13 Июл, 2025, 18 Муҳаррам, 1447
13 Июл, 2025, 18 Муҳаррам, 1447
«Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам бундай огоҳлантирдилар: “Бой одамнинг имкони бўла туриб қарзини кечиктириши зулмдир” (Ибн Ҳажар ривояти).
Қарзни қайтаришга қодир бўла туриб, уни пайсалга солиш зулмдир. Ибн Форис раҳимаҳуллоҳ бундай дейди: “Берилиши шарт бўлган нарсани бермаслик – ҳаром. Гарчи қарз бойдан олинган бўлса ҳам, уни кечиктириш узр бўлмайди”.
Қарзни олгандан кейин уни вақтида, хушмуомалалик билан қайтариш лозим. Набий алайҳиссалом: “Сизларнинг энг яхшингиз қарзини гўзал адо этганидир” (Имом Бухорий ривояти), деб марҳамат қилганлар.
Қарз берганга энг яхши мукофот молини ўз вақтида қайтариб бериш ҳамда қарздор томонидан унинг ҳақига қилинган дуодир. Абдуллоҳ ибн Абу Робиъа розияллоҳу анҳу ривоят қилади: «Набий алайҳиссалом мендан қирқ минг қарз олдилар. У зотга мол келганида уларни менга қайтариб бердилар ва: “Аллоҳ молингга ва аҳлингга барака берсин. Албатта, қарзнинг мукофоти мақтов ва адо этишдир”, дедилар».
Агар қарздор: “Олган қарзимни, албатта, қайтариб бераман”, деб ҳаракат қилса, унга Аллоҳ таоло ёрдамчи бўлади. Аммо нияти ўзгани алдаш, молини еб кетиш бўлса, унинг охири войдир.
Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳу ривоят қилади: «Пайғамбаримиз алайҳиссалом: “Ким одамларнинг молларини (қарзга) олиб, уни қайтаришни ният қилса, Аллоҳ уни адо этишда ёрдам қилади. Ким йўқ қилишни ният қилиб олса, Аллоҳ уни йўқ қилади”, деб огоҳлантирганлар. Бу ҳадисни ҳар бир қарз олувчи ёдида тутиши керак.
Жуда кўп инсонлар, қарзни истаганларича, зарурат бўлса ҳам, бўлмаса ҳам олаверишади. Сўнг эсдан чиқариб юборишади. Тўлашни хаёлларига ҳам келти-
ришмайди. Мабодо, баъзисини тўлашса, узоқ муддатдан кейин ҳақдор обдон ялингач, қолганини қайтаради. Иш шу даражага етадики, гўё қарздор – ҳақдорга, ҳақдор – қарздорга айланади.
Шуни ёдда сақлаш лозимки, Аллоҳ таоло Ўз раҳмати билан бандасининг ширкдан бошқа барча гуноҳларини кечиради. Фақат қарзни эмас. Бандалар ўртадаги ўзаро ҳақларини бир-бирларидан кечмагунларича, Аллоҳ таоло кечмайди.
Манбалар асосида Бухоро вилояти
Ромитан туманидаги “Мулло Нарзе”
жоме масжиди имом-хатиби
Суннат ФАХРИЕВ тайёрлади.
“Ҳидоят” журналининг 3-сонидан олинди
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
Бир неча юз минг абитуриент орзиқиб кутган вақт келди. 14 июлдан тест имтиҳонлари бошланади. Абитуриентларга қуйидаги дуоларни ўқишни тавсия этамиз:
﴿رَبِّ اشْرَحْ لِي صَدْرِي وَيَسِّرْ لِي أَمْرِي وَاحْلُلْ عُقْدَةً مِنْ لِسَانِي يَفْقَهُوا قَوْلِي﴾
Ўқилиши: “Робби ишроҳ лий содрий ва йассир лий амрий, ваҳлул ъуқдатан мин лисаний, йафқоҳу қовлий”.
Маъноси: “Роббим, қалбимни кенг қил, ишимни осон қил, тилимдан тугунни ечиб юборгинки, сўзимни англашсин” (Тоҳа сураси, 25-оят).
﴿رَّبِّ زِدْنِي عِلْمًا﴾
Ўқилиши: “Робби зидний ъилман”.
Маъноси: “Роббим, илмимни зиёда қилгин” (Тоҳа сураси, 114-оят).
﴿سُبْحَانَكَ لاَ عِلْمَ لَنَا إِلاَّ مَا عَلَّمْتَنَا إِنَّكَ أَنتَ الْعَلِيمُ الْحَكِيمُ﴾
Ўқилиши: “Субҳанака лаа ъилма лана илла ма ъалламтана иннака антал-ъалиймул-ҳакийм”.
Маъноси: “Ўзинг поксан! Бизда Сен билдиргандан бошқа илм йўқ. Албатта, Сенинг Ўзинг билувчисан ва ҳикматли Зотсан” (Бақара сураси, 32-оят).
اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْتَوْدِعُكَ مَا قَرأتُ وَمَا حَفَظْتُ فردده عَليّ عِنْدَ حَاجَتِي إِلَيهِ
Ўқилиши: “Аллоҳумма, инний аставдиъука маа қороьту ва маа ҳафазту фардудҳу ъалаййа ъинда ҳаажатий илайҳи”.
Маъноси: “Аллоҳим! Ўқиган ва ёд олган нарсаларимни Ўзингга топширдим, эҳтиёжим тушганда уларни менга қайтаргин”.
اللهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ عِلْمًا نَافِعًا
Ўқилиши: “Аллоҳумма инний асалука ъилман нафиъан”.
Маъноси: “Аллоҳим сендан фойдали илмни сўрайман”.
اللَّهُمَّ لاَ سَهْلاً إِلّاَ مَا جَعَلّتَهٌ سَهْلاً وَأَنّتَ تَجّعَلَ الحَزَنَ إِذَا شِئتَ سَهْلاً
Ўқилиши: “Аллоҳумма, лаа саҳлан илла маа жаъалтаҳу саҳлан ва анта тажъалул ҳазна иза шиьта саҳлан”.
Маъноси: Аллоҳим, Сен осон қилган нарсагина осондир. Хоҳласанг, қийинни осон қилурсан.
Даврон НУРМУҲАММАД
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа