Ойларнинг султони бўлмиш Рамазон – Аллоҳнинг раҳмати ва баракоти, фазилат ва гўзалликларни ўз ичига жо айлаган, меҳр-мурувват ойидир. Бу ойда юраклар юмшаб, ғуборлар кетадиган, жаннат эшиклари очилиб, жаҳаннам эшиклари беркитиладиган дамлардир. Муборак ой якунига етиб, Ийд ал-фитр эшик қоқиб турган экан, ушбу муборак кунда ота-оналаримиз, қариндош-уруғларимиз, ёру биродарларимизни зиёрат қилиш, беморлар ва кўнгли ярим кишилар ҳолидан хабар олиш, уларга моддий ва руҳий тасалли бериш кўп савобли амаллардандир.
Муқаддас ояти каримада таъкидланганидек, “Яхшиликнинг мукофоти фақат яхшиликдир”. Биз савобли ишларни қанча кўп қилсак, меҳр-оқибат кўрсатсак, Яратган ҳам биздан рози бўлади, турли бало-офатлардан, ёмонликлардан асрайди, йўлимизни очиб беради. Шундай экан, ушбу муқаддас дамларнинг қадрига етиб, қилган амалларимиз фақатгина яхшиликдан иборат бўлсин.
Рамазон ойи охирлар экан, муҳаддисларимиз ривоят қилган бир ҳадиси шарифни эслаб, қалбларимиз шодлик ва умидга тўлади:
Абу Ҳурайра розийаллоҳу анҳу айтади: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам дедилар: “У (Рамазон)нинг охирги кечасида рўзадорларнинг гуноҳлари кечирилади”, дедилар. Улар: “Эй Аллоҳнинг Расули, у Қадр кечасими?”, деб сўрашди. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Йўқ, лекин ишчи ишини адо этганидан сўнг ажри – ҳақи тўла қилиб берилади”, дедилар (Имом Аҳмад ривоят қилган).
Рамазон хайру саховат ойидир. Олийҳиммат кишиларимиз бу ойда хайр-эҳсон амалларини янада кўпайтиришди. Мўмин-мусулмонлар бир-бирларига кўмак бердилар, муҳтожларга ёрдам қўлини узатдилар. Ушбу хайрли ишлардан имом-хатибларимиз ҳам четда турмадилар. Бу йилги Рамазонда Самарқанд вилоятидаги имом-хатиблар саховатпеша инсонлар билан ҳамкорликда бир неча минглаб эҳтиёжманд оилалар, “Мурувват” ва “Саховат” уйларига озиқ-овқат, кийим-кечак каби хайрияларни етказишди.
Мазкур хайрия давомида умумий ҳисобда 1100 та кам таъминланган оила, 849 нафар ногиронлиги бор, 659 та етим болаларга жами 157 миллион 300 минг сўмдан ортиқ моддий ёрдам кўрсатилди. Шунингдек, ногиронлиги бор 2 нафар фуқарога ногиронлик аравачалари эҳсон қилинди.
Ҳайит байрамлари барча мусулмонлар шодлик ва хурсандчилик изҳор қиладиган кунлар ҳисобланади. Бу кунларда мўминлар Аллоҳ таолога берган сон-саноқсиз неъматлари учун, шукрона сифатида садақаи фитрларни берадилар, ҳайит намозларини адо этадилар.
Ҳайит байрами кунлари – ибодат ва шукрона кунлари, хурсандчилик ва шодлик кунларидир. Бу – дунё ва охират яхшиликлари жамланган улуғ кунлар ҳисобланади. Ҳайит байрамида сайлгоҳларга чиқиш, қавму-қариндошларни зиёрат қилиш билан бу кундаги умумий хурсандчиликлар доираси кенгаяди, уларга совғалар улашиладиган бўлса ўзаро меҳр-муҳаббат ришталари мустаҳкамланиб шоду-хуррамликлар янада зиёда бўлади. Мусулмон киши ҳайит кунларида имкон қадар қавму-қариндошларга хусусан муҳтожларга хурсандчилик улашишга ҳаракат қилиши мақсадга мувофиқ бўлади.
