Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
13 Июл, 2025   |   18 Муҳаррам, 1447

Тошкент шаҳри
Бомдод
03:20
Қуёш
05:01
Пешин
12:34
Аср
17:40
Шом
20:00
Хуфтон
21:33
Bismillah
13 Июл, 2025, 18 Муҳаррам, 1447

Қандай қилиб сабрли бўлиш мумкин?

27.09.2021   1420   2 min.
Қандай қилиб сабрли бўлиш мумкин?

Динимиз Исломда сабрга тарғиб қилинган экан, сабрли бўлиш, ушбу мақталган сифат соҳибига айланиш йўл-йўриқлари ҳам кўрсатилган. Зеро Аллоҳ бир дардни туширса, унинг давосини ҳам нозил қилади. У Зот бандаларни бир ишга буюрса, унга етишиш учун воситаларни ҳам жорий қилади. Сабрли бўлишга хизмат қиладиган омиллардан бири бу илмдир. Жумладан, сабрли бўлиш учун сабр фазилатини тўлиқ англаб етиб, сабрлиларга Аллоҳ тарафидан бериладиган мукофот ва даражаларни, сабрсизлик оқибатида келиб чиқадиган ёмон оқибатларни, гуноҳ-маъсият, афсус-надомат ва қабиҳликларни хаёлга келтириш керак. Агар банда шу ишни қилса, унинг қалбида сабрга нисбатан хоҳиш, ирода, қатъият ва асл инсонийлик руҳи пайдо бўлади. Шунда унинг машаққатлари роҳатга, ҳаётнинг аччиқ синовлари лаззатга айланади.

Бошга тушган мусибат ва қўлдан кетган нарсаларга сабр қила олиш учун дунё ҳаёти ўткинчи, Аллоҳ даргоҳида унинг бирон қадри йўқ эканини эслаш кифоя.

Ибодатларга сабр қилиш учун ўша ибодат фазилати, уни тарк қилиш оқибатларини яхши билиб олиш керак бўлади.

Сабр инсоннинг фитрий фазилати бўлиб, бу унга болаликдан хос бўлади. Ҳаётда кўриб турганимиздек, баъзилар сабрли, яна баъзилар бесабр бўладилар. Лекин шу билан бирга сабрни ўзига одат қилиш, уни нафсга сингдириб бориш мумкин. Акс ҳолда шариатда сабрга тарғиб қилинмаган бўларди.

Киши бесабр бўлса, у ўзини секин-аста сабрга ўргатиб борса бўлади. Бунда банданинг хоҳиш ва ҳаракати муҳим саналади. Сабр фазилатини эгаллаш мумкин экани набавий ҳадисда баён қилинган. Имом Бухорий ривоят қилган ҳадисда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам: “Ким сабрли бўлишга ҳаракат қилса, Аллоҳ уни сабрли қилиб қўяди”, деганлар. Ушбу ҳадисдан маълум бўладики, банда нафсини сабрга ўргатиши мумкин. Зеро ким бирон нарсани кўп такрорласа ва унга одатланса, ўша иш бора-бора банда учун қийин бўлмай қолади. Сабр ҳам худди шундай. Киши ибодат, мусибат ва ҳаром ишларга сабрли бўлишга ҳаракат қилган сари унинг учун сабр одатий ҳолга айланиб қолади. Кейинчалик у ибодатларни қийналмай хушуъ билан бажариши, мусибатларга сабр қила олиши, ҳаром ишлардан тийилиши мумкин.

 

Одилхон қори Юнусхон ўғлининг

Жаннат калитикитобидан олинди

 

 

Мақолалар
Бошқа мақолалар
Мақолалар

“Қуръони каримни ўқишдан сени нима чалғитди?!”

11.07.2025   3174   3 min.
“Қуръони каримни ўқишдан сени нима чалғитди?!”

