“Яхшига қилсанг яхшилик –
ҳам айтади, ҳам қайтади...”
Бисмиллаҳир Раҳмонир Раҳим!
Меҳрибон Яратган Парвардигоримиз Аллоҳ таборака ва таолога беадад ҳамду санолар,
Ҳазрати Пайғамбаримиз Жаноби Муҳаммад Мустафо Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васалламга беҳисоб салавоту саломларимиз бўлсин!
Бахтли, саодатли яшаш, чинакам маъмур ҳаёт кечириш – ҳар бир инсон орзуси. Дунёда бахту саодатни, маъмурчилик ва фаровонликни ўлчайдиган мезонлар кўп, омиллар бисёр. Лекин шундай неъматлар борки, уларсиз ҳаётимиз рангсиз, турмушимиз ҳузур-ҳаловатсиз бўлиб қолади.
Хўш, бу неъматлар қайсилари?
Жаноб Пайғамбаримиз Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи ва саллам: “Икки неъмат борки, кўпчилик инсонлар унинг қадрига етмайдилар. Улар – сиҳат-саломатлик ва хотиржамликдир”, – дедилар» (Имом Бухорий ривоятлари).
Бошқа бир ҳадиси шарифда: “Кимки ўз уйида тинчликда, тани соғлом, бир кунга етадиган таоми бор ҳолда тонг оттирса, унга бутун дунё неъматлари тўлиғича берилгандек бўлибди”, – дейилган (Имом Бухорий ривоятлари).
Нега ҳадиси шарифда ҳар куни, ҳар доим муҳтож бўладиганимиз уч неъмат: соғлиқ, тинчлик ва қут-баракага урғу берилди?
Чунки бу неъматлар бўлмаса, турмуш издан чиқади, яшаш қийинлашади. Узоққа бормайлик, бугунги дунёнинг манзарасидан хулоса чиқариб олайлик! Биргина кўзга кўринмас ўлат барчанинг ҳаловатини ўғирлади, ҳамманинг тинчини бузди... Шундай эмасми?
I
...Тонг саҳар тинчлик-хотиржамликда уйғонишнинг ўзи бир неъмат эмасми?! Бобо-буви, ота-она, ака-ука, фарзандлар – оила даврасида нонушта қилишнинг файзини нима билан таққослаш мумкин?! Ишга, ўқишга отланаётганда, оила улуғларининг дуосини олиб кўчага чиқишнинг баракотини ҳаммамиз яхши биламиз.
Тинчлик-омонликда яшаш бу – жон, мол, уй-жой, ор-номус хавфсизлигига эга бўлиш демакдир. Минг-минг шукрларки, юртимизда булар барчасининг хавфсизлиги кафолатланган.
Аслида, “Ислом” сўзи араб тилидан ўзбек тилига таржима қилинганда “итоат ва бўйсуниш”, “ихлос ва турли офатлардан саломат бўлиш” ҳамда “сулҳ ва омонлик”, “тинчлик” деган маъноларни билдиради. Бу динни Пайғамбарнинг ўзлари танлаган эмаслар, балки уни Аллоҳ таолонинг Ўзи (!) ихтиёр этган! Ислом – бу Аллоҳ ягона деб эътиқод қилиб, унга бўйсунмоқлик ва бутун қалб билан унга ихлос қилмоқлик демакдир.
«Мусулмон» деган сўзнинг асли, негизи, ўзаги “ислом” сўзи. Демак, ҳар бир инсон миллати, ёши, жинси, дини, ирқи, ижтимоий холати, турар жойидан қатъий назар, модомики “мен – алҳамдулиллоҳ, мусулмонман!” деб, ўзини мусулмон ҳисобласа, тинчлик учун хизмат қилиши шарт ва зарур экан! Аксинча, қиладиган иши айтаётган сўзига тўғри келмас экан! Худонинг Ўзи ҳаммамизни асрасин!
“Қўшнинг тинч – сен тинч!”, “Юртинг тинч – сен тинч!” дейди доно халқимиз. Юртимиз, қўшнимиз, оиламиз тинчлиги-хотиржамлиги учун нечта одам хизмат қилмоқда? Уларнинг икки-уч нафарини кўра олсак, неча миллион нафарини ҳаёлимизга ҳам келтира олмаймиз! Ҳатто тасаввур қилишга ҳам ожизмиз!
Доно халқимиз “Бирни кўриб – фикр қил, бирни кўриб – шукр қил!” деб бежиз айтмаган. Телевизоримиз пультининг хоҳлаган тугмасини босиб, хоҳлаган телеканалга қўйсак, дунёнинг неча минглаб жойларида неча юз минглаб инсонлар тинчлик (!) излаб, сарсон-саргардон бўлаётганига гувоҳ бўламиз...
