13 Июл, 2025, 18 Муҳаррам, 1447
13 Июл, 2025, 18 Муҳаррам, 1447
Мусулмон одам ҳар доим шариатга мувофиқ иш кўради, ҳаёт кечиради. Агар ўзи (нафси) истаганидек яшаш тарзига ўтадиган бўлса, албатта, мувозанат бузилади, руҳи бўғилади, мўминлигига путур етади.
Таҳорат бузилганидек, ахлоқ ҳам бузилади. Таҳоратни бузадиган амаллар бўлганидек, хулқни бузувчи иллатлар ҳам бор. Бугун уларнинг кони интернет аталмиш кўринмас, аммо имкони жуда кенг бўлган оламдир. Аллоҳ сақласин, лоқайд бўлсак, ундан тарқалаётган иллатлар нафақат ўзимиз, аҳлимиз, балки фарзандларимизга ҳам зарар бериши мумкин.
Мусулмон киши биродарининг жони ва моли қаторида, унинг сирини ҳам ҳимоя қилади. Бугун интернет тармоқларига “миш-миш”ларсиз кириш тўйга тўёнасиз боришдай гап бўлиб бормоқда. Бировнинг сирини фош қилиш гўё қаҳрамонликдай, бирга ўн қўшиб олиб чиқишлар урф бўлмоқда. Булар мусулмон учун ўта хатарлидир. Биз тилимизни, кўзимизни, фаржимизни, оёғимизни, қўлларимизни асрашга масъулмиз. Ахир Аллоҳ таоло қиёмат куни аъзоларимизни гапиртиради. Улар бизга қарши гувоҳлик беради...
«Бугун Биз уларнинг оғизларини муҳрлаб қўйгаймиз. Бизга уларнинг қилиб ўтган ишлари ҳақида қўллари сўзлаб, оёқлари гувоҳлик берур» (Ёсин сураси, 65-оят).
Ширк ва куфрда бўлган бандалар қиёмат куни дунёда қилган қилмишларидан тониб, тиллари билан нотўғри гувоҳлик беришга ҳаракат қилишар экан. Қўшнилари ва қариндошлари уларнинг мушрик бўлгани ҳақида гувоҳлик беришса ҳам, тан олишмас экан. Аллоҳ таоло уларнинг оғизларини муҳрлаб қўйишга буюргач, қолган аъзолари унинг кирдикорларини бирма-бир айтиб, гувоҳлик берар экан.
Шундай экан, киши таҳорати синганда қайта олгани, Рамазонда еб-ичишдан тийилгани, доимо гуноҳ ишлардан узоқ тургани каби интернетдаги зарарлардан ҳам сақланиш лозим. Айни пайтда, саҳар ё ифтор қилгани, жуфти ҳалоли билан ўйнаб-кулгани каби, интернетдан фойдаланиш жоиз бўлган ўринларда фойдаланади.
Мўмин “замон билан ҳамнафас бўлиш” тушунчасини янглиш англаб, алданмайди. Қўл телефони, интернет ва медиа олами ўз домига тортиши, тақво, ҳилм, хушудан узоқлаштириши каби кўзга кўринмас иллатлардан ўзини эҳтиёт қилади. “Интернетни ёш болалар ҳам ишлатиб юрибди-ку”, деб эътиборсиз бўлиш ярамайди. Биз қаерда, қайси ёшда бўлмайлик, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам тарбия қилган уммат бўлиб қолишимиз керак.
Интернет ва қўл телефони бизни ўзгартирмаслиги, аксинча, биз Аллоҳнинг изни билан, интернетни, қўл телефонини ҳам ўзгартиришимиз лозим. Таъбир жоиз бўлса, телефонимизни “тарбия” қилишимиз, бу орқали ўзимизни ислоҳ этишимиз керак. Хўш, ҳозир телефонингизни бир “синаб” кўрингчи, унда қанча кераксиз нарсалар бор экан?! Телефонингиз (яъни ўзингиз) нечоғлик тарбияли, мусулмонга хос ахлоқдан насибадор эканингизни билиб оласиз!..
