Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
21 Сентябр, 2024   |   18 Рабиъул аввал, 1446

Тошкент шаҳри
Бомдод
04:51
Қуёш
06:10
Пешин
12:21
Аср
16:34
Шом
18:25
Хуфтон
19:38
Bismillah
21 Сентябр, 2024, 18 Рабиъул аввал, 1446

Маънавият – жамият ҳаётининг жони ва руҳидир

26.01.2021   2446   4 min.
Маънавият – жамият ҳаётининг жони ва руҳидир

Бугунги глобаллашув даврида дунё ахборот уммонида маънавияти юксак, маърифатли, имон-эътиқоди мустаҳкам бўлмаган ҳар қандай инсон ҳар он чўкиши муқаррар.

Чунки ахборот асрида “тўлқинлар гирдоби” шу қадар шиддатли тус олдики, имони, эътиқоди, маънавияти суст инсон дарҳол тузоққа тушиб қолиши турган гап.

Президентимиз Шавкат Мирзиёев раислигида маънавий-маърифий ишлар тизимини тубдан такомиллаштириш, бу борада давлат ва жамоат ташкилотларининг ҳамкорлигини кучайтириш масалаларига бағишланган видеоселектор анжуманида Юртбошимиз бугунги маънавий ҳаётимизни чуқур таҳлил этиб: “Агар жамият ҳаётининг танаси иқтисодиёт бўлса, унинг жони ва руҳи маънавиятдир. Биз янги Ўзбекистонни барпо этишга қарор қилган эканмиз, иккита мустаҳкам устунга таянамиз. Биринчиси – бозор тамойилларига асосланган кучли иқтисодиёт. Иккинчиси – аждодларимизнинг бой мероси ва миллий қадриятларга асосланган кучли маънавият”, дея таъкидладилар.

Дарҳақиқат, иқтисодий тазйиқни сезиш мумкин, аммо мафкуравий-маънавий тазйиқни кўриш, сезиш осон эмас. Бу офат турли кўринишларда халқ, айниқса, ёшлар ҳаётига, турмуш тарзига, онгу шуурига аста-секин кириб келади, фикру зикрини эгаллаб олади. Бузғунчи кучлар, бир қарашда ўта беозор кўрингани билан, таъсир кучи ғоят самарали воситалардан фойдаланади. Ҳаётий тажрибаси оз, суяги қотмаган ёшлар атрофида турли “маслаҳатчи”лар, йўл кўрсатувчи “жонкуяр” мураббийлар, ҳар ишга қодир “ҳомий”лар пайдо бўлиб қолади. Мустақилликнинг дастлабки йилларида барчамиз бу ҳолатга гувоҳ бўлдик.

Ана шундай вазиятда ҳар бир мўмин-мусулмон юртдошимиз Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг: “Ҳар бирингиз мутасаддисиз, ҳар бирингиз қўл остингиздагилар учун масъулсиз. Ҳар бир раҳбар инсонлар устидан мутасаддидир ва улар учун масъулдир. Эр ўз аҳли аёли ва қўл остидагилар устидан мутасаддидир ва улар учун масъулдир. Хотин эрининг уйида мутасаддидир ва қўл остидагилар учун масъулдир. Қул хожасининг молига мутасаддидир ва унинг учун масъулдир. Ҳар бирингиз қўл остингиздагилар учун масъулсиз” муборак ҳадисларини ўзига дастуриламал қилиб олиши шарт.

Ерга уруғ бир кун кеч сепилса, деҳқон ҳосилни бир ҳафта ёки ўн кун кейин ўриб олади. Худди шундай маънавий тарбияда ҳам бир кун кеч қолиш, бир зум бўлса-да, огоҳликни қўлдан бой бериш тузатиб бўлмас хатоларга олиб келиши аниқ. Шу боис давлатимиз раҳбари йиғилишда: “Терроризм, экстремизм, трансмиллий ва кибер-жиноятчилик, одам савдоси, наркотрафик каби таҳдидлар хавфи ошиб бормоқда. Баъзи ҳудудларда атайин беқарорлик юзага келтирилиб, норозилик кайфияти авж олдирилмоқда. Бундай таҳликали вазиятда ҳушёр ва огоҳ бўлиб, халқимизнинг тинчлиги, мамлакатимиз манфаатларини ўйлаб яшаш зарур”, дедилар.

Ҳадиси шарифда “Мўмин мўминнинг кўзгусидир” дейилган. Инсон ўз айбини, нуқсонларини ойнада қандай кўрса, мўмин биродари учун ҳам шундай. Ойнага қарамасдан киши юзидаги айбини кўролмаганидек, мўминлар ҳам ўзаро бир-бирларини, айниқса, ёшларни турли хуружлардан, экстремистик оқимларнинг кирдикорларидан, маънавиятимизга, маърифатимизга зид ҳар қандай ҳолатдан огоҳ қилишлари шарт. Ислом жамият ҳаёти билан барҳаётдир. Шу боис “Дин насиҳатдир” ҳукми барқарордир. Бу ҳукмга риоя қилиш тинчлик-тотувликнинг асосидир.

Тарихдан маълумки, аждодлар фарзанд тарбиясига алоҳида эътибор қаратганлар. Хусусан, бу ҳақда ўз асарларида сўз юритмаган аллома бўлмаса керак. Тиб илмининг султони Ибн Сино ўз асарларидан бирида: “Бола хулқини мўътадилликда сақлашга алоҳида эътибор бериш керак, бунга болани қаттиқ ғазабланиш, қўрқиш, уйқусизликдан сақлаш орқали эришилади. Ғазаб кучни қиздиради, қайғу кучни оздиради, хафалик беғамликка мойил қилади. Хулқнинг мўътадиллиги натижасида ҳам нафс, ҳам бадан соғлом бўлади”, дея таъкидлаган.