Ҳар қандай ақлли одам Ватанимиз тинчлиги, сарҳадларимиз дахлсизлиги, фуқароларимиз фаровонлиги учун сон минглаб ўзимизнинг ака-укаларимиз, опа-сингилларимиз, ўғил-қизларимиз хизмат қилаётганини алоҳида эътироф этади ва юксак қадрлайди.
Кунларнинг бирида машҳур рассом дунёдаги энг гўзал суратни чизишга қарор қилади ва саёҳатга отланади. Бир қишлоқдан ўтаётиб, нуроний отахонга дуч келади ва ёнига бориб у кишидан: «Дунёдаги энг гўзал нарса нима?» – деб сўрайди. Отахон ҳеч иккиланмай: «ИМОН!» – деб жавоб беради.
Сўнгра бир гузар олдидан ўтаётиб, карнай-сурнай садоларини эшитади ва тўпланиб турган оломон олдига бориб келиндан: «Сизнингча, дунёдаги энг гўзал нарса нима?» – деб сўрайди.
Келин куёвнинг кўзларига боқиб: «Дунёдаги энг гўзал нарса – МУҲАББАТ!» – дейди.
Рассом йўлида давом этади. Бепоён даштлар, тизма тоғлар, ястаниб ётган қир-адирлардан ўтиб, саҳрода бир тўда аскарни учратади ва улардан бирини ёнига чорлаб, юқоридаги саволни беради.
Аскар: «Дунёдаги энг гўзал нарса бу – ТИНЧЛИК!» – дея жавоб беради.
Рассом дунёдаги энг гўзал нарсалар – имон, муҳаббат ва тинчлик бўлса, буларнинг барчасини бир расмда қандай ифодалайман, дея ўйлай-ўйлай уйига қайтиб келади. Уйига кириши билан дунёнинг энг гўзал манзараси қаршисида эканини англаб етади: болаларининг масум нигоҳларида имон, аёлининг кўзларида муҳаббат, уйида эса тинчлик ҳукм сурар, ҳаммаларининг танлари соғ-саломат эди...
Булардан илҳом олган рассом дунёдаги энг гўзал нарсани чизишга киришади ва уни «Менинг уйим» деб номлайди.
Биз буни янада кенгроқ тасаввур қилиб, табиий лозим бўлган ИМОН ва МУҲАББАТдан ташқари, дунёдаги энг гўзал нарса бу – ТИНЧЛИК ва СОҒЛИҚ эканини эътироф этамиз. Имон, тинчлик, саломатлик неъматлари жаннатмакон юртимизда, шукрки, барқарор! Демак, дунёдаги энг гўзал диёр бу – имон, тинчлик, саломатлик барқарор бўлган ВАТАН – ЎЗБЕКИСТОНИМИЗДИР!
II
Жаннатмакон Юртимиз жонкуярлари бўлган ака-ука, опа-сингилларимиз, аввало, юрт тинчлиги, Ватан равнақи, халқ саломатлиги, фаровонлиги ва хотиржамлиги учун ғоят масъулиятли ва шарафли ишга бағишлаган Сиз, азизларни беқиёс хизматларингизни юксак қадрлаб, барчаларингиз(!)га чексиз ҳурмат ва чуқур эҳтиромимизни изҳор этишга рухсат бергайсизлар!
Мўмин-мусулмонларимиз сизларни дунёдаги энг улуғ касб соҳиблари, муборак динимиз вафодорлари, ўз ишига фидойи инсонлар деб билади ва машаққатли меҳнатингизни юксак даражада қадрлайди. Айниқса, ҳозирги замонда чинакам халқпарвар-ватанпарвар бўлиб хизмат қилаётганингиз ҳар қандай таҳсин ва кўпдан-кўп тасанноларга муносибдир!
Тинчлик-осойишталик ҳаётимиз учун бу машаққатли ишнинг олдинги сафларида туриб, ўз ҳаётини хавф-хатарга қўйиб, жасорат ва матонат намунасини кўрсатиб келаётган барча соҳа ходимларига яна бир бор чуқур миннатдорлик билдирамиз!
Жаҳон миқёсида кенг тарқалиб, глобал муаммога айланган COVID-19 даврида, шунингдек, турли табиий офатлар, фавқулодда ҳолатлар туфайли эл-юртимиз бошига тушган синовли кунларда мавжуд хавф-хатарларга қарши курашда, уларнинг оқибатларини бартараф этишда олижаноблик намунасини кўрсатган, меҳр-оқибат, саховат ва олиҳимматлик фазилатларини кўрсатиб келаётган, аҳолининг ижтимоий ҳимояга муҳтож қатламларини ҳар томонлама қўллаб-қувватлаш ҳамда уларга беминнат кўмак бериш борасидаги ишларга катта ҳисса қўшган, ҳамжиҳатлик муҳитини мустаҳкамлашда фаол иштирок этиб, эзгу ишлари билан кўпчиликка ўрнак бўлаётган ВАТАН ҲИМОЯЧИЛАРИМИЗнинг хизматларини алоҳида эътироф этиш керак.
Ўзбекистонлик етук уламоларимиз, нотиқ имом-хатибларимиз томонларидан карантин кўрсатмаларига амал қилиш, ушбу синовли кунларда ваҳимага берилмаслик, яхши кунларга интилиб яшаш, ёрдамга муҳтож шахсларга ғамхўрлик қилиш каби йўналишларда беҳисоб тарғибот ишлари олиб борилди.
Бундай дин хизматчиларимиз мана шундай ўта оғир даврда ва турли табиий офатлар туфайли элу юртимиз бошига тушган синовларнинг оқибатларини бартараф этишда ҳақиқий жонбозлик кўрсатганлари улкан таҳсинларга ва беқиёс ташаккурларга лойиқдир!
Натижада, матонатли халқимиз ковид вабоси, бошимизга тушган турли синовлар ва табиий офатлар шароитида “Аллоҳ сабр қилувчилар билан биргадир” деган ояти каримага амал қилиб, тушкунликка берилмасдан, янада аҳил ва бирдам бўлиб, инсонпарварлик ва меҳр-оқибатлиликнинг юксак намунасини бутун (!) дунёга кўрсатдилар.
Фазилатли инсонларнинг ижтимоий ҳимояга муҳтож кишиларни қўллаб-қувватлаш, хайрия маблағларини тўғри йўналтириш, қийин аҳволга тушган аҳолига кўмак бериш, оғир шароитдаги одамларни сабр-тоқатга чақириш, уларнинг кўнглини кўтаришдаги фидойиликлари ҳар қандай мақтовга лойиқдир! Зеро Аллоҳ таоло Қуръони каримда: “Яхшиликнинг мукофоти – фақат яхшиликдир”, – деб хушхабар берган.
Шубҳасиз, ҳар қандай машаққатни меҳнат ва матонат, сабру чидам билан мардона енгиб ўтишда диний соҳамиз ходимларининг панду насиҳатлари, ибратли ўгитлари ва эзгу ташаббуслари жуда ҳам катта таъсир кўрсатмоқда.
Муҳтарам Юртбошимиз пандемияга қарши курашда фаоллик кўрсатганларга ташаккур билдириб, кенг жамоатчилик вакиллари қаторида қадри баланд муҳтарам ва ҳурматли имом-хатибларимизни ҳам алоҳида эсга олганлари диний соҳа ходимлари меҳнатларига берилган юқори баҳодир!
Халқимизнинг саломатлигини ўйлаб, фаровонлигини кўзлаб давлатимиз, ҳукуматимиз чиқарган барча топшириқларини муқаддас динимиз равнақи, масжиду мадрасаларимиз ободлигини мўлжаллаб, мўмин-мусулмонларимизни манфаатлари учун батафсил етказишда кечаю-кундуз беғараз ва беминнат хизматлари билан, диний соҳамиздаги барча ходимларимизга ўзларининг бевосита кўмак ва улкан ёрдамлари билан фидокорона хизмат қилаётган Дин ишлари бўйича қўмитадан келаётган барча муҳим тавсияларни соҳамиз ходимларига онлайн ҳам, офлайн ҳам ўзларининг қимматбаҳо йўл-йўриқлари билан етказаётган Диний идорамиз раисларига нафақат мамлакатимиз халқи таҳсинлар айтмоқда, балки халқаро даражада ҳам Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, Муфтий Нуриддин домла Холиқназаров ҳазратларига ҳам эътироф ва таҳсинлар билдирилмоқда.
Охирги пайтларда қаҳрамонона, жонини Жабборга бериб, 24 соатлаб, ҳафталаб тинмай, беминнат хизмат қилаётган барча Ватан ҳимоячиларимиз каби шифокорларимиз, ҳуқуқ-тартибот органлари ходимларимиз, диний соҳамиз ходимларини ҳам доно халқимиз ниҳоятда яхши билар экан... Таъкидлаш жоизки, мана шундай улуғвор ишлари учун халқимизнинг миннатдорлигини мўмин-мусулмонларимиздан изҳор этилаётган ташаккуру раҳматномаларидан билиш мумкин.
