Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
14 Октябр, 2025   |   22 Рабиъус сони, 1447

Тошкент шаҳри
Бомдод
05:15
Қуёш
06:34
Пешин
12:14
Аср
16:00
Шом
17:48
Хуфтон
19:00
Bismillah
14 Октябр, 2025, 22 Рабиъус сони, 1447

Фикр бузилишининг сабаблари

24.09.2021   1824   2 min.
Фикр бузилишининг сабаблари

Икки нарса инсоннинг фикрини барбод қилади: бири мол-дунё бўлса, иккинчиси, жамолдир.

1. Мол шундай нарсаки, у инсоннинг наздида қанча кўп бўлса, уни сарфлаб, тезда тугатиши мумкин. Шунинг учун у кўпинча ўзининг асл ҳожатларини кўрмайди, балки орзу-истакларини кўради.

Маълумки, асл ҳожатлар миқдорининг чегараси бордир. Лекин орзу-истакларнинг чек-чегараси йўқ. Масалан:

– пиёда киши велосипедда юришни;
– велосипеддагги киши мотоциклда;
– мотоциклдаги киши машинада;
– машинадаги киши эса ҳар йили янги машина харид қилишни хоҳлайди.

Велосипед ёки мотоцикл ҳожатимизни қондириши ёки оддийроқ машина ҳам бизни қаноатлантириши мумкин. Лекин биз асло бундай фикрламаймиз. Аллоҳ таоло нимани берган бўлса, унга қаноат қилиш ўрнига биз доим бир қадам олдинда юришни истаймиз. Ҳар доим “Менда бундай машина бор, фалон кишида пистон машина бор”, деган хаёлда юрамиз.

Инсон зарурий ҳожатларини қондирадиган маблағни эмас, балки унинг барча хоҳиш-истакларини қондира оладиган даражада пули бўлишини хоҳлайди. “Пул барча муаммоларини ҳал қила олади”, деб ўйлаш катта хатодир. Чунки қачон мол-дунё ўзи билан бирга ғам-ташвишларни ҳам олиб келади.

Шунда ушбу муаммолар юзага келиши мумкин:

– Аллоҳ таоло мол-дунё беради, аммо фарзандлар ноқобил бўлиши мумкин;
– Мол-дунё келса, хотин бузуқ, ёмон йўлга юрувчи бўлиши мумкин;
– Мол-дунё бўлса, ҳасадчилар пайдо бўлиши мумкин.
– Мол-дунё бўлса, душманлар кўпайиши мумкин.
– Мол-дунё топилганда касалликлар пайдо бўлиши мумкин.

Бундай ҳолатларда мол-дунё эгаси нима қила олади? Мол-давлати қандай ёрдам беради? Ҳаловатсиз ҳаётда мол-дунёнинг нима қизиғи бор?” Аксинча, биз Аллоҳ таолодан тақдиримизда нима ризқ ёзган бўлса, дуо қилиб у зотдан уни баракотли ва офиятли қилишини сўрайлик. Агар ризқ баракотли ва офиятли бўлса, унда ҳаловат бўлади.

"Шарм ва ҳаё” китобидан

Мақолалар
Бошқа мақолалар
Мақолалар

“Ялла, йа ҳажжи”

14.10.2025   826   1 min.
“Ялла, йа ҳажжи”

Ялла, йа ҳажжи” – Маккадаги Масжидул Ҳарам ходимлари томонидан кўп ишлатиладиган ибора бўлиб, “эй ҳожи, юринг” деган маънони билдиради. Бу сўз икки қисмдан иборат:

  • Ялла (يلا) – “келинг”, “юринг”, “ҳаракатланинг” маъносида;
  • Йа ҳажжи (حاجّ يا ) – “эй ҳожи” дегани.

Шунинг учун, ходимлар “ялла, йа ҳажжи” деса, “эй ҳожи, юринг!” ёки “ҳожилар, ҳаракатланинглар!” деяётган бўлади.

Бу иборани асосан Масжидул Ҳарамдаги хавфсизлик ходимлари одамлар оқимини бошқариш, тиғизликнинг олдини олиш ва зиёратчиларнинг ҳаракат равонлигини таъминлаш учун қўллайдилар. Ҳар куни миллионлаб зиёратчилар йиғиладиган ушбу муқаддас масканда ҳаракатни мувофиқлаштириш жуда муҳим ҳисобланади.

Хавфсизлик ходимлари баъзан “Ялла, ҳажжи, тарийқ!” деб ҳам мурожаат қилади. Буниси “ҳожи, юринг, йўл беринг!” деган маънони англатади. “Тарийқ” (طريق) сўзи “йўл” ёки “йўл беринг” маъносида қўлланади.

Ҳаж ва умра сафарларига бораётган зиёратчилар учун арабчадаги айрим ибораларни билиб олиш жуда фойдали. Бу нафақат хавфсизлик ходимларининг кўрсатмаларига тўғри амал қилишга ёрдам беради, балки ҳаракат жараёнидаги тартибни ҳам таъминлайди.

“Ялла ҳажжи” – бу оддий сўз эмас, балки Маккадаги тартиб ва ҳамжиҳатлик рамзидир. У ҳожиларни бир йўналишда ҳаракатлантириш, уларнинг хавфсизлигини таъминлаш ва ибодат муҳитини осойишта сақлаш учун қўлланиладиган иборадир.

Т.Азимов

Мақолалар