Хулоса ўрнида айтиш жоизки, бугунги таҳликали даврда маънавият ва маърифат фақат шу соҳа ходимларининг, ўқитувчи ва мураббийларнинггина эмас, балки барчанинг бурчи бўлиши лозим. Масалага ана шу жиҳатдан қараб, “Ҳеч бир ота-она ўз фарзандига гўзал тарбиядан кўра буюк мерос қолдира олмайди” ҳадиси шарифи ва халқимизнинг: “Бир болага етти маҳалла – ота-она” мақолига амалда риоя қилсак, ҳеч қандай куч маънавиятимизга рахна сола олмайди.

Нуриддин ХОЛИҚНАЗАРОВ,

Тошкент шаҳар бош имом-хатиби.

ЎзА

Мақолалар
Бошқа мақолалар

Зайниддин домла Эшонқулов: Пайғамбарларга берилган мўъжизалар ҳақ!

20.09.2024   3686   2 min.
Зайниддин домла Эшонқулов: Пайғамбарларга берилган мўъжизалар ҳақ!

Бугун, 20 сентябрь куни Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси ўринбосари Зайниддин домла Эшонқулов жума намозига пойтахтимиздаги “Яккасарой” жоме масжидига ташриф буюрди.


Жамоат намозидан олдин Зайниддин домла масжидга йиғилган мўмин-мусулмонларга “Пайғамбаримиз алайҳиссаломнинг мўъжизалари” мавзусида маъруза қилиб берди.


Дарҳақиқат, Қуръони каримда бундай марҳамат қилинади: “Биз ўз пайғамбарларимизни мўъжизалар билан юбордик ва улар билан бирга Китоб туширдик” (Ҳадид сураси, 25-оят). Тарихдан маълумки, Аллоҳ таоло Ўз пайғамбарларининг ҳақлигини тасдиқлаш, инкор қилувчиларни ожиз қолдириш, мўминларнинг иймонини мустаҳкамлаш учун пайғамбарларга турли мўъжизалар берган.  


Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг энг катта мўъжизалари Қуръони каримдан бошқа мингдан ортиқ мўъжизалари ҳам борлигини ҳадис ва тарих китобларида очиқ-ойдин далил ва исботлар билан келтирилган. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам мўъжиза кўрсатган пайтларида атрофларида сон-саноқсиз саҳобалар қатнашганлар ва мўъжизани шоҳиди бўлганлар.


Уламолар Расулимиз алайҳиссалом мўъжизаларини икки қисмга бўлганлар: Биринчиси, Аллоҳ таоло У зот алайҳиссаломга келажакда бўладиган нарсаларни хабарини билдирган пайтда Пайғамбаримиз алайҳиссалом шуларни баён қилишлари. Иккинчиси, оддий одамни қўлидан келмайдиган ғайри-оддий ишларни қилиб, мўъжиза кўрсатганлар.


Жумладан, закот оладиган шахс қолмаслиги хабари. Мусулмонлар фақир, ночор ва жуда заиф бўлиб турган пайтларида Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам Адий ибн Ҳотим розияллоҳу анҳуга бундай деганлар: “Эй Адий! Яқинда (мусулмон) киши қўли тўла олтин-кумуш билан билан шаҳарлар кезиб, уни оладиган одамни топа олмайди”. Ушбу хабар ўз исботини топиб, Умар ибн Абдулазиз раҳматуллоҳи алайҳнинг даврларида йиғилган закотларни берадиган кишиларни топа олмай ўша пулларга қуллар сотиб олиб, уларни озод қилинган. Шунингдек, Хурмо шохининг у Зотга зорланиши, Расулуллоҳнинг ҳузурларида таомнинг тасбиҳ айтиши, Расулуллоҳ алайҳиссаломнинг баракалари ила оз таомнинг кўпайиши каби мўъжизалар шулар жумласидан.


Жума маърузаси давомида Зайниддин домла айни жиҳатларга эътибор қаратдилар. 


Жамоат намозидан сўнг юрт тинчлиги ва халқ фаровонлигини сўраб хайрли дуолар қилинди. 


Ўзбекистон мусулмонлари идораси

Матбуот хизмати

Зайниддин домла Эшонқулов: Пайғамбарларга берилган мўъжизалар ҳақ! Зайниддин домла Эшонқулов: Пайғамбарларга берилган мўъжизалар ҳақ! Зайниддин домла Эшонқулов: Пайғамбарларга берилган мўъжизалар ҳақ! Зайниддин домла Эшонқулов: Пайғамбарларга берилган мўъжизалар ҳақ! Зайниддин домла Эшонқулов: Пайғамбарларга берилган мўъжизалар ҳақ! Зайниддин домла Эшонқулов: Пайғамбарларга берилган мўъжизалар ҳақ! Зайниддин домла Эшонқулов: Пайғамбарларга берилган мўъжизалар ҳақ! Зайниддин домла Эшонқулов: Пайғамбарларга берилган мўъжизалар ҳақ! Зайниддин домла Эшонқулов: Пайғамбарларга берилган мўъжизалар ҳақ! Зайниддин домла Эшонқулов: Пайғамбарларга берилган мўъжизалар ҳақ! Зайниддин домла Эшонқулов: Пайғамбарларга берилган мўъжизалар ҳақ! Зайниддин домла Эшонқулов: Пайғамбарларга берилган мўъжизалар ҳақ! Зайниддин домла Эшонқулов: Пайғамбарларга берилган мўъжизалар ҳақ! Зайниддин домла Эшонқулов: Пайғамбарларга берилган мўъжизалар ҳақ! Зайниддин домла Эшонқулов: Пайғамбарларга берилган мўъжизалар ҳақ!