Таъкидлаш жоизки, муҳтарам ва ҳурматли фазилатли уламоларимизнинг ва диний соҳа ходимларининг меҳнатларини қадрлаш – Янги Ўзбекистонда дин соҳаси ва имом-домлаларга берилаётган юксак эътиборнинг яна бир бор яққол намунасидир! Тараққиётимизнинг янги даврида муҳтарам Президентимиз бошчиликларида Ислом дини маърифатини кенг тараннум этиш, масжид-мадрасаларни обод этиш ва уламоларни, имом-домлаларни муносиб қадрлаш йўлида жуда ҳам катта ишлар амалга оширилаётганидан, албатта, ҳамманинг хабари бор.
Бугунги тарихий ўзгаришлар ва воқеаларни ҳаммамиз кўриб, эшитиб, бевосита гувоҳи бўлиб турибмиз... Буларнинг замирида Яратган Парвардигори оламнинг иродаси ила бир ёқадан бош чиқариб самарали меҳнат қилишимиз ҳамда Давлатимиз Раҳбари атрофида жипслашиб, ёрқин келажак ва юксак тараққиёт сари дадил саъй-ҳаракатларимиз мужассамдир.
Дарҳақиқат, Ислом динининг эзгу таълимотларини кенг тараннум этиш ва Ҳақ таолонинг динига хизмат қилиш савоби улуғ амаллардан ҳисобланади. Аллоҳ таоло Қуръони каримда Ўз динига хизмат қилувчиларни шундай мадҳ этади: “Эй, имон келтирганлар! Агар сизлар Аллоҳга ёрдам берсангиз (динининг ривожи учун ҳаракат қилсангиз), У ҳам сизларга ёрдам берур ва қадамларингизни собит (барқарор) қилур” (Муҳаммад сураси 7 оят).
Жаноби Пайғамбаримиз Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васаллам ўзларининг муборак ҳадиси шарифларида: “Одамлардан бўлган яхшиликка миннатдорчилик изҳор қила олмаган одам Худога ҳам шукр қилаолмайди”, – деб марҳамат қилганлар. Доно халқимиз эса: “Яхшига қилсанг яхшилик – ҳам айтади, ҳам қайтади. Ёмонга қилсанг яхшилик – на айтади, на қайтади”, – деб бежиздан бежиз айтмаган.
Ўзини жонини ҳам, оиласини саломатлигини ҳам Худога топшириб, ўта катта ва жиддий хавф-хатарни ҳам четга суриб, жонини ҳам, молини ҳам, умрини ҳам халқ учун фидо этаётган ДОНО ХАЛҚИМИЗНИНГ ҲАР БИР ФАРЗАНДИГА беҳисоб ташаккурлар айтамиз!
Меҳрибон Парвардигоримиз жаннатмакон юртимиз тинчлиги учун, муқаддас Ватанимиз равнақи учун, доно халқимиз саломатлиги ва фаровонлиги учун, муборак динимиз камолоти учун, масжид-мадрасаларимиз ободлиги учун ўз ҳаётини хавф-хатар остига қўйиб, жасорат ва матонат намунасини кўрсатиб, бу кунларимизни кўраолмай ўтганларимизнинг ётган жойларини кенг, нурли этиб, барча солиҳ амалларини ўзларига ҳамроҳ айлаган бўлсин! Илоҳим Ўзи рози бўлиб, жойларини жаннатлари билан сийласин!
III
Бир оддийгина кичик қўл соатида ҳам, уйимиздаги телевизорда ҳам, қўлимиздаги телефонимизда ҳам, энг катта компьютерда ҳам, энг охирги русум автомобилида ҳам, бир неча тонналик самолётда ҳам, Ер сайёрасидан кўтарилиб коинотга бориб-келаётган неча минг тонналик космик кемаларда ҳам шундай бир қисм, бўлакчалари бор-ки, у қисмларсиз мазкур “мўъжиза”лар ишлолмай қолади... Аслини олганда, у бўлак-қисмлар кўзга кўринмайди ҳам... Улар эътиборсиз-у, лекин уларсиз соат ва телевизор ҳам, телефон ва компьютер ҳам, автомобиль ва самолёт ҳам, ҳатто инсониятни лол қолдираётган баҳайбат космик кемаси ҳам ишламасдан қотиб қолади! “Мўъжиза”ларнинг энг каттаси ва энг улуғи бўлган Инсон организмида ҳам мана шундай “қисм-бўлаклар” мавжуд.