Холид ибн Валид розияллоҳу анҳу ёшлари ўтиб, кексайиб қолган чоғларида Мусҳафи шарифни олиб, йиғлаб туриб шундай дер эдилар: “Жиҳодлар билан овора бўлиб сени ўқий олмай қолдик”.

Бу қандайин гўзал узр! Хўш, биз ўзимизни нима деб оқлаймиз?! Холид ибн Валид розияллоҳу анҳу шундайин гап айтдилар, аммо биз нима деймиз?! Қиёмат кунида “Қуръони карим ўқишдан сени нима чалғитди?!” – деб сўралсак, нима деб жавоб берамиз?! Токи у бизни зараримизга эмас, фойдамизга ҳужжат бўлиши учун кўксимизга босиб, кечаю кундуз тиловат қилиб бормаймизми?! Ахир Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Аллоҳ таолонинг зикрини лозим тут, Қуръони карим тиловатида маҳкам бўл. Чунки бу сенинг осмондаги руҳинг, ердаги зикрингдир” [1], деганлар.

Қурони карим оятларини тадаббур қилмасдан, маънолари ҳақида фикр юритмаган ҳолда, ҳеч қандай тушунчасиз кўп тиловат қилиш асосий мақсад эмас. Агар инсон бир неча оятни тадаббур қилса, тафсир китобларига мурожаат этса ёки тафсир дарсларига қатнашса, маъноларни ўзлаштирса ва уларга амал қилса, бу иши ўша инсон учун улкан яхшилик, хайр-барака бўлади.

Имом  Ғаззолий ҳазратлари бундай дейдилар: “Қуръон сиз сўрашингиз мумкин бўлган ва у сизнинг сўровларингизга жавоб бера оладиган тирик Расулдир. Сиз унга қулоқ солсангиз, у сизни қондиради”.

Қалблари иймон нури ила қоришиб кетган зотлар учун, албатта, Қуръонда шифо бордир. Яна Қуръони каримда саросима, шайтоний васвасалар, нафсу ҳавога эргашишдан сақловчи шифо бор. Қуръон ўқиган пайтимизда бизни фаришталар қуршаб олади ва улар ҳам бизга қўшилиб Раҳмон бўлган Зотнинг оятларига қулоқ тутади. Само фаришталари туни билан Қуръонга қоим бўладиган ер фаришталарига яқинлашадилар. Энди айтинг-чи, одамлар ухлаётган пайтда, тун қоронғусида биз Қуръон тиловат қиляпмизми?! Еру осмонлар Робби бизга қулоқ соладиган даражада  оятларини тиловат қиляпмизми?!

 Аллоҳ таолонинг шифо оятлари қуйидагилардир:

«...Ва мўмин қавмларнинг кўнгилларига шифо берадир» (Тавба сураси, 14-оят).

«Эй одамлар! Сизга ўз Раббингиздан мавъиза, кўксингиздаги нарсага шифо, мўминларга ҳидоят ва раҳмат келди» (Юнус сураси, 57-оят).

«Биз Қуръонни мўминлар учун шифо ва раҳмат ўлароқ нозил қилурмиз...» (Исро сураси, 82-оят).

«...У иймон келтирганлар учун ҳидоят ва шифодир...» (Фуссилат сураси, 44-оят).

«...Унда (асалда) одамлар учун шифо бордир...»  (Наҳл сураси, 69-оят).

«Бемор бўлганимда менга шифо берадиган ҳам Унинг Ўзи» (Шуаро сураси, 80-оят).

 Қуръони каримни тиловат қилиш, эшитиш, амал қилиш ва ҳар бир ишда ундаги ҳукмларга таяниб иш кўришдан четлашманг!

Ҳассон Шамсий Пошонинг
“Жаннат бўстонидаги оилавий оқшомлар” номли китобидан
Ғиёсиддин Ҳабибуллоҳ, Илҳом Оҳунд, Абдулбосит Абдулвоҳид таржимаси.


[1]  Имом Аҳмад ривояти.

 

 

Мақолалар