Москва муфтийси Альбир Крганов 2021 йил 19 октябрь куни Уламолари Кенгашида сайланган Диний идора раиси, муфтий Нуриддин домла Холиқназаров ҳазратларига табрик йўллади. Унда жумладан шундай дейилади:
– Россия мусулмонлари диний жамоаси ва шахсан ўз номимдан Сизни Ўзбекистон муфтийси ва Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси масъул лавозимига сайланганингиз билан чин дилдан табриклайман. Шарафли мартабани қабул қилар экансиз, Сиз шак-шубҳасиз зиммангизга юклатилган улкан масъулият улушини ҳис қиласиз.
Сиз кўп йиллар давомида тинчлик, эзгулик ва диний бағрикенглик тамойилларига амал қилган ҳолда Республика мусулмон жамоасининг манфаати учун тинмай хизмат қилиб келмоқдасиз. Бутун умрингизни исломнинг инсонпарварлик қадриятларига сидқидилдан хизмат қилиш, маънавий-ахлоқий устозлик қилиш, одамларга ёрдам беришга бағишландингиз, жамоатчиликнинг тан олиши ва мўмин-мусулмонларнинг муҳаббатига сазовор бўлдингиз, шу туфайли аввалроқ Тошкент шаҳар бош имом-хатиби мартабасига лойиқ, деб кўрилган эдингиз.
Россия мусулмонлари диний жамоаси Сизнинг умматнинг гуллаб-яшнаши учун қўшган ҳиссангиз, шунингдек бизнинг диний анъаналаримиз издошларининг дўстона мулоқоти ва ҳамкорликнинг ривожланиши йўлидаги саъй-ҳаракталарингизни юқори баҳолайди. Сизнинг фидокорона фаолиятингиз жамиятнинг маънавий ва ахлоқий асосларини сақлаш ва ошириш ҳамда тинчлик ва миллатлараро тотувликни мустаҳкамлашга хизмат қилади.
Мамлакатларимиз ўртасидаги муносабатлар жуда юқори даражада эканини кўриш инсонга мамнуният бағишлайди – бу, шубҳасиз, анъанавий исломнинг сақланиши ва ривожланишига хизмат қилади.
Россия мусулмонлари диний жамоаси узоқ йиллар давомида Ўзбекистон мусулмонлари идораси билан анъанавий ислом, таълим, маънавият ва маданиятлараро мулоқотнинг асосларини мустаҳкамлаш, шу жумладан Сизнинг ажойиб мамлакатингиз табаррук қадамжолари бўйича зиёрат туризмни ривожлантириш соҳасида яқиндан ҳамкорлик қилишади. Биз чин дилдан мамлакатларимиз инсонлари ўртасидаги дўстона муносабатларни қадрлаймиз.
Ушбу кунда қувонч ҳисларини Сизга бўлишган ҳолда, узоқ ва самарали ҳаёт давомида сиҳҳат-саломатлик, қарорларни қабул қилишда донолик, шунингдек дин ва жамоат хизмати йўлида янада муваффақиятларни дуо ила тилаб қоламиз.
Аллоҳ таоло имонингиз мустаҳкамлигини сақласин, икки дунё саодатини ато этсин, эзгу ишлар ажрини берсин ва У Зотнинг севимли Элчиси Пайғамбаримиз Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг бебаҳо меросини муносиб сақлаш ва кўпайтиришга ёрдамлашсин.
Ҳурмат ва эзгу дуолар билан,
Альбир ҳазрат КРГАНОВ,
Москва муфтийси, Россия мусулмонлари диний жамоасининг раҳбари, Россия Федерацияси Жамоатчилик палатаси аъзоси
Ислом дини она сутига катта аҳамият беради ва уни чақалоқ учун энг яхши озиқ-овқат манбаи сифатида тан олади. Қуръон ва ҳадисда она сути ҳақида бир неча маротаба таъкидланган ва эмизишнинг фазилатлари ҳақида баён қилинган.
Қуръонда она сутининг аҳамияти ҳақида бир неча оятлар келади:
Бақара сурасининг 233-оятида бундай дейилади: "Оналар фарзандларини тўлиқ икки йил эмизадилар. Бу эмизиш (ҳақи)ни тўла-тўкис беришни хоҳлаганлар учундир". Бу оят эмизишнинг нафақат муҳимлиги, балки унинг муддати ҳақида ҳам кўрсатма беради.
Ҳадислар ҳам она сути ва эмизишнинг аҳамиятини таъкидлайди:
Набий соллаллоҳу алайҳи ва саллам айтдилар: “Ҳар бир чақалоқнинг насибаси унга сут онасидан келади” (Имом Бухорий ривояти). Бу ҳадис она сутининг муҳимлиги, чақалоқни ким эмизишига эътибор бериш кераклигини билдиради.
Ибн Можа ривоятида бундай келади: "Болаларни эмизиш билан оналар фарзандлари билан янада кучли боғланиш ҳосил қилади". Бу ҳадис эмизиш жараёнининг эмоционал ва руҳий аҳамиятини таъкидлайди.
Ислом шариатида эмизиш нафақат тавсия этилади, балки баъзи ҳолатларда мажбурий ҳисобланади:
Вақт ва муддат. Қуръон ва ҳадислар асосида, эмизишнинг максимал муддати икки йил деб белгиланган. Бу муддат бола учун энг мақбул деб қаралади. Аммо ундан кам вақт эмизишга ҳам динимиз қарши эмас. Балки, бу муддат эмизиш орқали она ва болалик (разоат) ҳосил бўлиши муддатидир.
Соғлиқ ва тарбия. Она сути бола саломатлиги ва тарбияси учун муҳимдир. Шунинг учун она имкон қадар фарзандини ўзи эмизиши керак.
Маҳрамлик риштаси. Исломда она сути билан озиқланган болалар ўртасида маҳрамлик (яқин қариндошлик) юзага келади. Бир онанинг сутини эмган болалар ака-ука ёки опа-сингил ҳисобланади. Уларнинг бир-бири билан никоҳланиши ҳаромга айланади.
Динимиз она сутининг аҳамиятини ана шундай юқори даражада баҳолайди. Она сутининг аҳамиятини тан олиш ва уни қўллаб-қувватлаш ҳар бир мусулмон ота-она учун муҳим ҳисобланади.
Ҳомиджон домла ИШМАТБЕКОВ,
Ўзбекистон мусулмонлари идораси раисининг биринчи ўринбосари