Ҳар бир корхона-ташкилотларда ҳам ҳудди шу каби “қисм-бўлаклар”ни вазифасини адо этадиган одамлар, катта-кичик ходиму хизматчилари бор!!! Улар ўзларини ҳадеб билдиравермайдилар... Лекин ўз ишларини ниҳоятда чиройли ва намунали этиб, тўла-тўкис ва мукаммал қилиб, дину диёнат билан, ҳалолу пок, инсофу виждон билан бажарадилар. Шундай инсонларга ўзларини “кўрсатиш”ларини ё (ҳозир “мода”га айланиб қолган) интернетга “чиқиш”ларини таклиф этсангиз, ҳаммаларидан ягона жавоб эшитасиз. Ўзларини тортиб, уялиб, чуқур ҳаёжонланиб: “Худо билса, бўлди... Билса – балиқ, билмаса – Холиқ,” – деб қўядилар холос...
Мана шундай инсонлар бизнинг соҳамизда сон-саноқсиз даражада кўп! Лекин уларнинг машаққатли ва сермаҳсул меҳнатларини, беқиёс ва олижаноб хизматларини Яратганимиздан ташқари, раҳбарларимиз ҳам, доно халқимиз ҳам жуда яхши билади! Уларга Худонинг ҳам, халқнинг ҳам раҳмати доимо ёғилиб туради!
Бугунги мураккаб ва синовли даврда халқимиз ва динимиз хизматида бўлиб турган қадрли ва табаррук уламоларимиз, муҳтарам ва ҳурматли имом-домлаларимиз, азиз ва қимматли мударрисларимиз, муштипар ва мунис отинойиларимиз, масжид-мадрасаларимиз бебаҳо ва меҳнаткаш ходимлари, севимли ва суюкли талабаларимиз ҳамда муқаддас Ватанимизнинг барча ҳимоячиларига Меҳрибон Парвардигоримиз Аллоҳ таборака ва таолодан сиҳат-саломатлик, шоду ҳуррамлик ва икки дунё саодатини сўраймиз!
Жаноби Пайғамбаримиз Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васаллам марҳамат қилдиларким: “Кимки Аллоҳ таоло йўлида бир кундуз ёки бир кеча чегара пойласа, унга бир ой кундузи нафл рўза тутиб, кечаси ибодат қилганлик савоби ёзилади. Кимики сарҳадни қўриқлаб турганда ҳалок бўлса, унга ҳам худди шундай ажру-савоб мукофоти бўлади ва шаҳидлик мақоми берилиб, барча фитналардан омонда бўлади” (Имом Насоий ривоятлари).
Жаннатмакон юртимиз тинчлиги, муқаддас Ватанимиз равнақи, муборак динимиз камолоти ҳамда доно халқимиз саломатлиги ва фаровонлиги йўлида олиб бораётган фидокорона меҳнатларингизда улкан муваффақиятлар ато этишини Меҳрибон Парвардигоримиздан илтижо қилиб қоламиз!
Ўз аждодлари қўним топган ҳоки покларини, киндик қони тўкилган Ватанни ҳимоя қилиш, ўз она-юртини кўз қорачиғидай асраб-авайлаш – ўз оиласини, шаънини, ор-номусини, имон-эътиқодини ҳимоя қилишдир! Бу хусусда Жаноби Пайғамбаримиз Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васаллам ҳадиси шарифларида: “Икки кўз эгасини дўзах оташи куйдирмас: бири – Аллоҳнинг азобидан қўрқиб йиғлаган кўз, иккинчиси – Аллоҳ йўлида қўриқчилик қилиб бедор бўлган кўз”, – дедилар (Имом Термизий ривоятлари).
Эл-юртимиз равнақи ва дини Ислом маърифати йўлида кунни тунга, тунни кунга улаб, ўзининг бор куч-қудрати ва ақл-заковатини аямасдан, сидқидилдан, фидойиларча, холисона ҳамда улкан меҳр ила хизмат қилиб келаётган сизлардек мўътабар инсонларни тарбиялаб, вояга етказган ОТА-ОНАЛАРИНГИЗГА МИНГ-МИНГ-МИНГ РАҲМАТ! Барча ота-оналарга ҳам Парвардигори олам ана шундай фарзанд тарбиялаб, камолга етказишни насиб айласин!
Илоҳо жаннатмакон юртимиз тинчлиги, муқаддас Ватанимиз равнақи, доно халқимиз саломатлиги ва фаровонлиги, динимиз камолоти, масжиду-мадрасаларимиз ободлиги учун муҳтарам Юртбошимизни доно раҳбарликлари остида ҳукуматимиз, Диний идорамиз томонларидан оқилона олиб борилаётган хайрли, савобли ишларни амалга ошириш мақсадида вилоятларимиз раҳбарлари ҳамда шаҳар ва туман раҳбарларининг бошчиликларидаги меҳнаткаш халқимиз олиб бораётган барча хайрли, яхши, савобли ишларда Аллоҳ таоло Ўзи мададкор бўлсин!
