Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
10 Июл, 2025   |   15 Муҳаррам, 1447

Тошкент шаҳри
Бомдод
03:17
Қуёш
04:59
Пешин
12:33
Аср
17:41
Шом
20:02
Хуфтон
21:36
Bismillah
10 Июл, 2025, 15 Муҳаррам, 1447

Фосиқ омонатдор бўлолмайди

01.07.2022   1580   2 min.
Фосиқ омонатдор бўлолмайди

«Эй имон келтирганлар! Агар фосиқ хабар келтирса, аниқлаб кў­ринглар, бир қавмга билмасдан мусибат етказиб қўйиб, қилганингизга надомат чекувчи бўлманглар» (Ҳужурот сураси, 6-оят).

«Набий соллаллоҳу алайҳи ва саллам Ва­лид ибн Уқбани Бани Мусталиқ қаби­ласига закотларни йиғиш учун юбор­дилар. Қабила одамлари узоқдан кў­ринган Валид ибн Уқбага пешвоз чиқишди. Валиднинг Бани Мусталиқ қа­биласи билан эски адовати бор эди. Уларни кўриб, қаттиқ қўрққанидан ортига қайтди ва Пайғамбаримиз алайҳиссаломнинг ҳузурларига келиб: “Ба­ни Мусталиқ қабиласи муртад бўлибди, за­котларини беришмади”, дея хабар берди.

Набий соллаллоҳу алайҳи ва саллам ха­­бар ишончли эканини текшириш учун Холид ибн Валидни Бани Мусталиққа юбор­дилар. Холид ибн Валид Бани Мусталиқ қабиласи ҳудудига тунда етиб борди. Ҳолат­ни аниқлаштириш учун қабила чегарасига аскарларидан бирини киритди. Аскар қабила Ислом динини маҳкам тутгани, муртад бўлмаганини айтди. Гапларининг исботи ўлароқ, азон овози ва намоздаги жаҳрий қироат ҳам эшитилиб турарди.

Тонг ёришгач, Холид ибн Валид розий­­аллоҳу анҳу маълумотлар тўғри эканига яна бир бор иқрор бўлди ва Набий соллал­лоҳу алайҳи ва салламнинг ҳузурларига қайтиб келиб, воқеани баён қилди. Ўша вақтда юқоридаги оят нозил бўлди».

Набий соллаллоҳу алайҳи ва саллам: “Хо­тиржамлик Аллоҳдан, шошилиш шай­тондандир”, деб таълим бердилар.

“Бир қавмга билмасдан мусибат ет­казиб қўйиб, қилганингизга надомат чекувчи бўлманглар”. Яъни: “Шошилиб, ҳушёрликни қўлдан бой берманг”, де­ганидир. .

Оят адолатли кишининг хабари қабул қилинишига далил. Кимнинг фосиқлиги ошкор ва аниқ бўлса, у етказган хабар ижмога асосан қабул қи­линмайди. Зеро, хабар омонатдир. Фосиқ эса омонатдор бўла олмайди.

Имом Шофеъий раҳимаҳуллоҳ: “Фосиқ ни­коҳда валий бўла олмайди”, деган. Абу Ҳанифа ва Имом Молик раҳимаҳу­маллоҳ наздида эса, валий бўлса, жоиз. Чунки у аҳли аёлини рашк қилиш, улар учун мол-мулкини сарфлаш, оиласини ҳи­моя қилиш борасида ишончли бўлиши мумкин.

Фосиқ бошқалар номидан бирор гап ё бирор нарсани етказиши ёки элчи бўли­ши жоиз. Шунингдек, адолат талаб қилин­майдиган ўринларда фосиқ тасарруф қи­лиши жоиз саналади.

«Надомат чекувчи бўлманглар». На­домат пушаймонликдир. Инсон содир қилиб қўйган иши ҳақида: “Шу иш содир бўлмаганида эди”, деб орзу қилиши аф­сусланишидир. .

“Тафсири Қуртубий” асари асосида

“Кўкалдош” ўрта махсус ислом

билим юрти ўқитувчиси

Охунжон АҲМЕДОВ тайёрлади.

Мақолалар
Бошқа мақолалар

Нафл ҳаж қилганингдан яхши

09.07.2025   4541   1 min.
Нафл ҳаж қилганингдан яхши

Ҳишом ибн Ҳасан Ҳасан Басрий раҳимаҳуллоҳга деди: “Мен Қуръонни ўрганаман, бу вақтда онам мени кечки овқатга кутиб ўтирадилар”, деди.

Ҳасан Басрий раҳимаҳуллоҳ унга: “Сен онанг билан овқатланиб унинг кўзини қувнатишинг, менинг наздимда нафл ҳаж қилганингдан кўра суюклироқдир!” деди.

Ибн Жавзийнинг “Биррул валидайн” асаридан.