Миллатни таназзулдан чиқаришга уринган аллома
Маҳмудхўжа Беҳбудий таваллудининг 147 йиллиги...
Маърифатпарвар жадидчилик ҳаракатининг асосчиси, драматург, публицист, дин ва жамоат арбоби – Маҳмудхўжа Беҳбудий 1875 йили 19 январда Самарқандда туғилган.
Олимлар фикрича, аллома ўн саккиз ёшидан қозихонада мирзалик қилади, қози, муфтий даражасига кўтарилади. Беҳбудий ҳаж сафарида бўлган чоғида Арабистон, Миср, Туркия каби давлатларда бўлган.
Беҳбудий Туркистонда биринчилардан бўлиб янги усул мактабларини ташкил қилиш ва улар учун дарсликлар ёзган тараққийпарварлардан саналади.
Маҳмудхўжа Беҳбудий "Рисолаи асбоби савод" ("Савод чиқариш китоби", 1904), "Рисолаи жуғрофияи умроний" ("Аҳоли географиясига кириш", 1905), "Мунтаҳаби жуғрофияи умумий" ("Қисқача умумий география", 1906), "Амалиёти ислом" (1908), (1909) каби китобларни чоп эттиради.
Маҳмудхўжа Беҳбудий 1917 йил ноябрь ойида ташкил топган Туркистон Мухторияти асосчиларидан бири, ўлка халқларининг истиқлоли йўлида маънавий йўлбошчиларидан бўлди. Аллома шўролар, коммунистик мафкура тизимининг қинғирликлари, кирдикорларини кўра билган. Миллатни таназзулга етакловчи иллатларни рўй-рост фош этган. Маърифат йўлида эл-улус кўзини очишни умр мазмуни, деб билган.
Мамлакатимиз етакчиси ғояси асосида 2020 йилда Маҳмудхўжа Беҳбудий таваллудининг 145 йиллиги юртимизда кенг нишонланди. Маърифатпарвар жадид бобомиз ҳаёти, фаолиятига оид ҳужжатли фильм суратга олинди. Унинг асарлари чоп этилмоқда.
ЎзА хабарига кўра, пойтахтимиздаги "Адиблар хиёбони"да Маҳмудхўжа Беҳбудий ҳайкали ўрнатилди. Айни пайтда олимларимиз Беҳбудий фаолиятига оид ҳали кўплаб тадқиқотлар олиб борилиши зарурлигини таъкидламоқдалар. Бу эса маърифатпарвар жадид боболаримиз ҳаётига оид янги маълумотларга эга бўлишга замин яратиши, шубҳасиз.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати
Бир марта "Субҳаналлоҳ" дейиш учун фурсат берилса...
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.
Ўлим бир эшик. Барча инсонлар ундан ўтади. Эҳ кошки, бу эшикка киргандан кейин менинг уйим қанақалиги маълум бўлса?!
Биродар! Қаранг, қабрдагилар бир-бирларига жуда яқин ётишибди. Лекин улар сиртдан яқин қўшни. Аслида эса, бир-бирларининг ёнига ҳам бора олмайдилар.
Усмон розияллоҳу анҳу қачон қабр ёнидан ўтсалар, шу даражада йиғлар эдиларки, соқоллари кўз ёшларидан ҳўл бўлиб кетарди.
У кишидан: "Сиз нега жаннат ва дўзахни эсга олганингизда йиғламайсиз. Лекин қабрни кўриб йиғлайсиз?" деб сўрашди. У киши шундай дедилар: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: "Қабр охиратнинг илк манзилидир", деганлар. Шунга кўра, агар маййит қабрдаги азобдан нажот топса, ундан кейинги ҳаёт осон бўлади. Агар қабрдаги азобдан нажот топа олмаса, у ҳолда ундан кейинги ҳаёт қийин бўлади.
Яна Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: "Мен қабрдан кўра дахшатлироқ бирор манзарани кўрмадим", деганлар.
Биз учун бу қабрларда ибрат йўқми? Қаранг, бой ҳам, фақир ҳам, зўравон ҳам, кучсиз ҳам, оқ танли ҳам, қора танли ҳам, подшоҳ ҳам, фуқаро ҳам барча баробар ётибди. Улар дунёга қайтишни хоҳлайдилар. Бойлик жамлаш ёки қаср қуриш учун эмас, балки, кошки мен бир намоз ўқиш учун муҳлат топсам, кошки бизга бир мартагина "Субҳаналлоҳ" дейиш учун фурсат берилса, деб, шу амалларни қилиш учун дунёга қайтишни хоҳлайдилар. Лекин энди иложи йўқ. Номаи аъмол ёпилиб бўлди. Руҳ жисмдан чиққан. Ҳаёт муҳлати тугаб бўлган. Энди ҳар бир маййит ўз амалининг гарови ўлароқ қабрида ётибди...
«Насиҳатлар гулдастаси» китобидан
- «
- »