Илоҳим ўзларимизни ҳам, фарзанд-зурриётларимизни ҳам Меҳрибон Парвардигоримиз буюрган, Жаноб Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васаллам тавсия этган, ўтмишда ўтганларимизни рўҳлари шод бўладиган, халқимиз хурсанд бўладиган, ота-оналаримиз рози бўладиган йўллардан юришимизни насиб этсин!
Хулоса
Жаннатмакон юртимиз тинчлиги, муқаддас Ватанимиз равнақи, доно халқимиз саломатлиги ва фаровонлиги учун ҳар бир инсоннинг қилаётган хизматларига миннатдор бўлишимиз – ҳам бурчимиз, ҳам фарзимиз, ҳам қарзимиздир!
Устоз уламоларимиз айтадилар: “Ҳаётдан киши олмаса таълим, ўргата олмас унга ҳеч бир муаллим”. Кундалик ҳаётимизда ниҳоятда эҳтиёт бўлишимиз лозим экан. Яна билиб-билмасдан Жаноби Пайғамбаримиз алайҳис саломнинг: «Икки неъмат борки, кўпчилик инсонлар унинг қадрига етмайдилар. Улар – сиҳат-саломатлик ва хотиржамликдир» деган муборак сўзларига қарши бўлиб қолмайлик!
Иброҳимжон ИНОМОВ
Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси ўринбосар
Муносабат
Аллоҳ таолога беадад шукрки, юртимизда юздан зиёд миллат ва элат вакиллари ўзаро ҳурмат, дўстлик ва ҳамжиҳатлик муҳитида яшайди. Албатта, башарият учун хайрли бўлган бу ҳодиса замирида янги Ўзбекистоннинг бағрикенглик ва тотувлик ғояларига хайрихоҳлик сиёсати мужассам.
Ўзбек халқи асрлар мобайнида эътиқод қилиб келаётган, инсон қадрини, илм-маърифатни, эзгулик ва бағрикенгликни тарғиб этувчи ислом дини ва пайғамбаримиз Муҳаммад алайҳиссалом биз — мўминларни бошқа дин вакиллари билан тинч-тотув ҳаёт кечириш, уларнинг ҳақига риоя этиш ва жамият равнақи йўлида ҳамкорлик қилишга чақирганлар.
Унутмаслик керакки, ўзга дин вакиллари билан муомалага киришган киши улар ҳавас қиладиган даражада гўзал ахлоқли бўлиши лозим. Қайси жамиятда бағрикенглик тамойиллари мустаҳкам қарор топган бўлса, ўша ерда ўзаро ҳурмат ва дўстона муносабатлар ривожланади, инсонлар тинч ва осойишта ҳаёт кечиради. Тинчлик бўлмаган жойда тараққиёт ва фаровонлик бўлмагани каби бағрикенглик бўлмаган жамиятда осудалик ҳукм сурмайди. Шу боис, инсоният ер юзида ҳаёт кечира бошлаганидан буён бағрикенглик тамойилларига амал қилиб яшашга катта эҳтиёж сезади.
Инсоният тарихига назар ташласак, қайси жамиятда аҳиллик, биродарлик, ўзаро ҳамжиҳатлик мустаҳкам бўлса, кучли тараққиётга эришилганини кўрамиз. Эл осойишта, халқ фаровонлик яшаган. Аксинча, муросасизлик, ўзаро хусумат кучайиб, уруш ва можаролар авж олган жойда юрт вайронага, эл парокандаликка юз тутган. Шунинг учун ислом дини турли эътиқоддагиларни диний бағрикенглик, миллатлараро тотувлик тамойиллари асосида яшашга даъват этган.
Бугунга келиб саодат соҳилига айланган янги Ўзбекистондаги тинчлик ва осойишталик, турли эътиқод эгалари орасидаги тотувлик муҳити таҳсинга сазовор. Ватанимиздаги бундай ҳолатга хорижлик биродарларимиз ҳам ҳавас билан қарайди.
Ўзбекистонда диний бағрикенглик борасида кузатилаётган барқарорлик ва миллатлараро тотувликнинг қатор сабаблари бор. Аввало, Ҳақ таоло бир юртда умргузаронлик қилаётганларни аҳил яшаш ва юртни обод этишга буюрган. Ислом динимиз тўғридан-тўғри бағрикенгликка чорлаган. Диний бағрикенглик ва миллатлараро ҳамжиҳатлик тамойили Президентимиз бошлаган инсонпарвар ислоҳотларнинг энг муҳим бўғинига айланган. Шу боис, Ватанимизда миллатлараро тотувлик ва диний бағрикенгликни таъминлаш, меҳр-оқибат ва инсон қадрини улуғлашга ҳамиша улкан эътибор қаратилади. Ҳар йили юртимизда анъанавий ўтказиладиган “Бағрикенглик ҳафталиги” ҳам ана шу юксак эътибор мевасидир.
