачонки нафсимизга оғир келадиган ишга дучор бўлсак ўзимизни олиб қочамиз.
Бугунги кунда ўзининг гавдаси, мушаклари билан мақтанадиганларнинг видеолавҳаси жуда кўпайиб кетди. Бунинг сабаби ҳозирги ёшлар мушакларини ишириб олишга жуда қизиқадилар. Ўзларини бошқалардан кучли деб ҳисоблайдилар. Лекин аслида ҳақиқий кучли инсон ким? Мушаклари бақувватми? Йўқ, асло ундай эмас. Бомдод намозига туриш учун устидаги кўрпасини кўтара олган ҳақиқий кучли одамдир. Агар ўзингизни кучли деб билсангиз, бомдодга туришда синаб кўринг.
Азиз ота-оналар фарзандларимиздан бирор нарсани талаб қилишда аввало ўзимиз ўрнак бўлайлик. Токи ёшлар бир қўлида оғир тошни кўтарадиган одам кучли инсон эмас, балик, таҳажжуд ва бомдод намозларини турадиган одам ҳақиқий кучли одам эканини яхшилаб англаб етсинлар.
Аллоҳ таоло Қуръони каримда бундай марҳамат қилади: “Уларнинг ёнбошлари ўрин-жойларидан йироқ бўлур. Улар Парвардигорларига қўрқув ва умидворлик билан дуо-илтижо қилурлар ва Биз уларга ризқ қилиб берган нарсалардан инфоқ-эҳсон қилурлар” (Сажда сураси, 16-оят).
Аллоҳ таоло бу оятда кучли мўминлар ҳақида хабар қилади. Улар тунларни ибодат билан ўтказиб, оз ухлайдилар, кечалари Роббул аъламийндан қўрқиб, Унинг раҳматидан умидвор ҳолда бедор бўладилар.
Аллоҳ таоло барчамизни ана шундай гўзал хулқлар билан сифатланган бандаларидан қилсин!
Даврон НУРМУҲАММАД