Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
10 Декабр, 2025   |   19 Жумадул сони, 1447

Тошкент шаҳри
Бомдод
06:13
Қуёш
07:38
Пешин
12:21
Аср
15:13
Шом
16:58
Хуфтон
18:16
Bismillah
10 Декабр, 2025, 19 Жумадул сони, 1447

Ибн Таймия тасаввуфга қандай қараган?

25.11.2021   2185   3 min.
Ибн Таймия тасаввуфга қандай қараган?
Бугунги кунда тасаввуф ва тариқатни тўлиқ рад қилиб, сўфийларни инкор этиб, уларни бидъатда айблаб, адашган фирқалар қаторига қўшиб, уларнинг амалларини эса ботилликка йўйиб келаётган айрим тоифалар борки, одамлар кўр-кўрона бу алдовларга учиб қолмоқда. Бу гуруҳларнинг бошида баъзи бемазҳаблар қатори салафийликни даъво қилаётган сохта салафийлар ҳам бор. 
 
Барчага маълумки, сохта салафийлар саҳобаларнинг ёки тобеъийнларнинг, мужтаҳидларнинг ёхуд валийларнинг сўзларидан ҳам кўра ўзларининг ғоявий раҳнамоси – Аҳмад ибн Таймиянинг (1263–1328) фикрларини қўллаб-қувватлашади. Бу зотнинг ҳар бир фатвоси ёки гапини жон дили билан қабул қилишади ва ҳаётларининг шиорига айлантиришади.
 
Минг афсуслар бўлсинки, улар ғоявий раҳнамоларининг тариқатга дахлдор эканликларини ва тасаввуф аҳлларининг фикрини маъқуллаганларини билишмайди. Ёки билсалар ҳам одамлардан сир тутишга уринишади. Бунинг сабаби уларнинг ўзларига аён.
Дарҳақиқат, Ибн Таймия бир қанча ақидавий масалаларда Аҳли сунна вал жамоа эътиқодига зид иш тутган бўлсалар-да, бироқ ўзлари қодирия тариқатига мансуб бўлиб, тасаввуф ва тариқат сарчашмасидан истифода этганлари кундек равшан. Бирор марта тасаввуфни ёмонламаган, танқид қилмаган, ширк деб билмаган, салбий муносабатда бўлмагани ҳам ўз исботини топган.
 
Жумладан, ўзининг «Масъала ат-Табризийя» («Табризликлар масаласи») номли китобида фахр билан: «Менга Шайх Абдулқодир (Жийлоний)нинг муборак ҳирқалари кийдирилди. Мен ва у зотнинг ўртасида (силсилада) икки киши бордир», деганлар. Ўша икки киши – Муваффақуддин Ибн Қудома ва Ибн Абу Умар раҳимаҳумаллоҳ бўладилар.
 
Қолаверса, Ибн Таймия тасаввуф тўғрисида иккита китоб ҳам ёзганлар. Биринчиси «ат-Тасаввуф» («Сўфийлик»), иккинчиси эса «ас-Сулук» («Сўфийлик йўли») деб номланади. Аллома ҳар иккала китобда тасаввуфни ёмонламасдан балки унинг фойдали эканлигини бир қанча мисоллар билан кўрсатиб берганлар. 
 
Шунингдек, бошқа асарларида ҳам бунга алоҳида урғу қаратиб ўтганлар:
«Муҳаддислар, фақиҳлар ва сўфийларнинг жумҳури Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам олиб келган нарсага эргашадилар. Улардан келтирилган (улар битиб қолдирган) китоблар ва  асарлар илмдандир. Улар рисолатга ҳақиқий эргашувчилар бўлиб, унга ҳеч бир нарсада хилоф қилмайдилар» «Мажмуъ ал-Фатаво», 12-жилд, 36-бет.
 
«Тасаввуф ва маърифат аҳли бўлмиш Жунайд (Бағдодий)нинг сулукига эргашган солик дарҳақиқат ҳидоятга эргашибди ва у нажот топган ва бахтлидир!» «Мажмуъ ал-Фатаво», 14-жилд, 355-бет .
Бу каби мисолларни кўплаб келтириш мумкин. Уларнинг барчасида Ибн Таймия раҳматуллоҳи алайҳнинг тасаввуфга нисбатан ижобий фикр билдирганларига гувоҳ бўламиз.
 
Шундай экан, эй ҳидоят ва суннатга, маърифат ва камолотга ташна ёшлар, кўзингизни очинг, ҳақиқатга тик боқинг. Асоси йўқ гап-сўзларга ишонманг, ҳужжат келтиришда хатога йўл қўяётган шахсларнинг алдовига учманг. Сохта салафийларнинг макру ҳийласига алданиб, уларнинг тузоғига тушиб қолманг. Акс ҳолда пок эътиқоду шаффоф иймонингизга гард юқиб, гулдек умрингиз хазонга айланиши ҳеч гап эмас. 
 
Эркин ҚУДРАТУЛЛОҲ
Мир Араб ўрта махсус ислом 
билим юрти мударриси
МАҚОЛА
Бошқа мақолалар
Янгиликлар

Астрахандаги II Халқаро илмий-диний конференцияда Диний идорамиз вакили иштирок этди

10.12.2025   879   3 min.
Астрахандаги II Халқаро илмий-диний конференцияда  Диний идорамиз вакили иштирок этди

«Мусулмон Умматининг Буюк Ғалабага ва Ватан ҳимоясига қўшган ҳиссаси: тарих сабоқлари ва замонавий муаммолар» номли Астрахандаги II Халқаро илмий-диний конференцияда

Диний идорамиз вакили иштирок этди

 

Халқаро анжуманда Жанубий федерал округ, Кавказ орти ва Яқин хориж диний арбоблари ҳамда давлат ҳокимияти органлари вакиллари, илмий ва эксперт жамоатчилиги, таълим муассасалари, олийгоҳлар ўқитувчилари ва талабалари, Россия ҳарбий қисмининг раҳбарлари, Россия Федерацияси субъектларидан диний ва жамоат арбоблари, анъанавий конфессиялар диний пешволари ва кўплаб оммавий ахборот воситалари вакиллари иштирок этдилар.

Форум Ғалабанинг 80 йиллиги ва “Ватан ҳимоячилари” йили доирасида ўтказилишини инобатга олган ҳолда, унинг иши давомида мусулмон уламоларининг фуқаролик жамиятини жипслашишдаги роли, шунингдек давлатларимиз тараққиётининг муҳим тарихий босқичларида диний арбобларнинг давлат сиёсатига қўшган ҳиссаси муҳокама қилинди.

Халқаро форумда маъруза учун сўз берилган Диний идорамиз вакили Иброҳимжон домла Иномов Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий Шайх Нуриддин Холиқназар ҳазратларининг саломлари ва дуои-хайрларини ҳурмат билан етказди.

Астрахан давлат университетида талаба ёшлар билан учрашувда Ўзбекистон мусулмонлари идораси вакили “Ота-онани рози қилиш – фарзандлик бурчи”, “Ақидада адашмайлик!”, “Ижтимоий тармоқлардан фойдаланиш одоби” мавзуларида тўхталиб ўтди.

Турли хил диний оқимлардан эҳтиёт бўлиш зарурлиги – ҳам шариат буйруғи, ҳам замон талаби, ҳам давр эҳтиёжи эканлигига эътибор қаратилиб, кенг тушунчалар берилди.

Халқаро конференция доирасида Россия мусулмонлари Марказий Диний идораси раиси, Муфтий Талгат Сафа Таджуддин ҳазратлари Ўзбекистон мусулмонлари идораси вакили билан учрашув ўтказди.

Суҳбат давомида ташриф учун миннатдорлик изҳор этиб, ўзининг энг катта ва илиқ самимий саломларини, энг яхши тилак ва хайрли дуоларини Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий Шайх Нуриддин Холиқназар ҳазратларига албатта етказишни бир неча бор таъкидлаб ўтди.

Россия мусулмонлари Марказий Диний идораси раиси, Муфтий Талгат Сафа Таджуддин ҳазратларининг Ўзбекистонга, Бухорога, Ўзбекистон халқига меҳри ўзгача баланд эканлиги кўзларида ёш билан меҳр ила ифода этди.

Учрашув давомида Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий Шайх Нуриддин Холиқназар ҳазратларининг ҳам саломлари делегациямиз аъзоси томонидан ҳурмат билан етказилди.

Хизмат сафари давомида конференция иштирокчилари, хорижий меҳмонлар, ватандошларимиз ҳамда маҳаллий фуқаролар ва расмий ташкилотлар масъуллари билан бўлган суҳбатларда делегациямиз вакили томонидан бугунги кундаги мамлакатимиздаги қилинаётган ишлар тўғрисида тўхталиб, давлатимиз ва ҳукуматимиз томонларидан юрт тинчлиги, халқ фаровонлиги ва саломатлиги, динимиз камолоти, масжиду-мадрасаларимиз ободлиги учун беҳисоб даражада ишлар олиб борилаётганлигини ёритиб, бугунги кундаги мамлакатимиздаги ҳамма соҳаларда, айниқса диний соҳада жуда ҳам катта ислоҳотлар, мисли кўрилмаган янгиликлар тўғрисида хабар бериб ўтилди.

Астраханда ўтказилган «Мусулмон Умматининг Буюк Ғалабага ва Ватан ҳимоясига қўшган ҳиссаси: тарих сабоқлари ва замонавий муаммолар» номли II Халқаро илмий-диний конференция Россия Федерациясининг кўплаб марказий, ҳудудий ва маҳаллий оммавий ахборот воситаларида ёритиб борилди.

 

 

 

Астрахандаги II Халқаро илмий-диний конференцияда  Диний идорамиз вакили иштирок этди Астрахандаги II Халқаро илмий-диний конференцияда  Диний идорамиз вакили иштирок этди Астрахандаги II Халқаро илмий-диний конференцияда  Диний идорамиз вакили иштирок этди Астрахандаги II Халқаро илмий-диний конференцияда  Диний идорамиз вакили иштирок этди Астрахандаги II Халқаро илмий-диний конференцияда  Диний идорамиз вакили иштирок этди Астрахандаги II Халқаро илмий-диний конференцияда  Диний идорамиз вакили иштирок этди Астрахандаги II Халқаро илмий-диний конференцияда  Диний идорамиз вакили иштирок этди
Дунё янгиликлари