Аллоҳ таоло Қуръони каримда бундай марҳамат қилган: “Эй инсонлар! Дарҳақиқат, Биз сизларни бир эркак (Одам) ва бир аёл (Ҳавво)дан яратдик ҳамда бир-бирларингиз билан танишишингиз учун сизларни (турли-туман) халқлар ва қабила (элат)лар қилиб қўйдик” (Ҳужурот сураси, 13-оят). Бу ояти карима одам болалари ўртасидаги тенглик ва дўстликка далолат қилгувчи, маърифатга чорловчи илоҳий нидо аслида.
Имом Термизий ривоят қилган ҳадиси шарифларнинг бирида “Одамларга ташаккур айтмаган Аллоҳга ҳам шукр қилмайди”, дейилади. Юртимиздаги тинчлик, барқарорлик муҳити, диёримизда яшаётган турли дин ва миллат вакиллари орасидаги тотувлик мустаҳкамлиги, қўшни давлатлар ва у ерларда яшаётган халқлар билан юзага келган дўстона алоқалар учун Аллоҳ таолога беадад шукр қилган ҳолда унга сабабчи бўлган давлатимиз раҳбарига – янги Ўзбекистон меъморига, албатта, ташаккур изҳор қилиш лозим.
Атрофимиздаги қўшни халқлар ва миллатлар билан дўстона алоқаларимиз янги Ўзбекистон раҳбарининг инсонпарвар қарашлари ва ислоҳотлари туфайли мутлақо самимий, ишонч ва бирдамлик босқичига кирди. Бу борада Ўзбекистон Республикаси Президенти “Марказий Осиё янги давр остонасида” номли мақоласида бундай ёзади: “Марказий Осиё ўз тараққиётининг янги, тарихий аҳамиятга молик босқичига қадам қўймоқда. Бугун биз чинакам бирдамлик босқичига ўтяпмиз. Бизнинг минтақамизда узоқ йиллар давомида илк бор биргаликда олдинга қараб боришимиз учун пойдевор бўлиб хизмат қилаётган ўзаро ишонч, яхши қўшничилик ва ҳурмат муҳити шаклланмоқда”.
Ватанимиздаги кенг кўламли ислоҳотлар аниқ мақсадларга хизмат қилади. Бу мақсадлар замирида эса, шубҳасиз, инсон қадри мужассам. Динимиз кўрсатмаларига ҳамоҳанг тарзда янги Ўзбекистонда қабул қилинаётган қонун-қоидалар ва меъёрий ҳужжатлар ҳам эътиқод эркинлиги, инсон шаънини ҳурматлаш ва ҳақ-ҳуқуқларни ҳимоя қилишни кўзлайди. Ўзбек халқининг мутлақ хайрихоҳлиги билан қабул қилинган, эзгу ниятлар билан янгиланган бош қонун – Ўзбекистон Конституцияси мамлакат фуқароларининг муносиб ҳаёт кечириши, миллатлараро ва конфессиялараро тотувлик, кўп миллатли жонажон Ватанимизнинг фаровонлигини ва гуллаб-яшнашини назарда тутади.
Бош қонуннинг 4-моддасида “Ўзбекистон Республикаси ўз ҳудудида истиқомат қилувчи миллат ва элатларнинг тиллари, урф-одатлари ва анъаналари ҳурмат қилинишини таъминлайди, уларнинг ривожланиши учун шароит яратади”, деб ёзилган. Шу йил 25 февралдаги “Ўзбекистон Республикасида фуқароларнинг виждон эркинлигини таъминлаш ва диний соҳадаги давлат сиёсати концепциясини тасдиқлаш тўғрисида”ги қонун ҳам давлатчилигимиз тарихи ва умуминсоний қадриятларга таянган ҳолда ишлаб чиқилган. Мазкур концепция фуқароларнинг тенг ҳуқуқлилигини кафолатлайди, диний конфессиялараро тотувликни мустаҳкамлашга хизмат қилади.
Мамлакатимиз тараққиётининг янги даврида ҳар йили 16 ноябрь Халқаро бағрикенглик куни сифатида кенг нишонлаб келинмоқда. Мазкур сана муносабати билан “Бағрикенглик ҳафталиги” ташкил этилиши ҳамда шу ҳафталик доирасида турли анжуманлар, давра суҳбатлари, учрашувлар, тақдимотлар ва маданий-маърифий тадбирлар ўтказилиши яхши анъанага айланган.
