Аллоҳ таолонинг ҳаётимизда яна бир муборак Рамазонни ато қилгани чексиз карамидир. Аллоҳ таолонинг фазли ва карами ила ушбу Рамазоннинг йигирма куни ўтди. Муборак Рамазоннинг охирги ўн кунлиги бошланди. Бу ўн кунлик бутун Рамазоннинг хушбўйлиги ва ширасидир. Аллоҳ таоло бу охирги ўн кунликни шундай хусусиятлар ва фазилатлар ила мушарраф қилганки, бутун йил бўйи бундай кунлар қайта келмайди.
Аслида, бутун муборак Рамазон ойининг ўзи муқаддас ва баракотлидир. Унинг ҳар бир соати ва ҳар бир лаҳзаси қадрлашга лойиқдир. Лекин мана бу охирги ўн кунлик Набий солаллоҳу алайҳи васалламнинг кўрсатмаларига кўра, Аллоҳ таолога ибодат учун хос ҳолатларни ўзида жамлаган. Охирги ўн кунлик кирганида, Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Белларини маҳкам боғлар эдилар, (яъни, тун бўйи ибодат қилиш учун тайёр бўлар эдилар), тунларини (ибодатда) бедор ўтказар эдилар ва аҳлларини ҳам уйғотар эдилар” (Имом Бухорий ривоти).
Бошқа кунларда ҳам Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам таҳажжуд намозини ўқир эдилар. Унинг ракатлари жуда узун бўларди. Баъзан Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам таҳажжудга ярим кечада, гоҳида эса кечанинг охирги учдан бирида турар эдилар. Лекин муборак Рамазон ойининг охирги ўн куни ҳақида Оиша онамиз розияллоҳу анҳо айтадиларки, бу кечаларда Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам ибодат учун белларини маҳкам боғлар эдилар.
Рамазон ойидан бошқа кунларда таҳажжуд учун туришда Набий соллаллоҳу алайҳи васалламнинг одатлари бундай эди: “Оҳиста оёқ кийимларини кийиб, ридоларини олар эдилар. Сўнг, аста эшикни очардилар” (Имом Насоий ривояти).
Бундай қилишларига сабаб, онамиз Оиша розияллоҳу анҳо уйғониб кетмасин дер эдилар. Чунки таҳажжуд ўқишнинг одобларидан бири – агар бирор бандага Аллоҳ таоло таҳажжуд ўқиш тавфиқини ато қилган бўлса, у ҳолда унга бутун маҳалладагиларни ва оила аъзоларини уйғотиб юбориши дуруст эмасдир. Балки, унинг бу амалидан ухлаб ётган бирор кимса уйғониб кетмаслиги керак. Токи, ухлаб ётганга бирор машаққат етмасин. Чунки таҳажжуд ўқиш фарз ёки вожиб эмасдир. Шунга кўра ўзининг таҳажжуди сабабли азият етказишлиги ва бировнинг уйқусига халал бериши жоиз эмасдир. Шунинг учун Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам таҳажжуд учун турганларида, Оиша розияллоҳу анҳо уйғониб кетмасин деб оҳиста турар эдилар.
Аммо муборак Рамазон ойининг охирги ўн кунлиги борасида Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: "Аҳли-аёлларини ҳам уйғотар эдилар ва уларга бундай дер эдилар: “Туринг, бу охирги ўн кунликдир. Аллоҳ таолонинг раҳматлари мавсумидир. Аллоҳ таолонинг раҳматлари ёғиляпти. Бундай вақтда ухлаш маҳрумликдир. Шунинг учун уйғониб Аллоҳ таолонинг раҳматига этагингизни тўлдириб олинг.
Шайхул Ислом, Муфтий Муҳаммад Тақий Усмоний ҳафизаҳуллоҳнинг “Ислаҳий хутбаат” китобидан Абдулқайюм КОМИЛ таржимаси.
Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва саллам бундай деганлар: “Мусулмоннинг (бошқа) мусулмон зиммасидаги ҳаққи олтитадир: “Унга рўбарў келсанг, салом бер, сен (бирор нарсага) таклиф этса, уни қабул қил, сендан насиҳат сўраса, унга насиҳат қил, агар аксириб, Аллоҳга ҳамд айтса, унга ташмит айт, бетоб бўлса, уни зиёрат қил, вафот этса, (жанозасига) эргаш (яъни қатнаш)” дедилар” ( Имом Муслим ривояти). Бу олти ҳақнинг бири насиҳат беришдир. Агар мусулмон бошқа мусулмондан насиҳат сўраб келса, унга холис насиҳат бериши лозим. Зеро, насиҳат қилиш ҳар бир мўъмин-мусулмоннинг бошқа мўъмин-мусулмондаги ҳақларидан биридир.
Насиҳат қилишнинг қуйидаги одоблари бор:
Хулоса қилиб айтамизки, ҳар томонлама яхши ниятда, таъсирчан услубда, самимият билан қилинган насиҳат катта ажр-савобларга сабаб бўлади. У инсонлар ўртасида ёмонликни мавҳ қилиб, яхшиликни бардавом бўлиши учун хизмат қилади.
Руҳиддин Акбаров,
Ўзбекистон мусулмонлар идорасининг
Қашқадарё вилояти вакиллиги ходими