Мухторхон ЖАЛОЛОВ,
Шаҳрисабз туманидаги “Бобо Салим”
жоме масжиди имом-хатиби
Холид ибн Валид розияллоҳу анҳу ёшлари ўтиб, кексайиб қолган чоғларида Мусҳафи шарифни олиб, йиғлаб туриб шундай дер эдилар: “Жиҳодлар билан овора бўлиб сени ўқий олмай қолдик”.
Бу қандайин гўзал узр! Хўш, биз ўзимизни нима деб оқлаймиз?! Холид ибн Валид розияллоҳу анҳу шундайин гап айтдилар, аммо биз нима деймиз?! Қиёмат кунида “Қуръони карим ўқишдан сени нима чалғитди?!” – деб сўралсак, нима деб жавоб берамиз?! Токи у бизни зараримизга эмас, фойдамизга ҳужжат бўлиши учун кўксимизга босиб, кечаю кундуз тиловат қилиб бормаймизми?! Ахир Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Аллоҳ таолонинг зикрини лозим тут, Қуръони карим тиловатида маҳкам бўл. Чунки бу сенинг осмондаги руҳинг, ердаги зикрингдир” [1], деганлар.
Қурони карим оятларини тадаббур қилмасдан, маънолари ҳақида фикр юритмаган ҳолда, ҳеч қандай тушунчасиз кўп тиловат қилиш асосий мақсад эмас. Агар инсон бир неча оятни тадаббур қилса, тафсир китобларига мурожаат этса ёки тафсир дарсларига қатнашса, маъноларни ўзлаштирса ва уларга амал қилса, бу иши ўша инсон учун улкан яхшилик, хайр-барака бўлади.
Имом Ғаззолий ҳазратлари бундай дейдилар: “Қуръон сиз сўрашингиз мумкин бўлган ва у сизнинг сўровларингизга жавоб бера оладиган тирик Расулдир. Сиз унга қулоқ солсангиз, у сизни қондиради”.
Қалблари иймон нури ила қоришиб кетган зотлар учун, албатта, Қуръонда шифо бордир. Яна Қуръони каримда саросима, шайтоний васвасалар, нафсу ҳавога эргашишдан сақловчи шифо бор. Қуръон ўқиган пайтимизда бизни фаришталар қуршаб олади ва улар ҳам бизга қўшилиб Раҳмон бўлган Зотнинг оятларига қулоқ тутади. Само фаришталари туни билан Қуръонга қоим бўладиган ер фаришталарига яқинлашадилар. Энди айтинг-чи, одамлар ухлаётган пайтда, тун қоронғусида биз Қуръон тиловат қиляпмизми?! Еру осмонлар Робби бизга қулоқ соладиган даражада оятларини тиловат қиляпмизми?!
Аллоҳ таолонинг шифо оятлари қуйидагилардир:
«...Ва мўмин қавмларнинг кўнгилларига шифо берадир» (Тавба сураси, 14-оят).
«Эй одамлар! Сизга ўз Раббингиздан мавъиза, кўксингиздаги нарсага шифо, мўминларга ҳидоят ва раҳмат келди» (Юнус сураси, 57-оят).
«Биз Қуръонни мўминлар учун шифо ва раҳмат ўлароқ нозил қилурмиз...» (Исро сураси, 82-оят).
«...У иймон келтирганлар учун ҳидоят ва шифодир...» (Фуссилат сураси, 44-оят).
«...Унда (асалда) одамлар учун шифо бордир...» (Наҳл сураси, 69-оят).
«Бемор бўлганимда менга шифо берадиган ҳам Унинг Ўзи» (Шуаро сураси, 80-оят).
Қуръони каримни тиловат қилиш, эшитиш, амал қилиш ва ҳар бир ишда ундаги ҳукмларга таяниб иш кўришдан четлашманг!
Ҳассон Шамсий Пошонинг
“Жаннат бўстонидаги оилавий оқшомлар” номли китобидан
Ғиёсиддин Ҳабибуллоҳ, Илҳом Оҳунд, Абдулбосит Абдулвоҳид таржимаси.
[1] Имом Аҳмад ривояти.
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа 