Бозор дарвозасидан кириб-чиқаётганлар дарвоза олдида совуқдан жунжикиб ўтирган чамаси уч-тўрт ёшли қизчага бефарқ қараб ўтолмасди. Кимдир унга қанд, кимдир юмшоқ кулча узатарди.
Ўттиз ёшлардаги аёл бозор-ўчарини қилиб бўлгач, дарвоза олдига келиб сумкаларини ерга қўйди. Шу пайт ёнгинасида катта-катта қора кўзлари жавдираб турган қизалоққа кўзи тушди. Совуқда дир-дир титраётган қизчага ичи ачиди. Яқинига келди. Музлаган қўлчаларидан тутиб, бағрига босди ва:
– Айланай қизим, совқотибсан-ку, ойинг қани? Нега бир ўзинг бу ерда турибсан?
Қизалоқ кўзларини юмиб-очиб, йиғлаб юборди:
– Ойим... Ҳозир келаман, деб... Келмади...
Аёл қизчани бағрига босаркан, чўнтакчасидаги букланган қоғозга кўзи тушди. Уни очиб, ўқий бошлади:
“Ассалому алайкум! Ким қизимни фарзандликка олиб, бағрига босса, мендек бағритош онани кечирсин. Ота-онам дунёдан ўтганига анча бўлди. Қизим билан ҳар жойда, ижара уйларда яшадим. Тикувчилик қилдим. Аммо ишим олдинга юрмай, жуда қийналдим. Қизим ҳам мен каби қийналишини истамайман. Кечқурун Россияга жўнаб кетяпман. Қизимни сийлаганларни Худо сийласин!..”.
Аёл хатни ўқиркан, кўзларидан дув-дув ёш оқарди. Қизчани бағрига босганча лаблари пичирлади: “Бечорагина...”. У қизчани даст кўтариб, бир қўлида сумкалар билан борарди. Уларнинг зил-замбилдек оғирлиги энди аёлга сезилмасди...!
Отанинг овози онанинг овозидан кучли. Лекин гап унинг баландлигида эмас... Оилада онанинг овози баланд чиқса, у билан фарзанднинг муомиласи тез орада тикланади. Чунки онанинг ҳиссиётларини бола онанинг қорнидаёқ ҳис қила бошлаган, онанинг кечинмалари қамровини билади. Аммо отанинг овози баланд чиқса, энди бу бошқа ҳиссиёт бўлади...
Болалар учун ота ҳаётдаги тиргак, ҳимоя воситаси дунёдаги барқарор ҳаёт тимсолидир. Ана шу мақом эгасининг овози баланд кўтарилса, ғазаби келса, бу фарзанд учун жуда жиддий масаладир.
Айни пайтда, масаланинг иккинчи томони ҳам бор. Бунда оталарга ҳам катта масъулият тушадики, улар оилада овозларини имкон қадар баланд кўтармасликлари лозим. Чунки бу билан фарзанд нафақат ғамгин бўлади, балки бунда қўрқув пайдо бўлиши, у ўз фикр ва ҳиссиётларини айтишга чўчиб қолиши мумкин.
Оталар фарзандларининг тушкунликка тушиб, сиқилиб қолишларига сабабчи бўлиб қолмаслиги лозим. Қолаверса, ота оиладаги муаммони овозни баланд кўтариш билан ҳал қиламан, деб ўйласа, бу ҳол фарзанд учун бора-бора оддий ҳолга айланиб қолади. Келажакда у ҳам шу йўлни тутади. Ҳатто, кун келиб, ота-онаси билан ҳам баланд овозда гаплашиши эҳтимоли бор. Демак, ҳақиқий оталик овознинг баландлигида эмас, балки меҳрибонлик ила ҳайбат ҳосил қилишда.
Баъзида ишдан уйга чарчаб келганимизда фарзандларимизнинг шўхлиги малол келиб қолса, сабрли бўлайлик. Уларга биз оталарнинг меҳри ва эътибори жуда кераклигини унутмайлик.
Акбаршоҳ РАСУЛОВ