Жамиятимизда динлараро ҳамжиҳатлик ва бағрикенгликни кенг тарғиб этган, ўзаро ҳамкорлик ривожига муносиб ҳисса қўшганларни тақдирлаш учун Вазирлар Маҳкамаси қарори билан “Диний бағрикенглик” кўкрак нишони таъсис этилган.
Ўзбекистон халқи бу ёруғ оламда яшаётган бағрикенг ва меҳмондўст халқлар қаторида зикр этилади. Азалдан диёримизда яшаб келаётган турли миллат ва элат вакиллари ўзаро елкадош бўлиб, бир-бирининг оғирини енгил, мушкулини осон қилган. Шунинг учун хурсандчиликда ҳам, тўй ва маъракада ҳам кўп миллатли халқимизнинг ҳамжиҳатлигига ҳамиша гувоҳмиз.
Парвардигоримиз барча миллат ва эътиқодлар орасида адолат билан иш тутишга чақиради. Чунки башариятнинг асли бир: ҳамма Одам Ато ва Момо Ҳавводан тарқалган. Аллоҳ таоло уларни турли халқлар ва қабилаларга ажратиб қўйган. Инсонларнинг турфа халқ ва қабилаларга бўлинишининг ҳикмати эса ўзаро танишиш, ҳамкорлик ва маърифатда бардавом бўлишдадир.
Муқаддас динимиз ўзидан олдинги самовий динларни эҳтиром қилиш баробарида уларга ва уларга эътиқод қилувчиларга мурувват кўрсатишни буюради. Бу ҳақиқатни ўта улкан заковати билан англай олган мовароуннаҳрлик машҳур муфассир Абул Баракот Насафий “Мадорик ут-танзил” асарида “Мумтаҳана” сурасининг 8-оятини бундай тафсир қилган: “Ўзга дин вакилларига эҳтиром кўрсатинг, уларга сўз билан ҳам, иш билан ҳам яхши муомалада бўлинг!”
Улуғ алломанинг тафсирда бундай хулосага келишига ҳазрати пайғамбар алайҳиссаломнинг Ҳабашистондан келган насроний меҳмонларни ўз масжидларига туширганлари ва: “Улар бизнинг саҳобаларимизни ҳурмат қилган эдилар. Мен уларни иззат-икром қилишни хуш кўраман”, деб шахсан ўзлари уларга хизмат қилганлари ҳақидаги далил сабаб бўлгандир, эҳтимол.
Ислом тарихида бундай воқеалар жуда кўп...
Ислом таълимоти ўзга дин ва миллат вакиллари билан ҳамиша чиройли ва бағрикенг муносабатда бўлишга чорлайди. Бу гўзал чорловдан ҳосил бўлган эзгу анъаналар бугун ҳам бардавом. Хусусан, имомлар ҳомийлар ва ҳожиларни жалб қилган ҳолда ўзи фаолият юритадиган масжид жойлашган маҳалла ҳудудидаги эҳтиёжманд оилалар ҳолидан мунтазам хабар олиб туради. Бу ҳолатда қайси миллат ё дин вакили бўлишидан қатъи назар, эҳтиёжмандларга ҳам моддий, ҳам маънавий ёрдам кўрсатилади. Эътибор ва ардоқдан кўнгли тоғдек кўтарилган юртдошларимиз эса эл-юртимиз тинчлиги ва фаровонлигини сўраб дуо қилади.
“Ёмғир билан ер кўкаради, дуо билан эл кўкаради” дейди доно халқимиз. Шу маънода айтиш мумкинки, бугун халқимизга етаётган жами яхшиликларга юрт эгасининг эзгу мақсади, шу мақсаднинг амалий қадамлари ва бу қадамлардан манфаат кўраётган фуқароларнинг чин дилдан қилаётган самимий дуолари сабаб.
Аллоҳ таоло азиз ва мустақил юртимизда яшаётган барча мўмин-мусулмонларнинг, миллат ва элатлар вакилларининг тинч-тотув, ўзаро ҳурмат ва эътиборда истиқомат қилишида мададкор бўлсин. Янги Ўзбекистоннинг, инсон қадрининг фаол ҳимоячиси бўлган муҳтарам Президентимизнинг жамиятда ҳамжиҳатлик ва барқарорлик, инсон ҳуқуқ ва эркинликларини таъминлаш борасидаги эзгу ишларига қут-барака ёғилаверсин.
Шайх Нуриддин ХОЛИҚНАЗАР,
Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий,
“Олий даражали Имом Бухорий” ордени соҳиби