18 Сентябр, 2025, 26 Рабиъул аввал, 1447
18 Сентябр, 2025, 26 Рабиъул аввал, 1447
Ўзбекистон ўз мустақиллигини қўлга киритганидан кейин миллий меросга муносабат тубдан ўзгарди.
Хусусан, илгари қатағон қилинган диний руҳдаги меросга меҳр-муҳаббат кўзи билан боқа бошладик. Ҳаёти ва фаолияти диний-тасаввуфий йўналишда бўлган улуғ аждодларимизга юз бурдик.
Шу йўналишдаги улуғ боболаримиздан биринчи бўлиб 1993 йилнинг сентябрь учинчи жума куни Хожа Баҳоуддин Нақшбанд Бухорий таваллудининг 675 йиллиги халқаро миқёсда кенг нишонланди.
Бухоро вилояти ҳокимининг “Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 1994 йил 11 январдаги “Баҳоуддин Нақшбанд зиёратгоҳини таъмирлаш, тузатиш ва ободонлаштириш тўғрисида”ги баёни ҳақида” 1994 йил 4 февралидаги 17-қарори 4-бандида “Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги Дин ишлари бўйича қўмита, “Ўзбектуризм” миллий компанияси, тегишли вазирлик ва идоралар билан биргаликда ҳар йили сентябрь ойининг учинчи пайшанба-жума кунлари бўладиган Баҳоуддин Нақшбанд зиёрати маросимини юқори даражада ўтказиш” кўзда тутилган эди.
Ана шу қарор асосида ўша 1994 йилдан бошлаб ҳар йили сентябрь ойида анъанавий тарзда нақшбандхонлик Республика илмий-амалий анжумани ўтказиб келиняпти.
Бу йилги 28-анъанавий анжуман “Нақшбандия тариқатининг мусулмон Шарқи иккинчи ренессансидаги ўрни ва аҳамияти” мавзусида бўлиб ўтди. Уни Баҳоуддин Нақшбанд ёдгорлик мажмуаси маркази, Ўзбекистон мусулмонлари идораси Бухоро вилояти вакиллиги, Ўзбекистон халқаро ислом академияси ҳамкорликда ташкил этди.
Онлайн тарзда ўтказилган анжуманда диний соҳа ва ҳамкор ташкилотлар раҳбар ва ходимлари, Дин ишлари бўйича қўмита раиси биринчи ўринбосари, Ўзбекистон халқаро ислом академияси ректори Музаффар Комилов, Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси биринчи ўринбосари Ҳомиджон Ишматбеков, таниқли шоир, Ўзбекистондаги ислом цивилизацияси маркази бўлими мудири Мирзо Кенжабек ва бошқалар маъруза ва нутқлари билан иштирок этди.
Хусусан, Мирзо Кенжабек, Мустақим Жумаев каби шоирлар ирфоний руҳдаги шеърларидан ўқиди.
Илмий-амалий анжумандаги маърузаларда Бухорода тасаввуф тариқатларининг пайдо бўлиши ва ривожланиши, тариқатга пешволик қилган авлиёлар, хожагон-нақшбандия тариқатида шариатга муносабат, “Туҳфат уз-зоирин” асарининг нақшбандия тариқати шайхлари бўйича муҳим манба экани, Бухородаги зиёратгоҳлар ҳақида маълумот берувчи етти пир мобил иловаси моҳияти, етти пир меросига муносабатнинг маънавий-маърифий аҳамияти, қадим Бухорода ўтган етти пир, хаттотлик санъатининг тасаввуф билан боғлиқ жиҳатлари, нақшбандия ‒ Бухоро тасаввуф мактаби маҳсули сифатида каби муҳим-муҳим мавзулар атрофлича ёритилди.
Анжуманда сара маърузалар матнларини “Нақшбандия” илмий-ирфоний, адабий-маърифий журнали саҳифаларида чоп этиш тавсия этилди.
Султонмурод ОЛИМ,
“Нақшбандия” журнали бош муҳарири,
Ўзбекистон Республикасида хизмат кўрсатган маданият ходими
1. Бомдод намозининг суннатини енгил ўқиш.
Оиша розияллоҳу анҳодан ривоят қилинади: “Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам Бомдод намозида азон ва иқомат орасида енгил икки ракат ўқир эдилар” (Имом Бухорий, Имом Муслим ривояти).
2. Биринчи ракатда Кафирун, иккинчи ракатда Ихлос сурасини ўқиш.
Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳу айтади. «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам Бомдоднинг икки ракатида “Қул йаа айюҳал каафирун” ва “Қул ҳуваллоҳу аҳад”ни ўқирдилар» (Имом Муслим ривояти).
3. Суннатдан сўнг озгина ёнбошлаш.
“Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам Бомдод намозининг суннатидан кейин ўнг тарафлари билан озгина ёнбошлаб ётар эдилар” (Имом Бухорий ривояти).
4. Ёсин сурасини ва Ҳашр сурасининг охирги уч оятини тиловат қилиш.
Маъқил ибн Ясор розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади. Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: «“Ёсин” Қуръоннинг қалбидир. Ким уни Аллоҳни ва охират кунини умид қилиб ўқиса, албатта, мағфират қилинади. Уни ўликларингизга ўқинглар», дедилар (Имом Аҳмад, Имом Байҳақий ривояти).
Анас розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Ҳар бир нарсанинг қалби бор. Қуръоннинг қалби “Ёсин”дир. Ким “Ёсин”ни қироат қилса, Аллоҳ унга бу қироати учун Қуръонни ўн марта қироат қилган(савоби)ни ёзади» дедилар (Имом Термизий, Имом Байҳақий ривояти).
Маъқил ибн Ясор розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади. Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Ким субҳ чоғида уч марта “Аъузу бисмиллаҳис самийъил алийм, минаш шайтонир рожийм” деб, Ҳашр сураси охиридан уч оятни тиловат қилса, Аллоҳ унга етмиш минг фариштани вакил қилиб қўяди. Улар унга кеч киргунча салавот айтадилар. Агар у ўша куни ўлса, шаҳид ҳолида ўлади. Ким ўшаларни кеч кирганда айтса, худди ўшандоқ бўлади», дедилар (Имом Термизий ривояти).
5. Бомдод намозидан кейин ўша жойда ўтириш.
Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ким Бомдод намозини ўқиб бўлганидан кейин намоз ўқиган жойида то чошгоҳ намозини ўқигунча ўтирса, фақат яхшиликдан бошқани гапирмаган бўлса, унинг хатолари, агар денгиз кўпигидан кўп бўлса ҳам, мағфират қилинади”, дедилар (Имом Абу Довуд, Имом Термизий ривояти).
“Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам Бомдод намозидан сўнг намоз ўқиган жойларида то қуёш яхши чиқиб олгунича ўтирар эдилар” (Имом Муслим ривояти).
6. Қуёш чиққанидан сўнг икки ракат ишроқ (қуёш чиқиши) намозини ўқиш.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ким Бомдодни жамоат билан ўқиса, сўнгра қуёш чиққунича Аллоҳни зикр қилиб ўтирса, кейин икки ракат намоз ўқиса, унинг учун ҳаж ва умранинг ажридек бўлур. Тўлиқ, тўлиқ, тўлиқ”, деганлар (Имом Термизий ривояти).
7.Сўнгра зуҳо (чошгоҳ) намозини ўқиш.
Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади. Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ким чошгоҳ намозини муҳофаза (бардавом) қилса, унинг гуноҳлари агар денгиз кўпигича бўлса ҳам мағфират қилинади”, дедилар (Имом Термизий ривояти).
Даврон НУРМУҲАММАД
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа