Сурхондарё вилояти Термиз шаҳридаги ал-Ҳаким ат-Термизий мақбараси IX асрда қурилган меъморий ёдгорликлардан.
Ал-Ҳаким ат-Термизий мақбараси қадимги хонақоҳ ҳужраларидан бирига қурилган. Ат-Термизий шу ерда мурид-шогирдлари ва бошқа дарвешларни қабул қилган, улар билан суҳбатлашган. Вафот этгач, шу хонақоҳда дафн қилинган.
ЎзА хабарига кўра, X–XI асрларда Ат-Термизий мақбараси атрофига ибодатхоналар қурилган. XI асрда мақбаранинг шимолида уч гумбазли айвон, айвон ғарбий деворида пишиқ ғишт билан қопланган меҳробдан иборат дуо-таъзия масжиди барпо қилинган. Мақбара бир неча марта таъмирланган. Чингизхон вайрон қилгунга қадар, XII асрда ҳам таъмир этилган. XIII аср охирларида Термизда мўғул босқинчилари вайронагарчилиги асорати тугатилгандан кейин мажмуа бирмунча кенгайтирилган. Бунинг асосий сабаби Ал-Ҳаким Термизийнинг обрўси дин ҳомийси сифатида янада ошганлиги билан боғлиқдир. XV аср бошларида Амир Темурнинг невараси Ҳалил Султон Термизга ҳукмронлик қилган даврда эса мақбаранинг шимоли-шарқий қисмида ҳашаматли хонақоҳ қурилган. Шоҳруҳ замонида Ал-Ҳаким Термизий мозори устига оқ мармарли муҳташам сағана ўрнатилади ва мақбара қурилади.
Сўнгги йилларда зиёратгоҳда таъмирлаш ва ободонлаштириш ишлари амалга оширилиб, мажмуа аввалгиданда кўркам ва обод масканга айланган.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам дедилар:
«Дўзах Роббига шикоят қилиб, «Роббим, ич-этим бир-бирини еб юборяпти», деди. Шунда У Зот унга икки нафасга – қишда бир нафасга, ёзда бир нафасга изн берди. Сиз дуч келадиган энг шиддатли иссиқ ва энг шиддатли совуқ ана шундандир» (Ибн Можа ривояти).
Қуёш қиздирган, жазирама иссиқ кунда қайта тирилиш кунини эсла ва Аллоҳдан Аршининг соясини, шифти остидаги мақомни сўра!
Аллоҳим! Кундузлари соим, кечалари қоим бўлишда, кўзни тийиш, тилни сақлашда бизга Ўзинг ёрдамчи бўл!
Иссиқ ҳавога сабр қилсанг, ёмонликларинг ўчирилади.
– Агар иссиққа сабр қилиб, савоб умид қилсанг, Аллоҳ яхшилигингни зиёда қилиб беради.
– Агар Аллоҳ иссиқни тақдирингга битган эканига рози бўлсанг, У Зот ҳам сендан рози бўлади.
– Агар иссиқда рўза тутсанг, машаққатингга яраша рўзангни ҳам савоби ошади.
– Агар иссиқда масжидга борсанг, салқин ҳавода боргандан кўра кўпроқ савобга эришасан.
Энди ўйлаб кўргин, шундай улкан савоблари бор экан, нега бу иссиқдан бунча диққинафас бўласан?