Ҳайит байрами жамият аъзолари орасидаги гина-адоватлар ва турли кўнгилсизликларни кетказиш ҳамда улар ўртасида меҳр-оқибат ришталарини янада мустаҳкамлаш сингари эзгу амаллар санасидир. Шундай экан, бу муборак кунда бир-биримизни самимий муборакбод этайлик. Биринчи навбатда, бизларнинг дунёга келишимизга сабабчи бўлган ота-оналаримизни, улардан кейин қариндош-уруғларимизни, ёру биродарларимизни, беморларни йўқлайлик, уларнинг ҳақларига дуо қилайлик. Айрим сабаблар билан ўзаро аразлашган гина-кудратли кишилар ҳам бир-бирларини муборак байрам кунида кечириб, узрлар айтиб, бир-бирларига қучоқ очишлари лозим бўлади. Бу кун барчага қувонч улашиладиган кундир.
Яна шуни ёдда тутмоғимиз лозим бўладики, ҳайит – байрам, уни азага, хафагарчиликка айлантирмаслик даркор. Ўтганларни эслаш, уларни руҳларини шод этиб дуойи хайрлар қилишимиз яхши амал ҳисобланади, лекин булар ҳайит байрамига асло таъсир қилмаслиги лозим.
Аллоҳнинг раҳмати ва баракоти ёғилиб турган ушбу дамда, қалбимиз юмшаб, ихлосимиз ортиб турган лаҳзаларда дуо қиламизки, парвардигор, Рамазон ҳайтини барча мўмин-мусулмонлар қатори бизларга ҳам хайрли ва барокатли қилсин. Жумла аҳли иймон каби халқимизни, жонажон Ватанимизни офату кулфатлардан, балою қазолардан Ўзининг паноҳида асрасин.
Дуолармиз мустажоб, муродларимиз ҳосил ва Рамазон ҳайити барчамизга муборак бўлсин!
Зайниддин ЭШОНҚУЛОВ,
Ўзбекистон мусулмонлари идорасининг
Самарқанд вилоятидаги вакили, вилоят бош имом-хатиби
ЎзА
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
Савол: Мен туш кўрдим ва уйғониб Ибни Сириннинг "Тушлар таъбири" китобини кўрсам ёмонроқ чиқди ва сиқилиб қолдим. Туш таъбири масалаларига мусулмон инсон қандай қараши керак?
Жавоб: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм. Аввало шуни айтишимиз керакки, Ибн Сирийн раҳимаҳуллоҳга нисбат берилган “Тушлар таъбири” китоби у зотга тегишли эмас. Шунинг учун бу китобни у зотга нисбат бериб бўлмайди. Динимизга кўра тушлар уч хил бўлади:
– Аллоҳ таоло томонидан бўлган, таҳорат билан ётилганда, тонгга яқин кўриладиган, солиҳ тушлар.
– Шайтондан бўлган, аниқ эсда қолмайдиган, кайфиятни туширадиган, алаҳсирашга ўхшаш ёмон тушлар.
– Касбига ёки қизиққан нарсасига тааллуқли тушлар.
Динимизда туш кўрганда нима қилиш кераклиги борасида аниқ тавсиялар келган. Агар рост тушлар шариатга мос келса, амал қилиш мумкин, агар зид келса, қатъий амал қилинмайди. Ёмон туш кўрган киши тушини бировга айтмаслиги ва тушнинг ёмонлигидан Аллоҳ таолодан паноҳ сўраши керак. Бу ҳақида Абдуллоҳ ибн Қатода розияллоҳу анҳу отасидан ривоят қилган ҳадисда Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Рост туш Аллоҳдан, ёмон туш шайтондан. Бирортангиз қўрқинчли туш кўрса, чап томонига туфлаб қўйсин ва тушнинг ёмонлигидан (Аллоҳдан) паноҳ сўрасин. Шунда ёмон туш зарар қилмайди”, деганлар (Имом Бухорий ривояти).
Яъни ёмон туш кўрган киши чап томонга енгилгина туфлаб: “Роббим! Кўрган тушимни ёмонлигидан паноҳ сўрайман”, деб қўяди.
Баъзи уламолар имкон бўлса ўрнидан туриб, таҳорат олиб, икки ракат нафл намоз ўқигани ҳамда бироз садақа қилиб қўйгани яна ҳам яхши, дейишган.
Шунингдек, туш инсон тақдирини белгиламайди. Тушга ортиқча баҳо бериб, уни ҳаёт мезонига айлантириш тўғри эмас. Биз динимиз кўрсатмаларига оғишмай амал қилсак, ҳам моддий, ҳам руҳий тарафдан соғлом, иродамиз мустаҳкам бўлади. Валлоҳу аълам!
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.