Туризм ва маданий мерос вазири Азиз Абдуҳакимов Сингапурнинг «CrescentRating» ташкилоти ижрочи директори Фазал Баҳардин билан учрашди. Унда вазир Хива шаҳрининг «Ислом дунёсининг туризм пойтахти» дея эълон қилингани катта ютуқ эканлигини алоҳида таъкидлади.
Фазал Баҳардин юртимизга ташрифи давомида Ўзбекистонда Ислом мамлакатларидан келаётган туристларни қабул қилиш борасида олиб борилаётган ишлар билан танишди. Шунингдек, у зиёрат туризми ҳафталиги давомида "Halal Food Market in Uzbekistan" тадқиқотини якунлаб, намойиш этиш ниятида эканлигини билдирди.
Якунда Вазирлик ва «CrescentRating» ташкилоти қуйидаги лойиҳаларда ҳамкорлик қилишга келишиб олишди:
— ноябрь ойида Зиёрат туризми ҳафталигини ташкил этиш, экспертларни жалб этишда ҳамкорлик қилиш;
— хорижий сайёҳларга кўрсатиладиган хизмат турлари ва сифатини ўрганиш учун ҳамкорликда тадқиқотлар ва сўровномалар ўтказиш;
— «CrescentRating» ташкилотига Ўзбекистонда ваколатхона очишда амалий кўмак бериш;
— Ўзбекистонда амалга оширилаётган йўлбўйи санитария инфратузилмасини яхшилаш бўйича лойиҳаларда Малайзия ва Сингапур тажрибасини ўрганиш ҳамда вазирликка консултатив ёрдам кўрсатиш;
— Ўзбекистон ва асосий туризм шаҳарлари учун "Muslim guide book" китобини тайёрлаш ҳамда нашр қилиш («CrescentRating» ташкилотининг Нью-Йорк шаҳри ва Кейптаун шаҳарлари учун яратилган қўлланмалари мисолида);
— Ўзбекистонда Жанубий-Шарқий Осиё мамлакатлари турфирмалари билан ҳамкорликда “Umra trip training center” марказини ташкил қилиш масаласини ўрганиш ва бошқалар йўналишлар бўйича.
Маълумот учун: «CrescentRating» ташкилоти “Global Muslim Travel Index” («Жаҳон мусулмон саёҳати индекси») халқаро рейтингини тузиб боради. 2022 йилги рейтингда Ўзбекистон 9-ўринда қайд этилган.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати
Инсон зиммасида бир нечта омонатлар борки, буларни қадрлаш зарур ҳисобланади. Ўз жонига ўзи қасд қилиш эса ана шу омонатга хиёнат қилишдир. Бинобарин, Қурони карим Нисо сураси 29-оятида Ҳақ таоло хитоб қилган: "Бир-бирларингизни ўлдирмангиз".
Жундаб ибн Абдуллоҳ розияллоҳу анҳу ривоят қиладилар: "Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам айтдилар: "Сизлардан илгари ўтганлардан бир киши жароҳатланди. Бесабрлик қилиб пичоқ олди-да, қўлни кесиб ташлади ва кўп ўтмай, қон йўқотиб вафот этди. Аллоҳ: "Бандам жонига қасд этди, унга жаннатни ҳаром қилдим", деди" (Муттафақун алайҳ).
Яна бир ҳадисда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам айтдилар: "Кимки тоғдан ўзини ташлаб, жонига қасд қилса, у жаҳаннам оловида абадулабад ўзини пастга ташлайди. Кимки заҳар ичиб жонига қасд қилса, у қўлида заҳарини тутиб, жаҳаннам оловида абадулабад ўзини заҳарлайди. Кимки ўзини темир билан ўлдирса, у қўлида темирини тутиб, жаҳаннам оловида абадулабад у билан ўзини уради" (Имом Бухорий, Муслим ва бошқалар ривояти).
Мўътабар фатво китобларимиздан “Фатавои Сирожия”да: “Қачон кема ёна бошласа, ундагиларнинг агар ўзларини денгизга ташлашса, сузиш билан халос бўлиб кетишга гумонлари ғолиб бўлса, шундай қилишлари вожиб бўлади. Агар ўзларини денгизга ташласалар ҳам ғарқ бўлишлари ёки ташлашмаса, куйиб кетишлари эҳтимоли бўлса, у ҳолда кемада қолиш ва денгизга ўзларини отиш орасида ихтиёрлидирлар. Кимки ўзини ўлдирса, унинг гуноҳи бошқа бировни қатл қилгандан кўра қаттиқроқдир!”
Юқорида келтирилган манбалардан кўриниб турибдики динимиз инсон ўз жонига қасд қилишга эмас, балки бу омонатни асрашга қадрлашга чақиради. Лекин, жамиятда баъзи инсонлар борки, ўз жонига қасд қилишга, худкушликка рағбат қиладилар. Аслини олганда ўзини-ўзи ўлдириш Аллоҳ берган неъматни мутлақо менсимасликдир. Шу билан бирга бундай ҳолат ўша жамиятга ҳам мусибат ҳисобланади.
Ўзини-ўзи ўлдиришнинг гуноҳи бировни ўлдиришдан кўра оғирроқ ва каттароқ ҳисобланади. Энди, салгина ҳаёт ташвиши деб, озгина ғам ва алам деб ўзини ўлдираётганларнинг гуноҳи бировни ўлдиришдан кўра оғирроқ эканлигини билдик. Бироқ, бундан ҳам энг ачинарлиси, бировларнинг ёлғон-яшиқ гапларига учиб, “фатво”ларига алданиб, бегуноҳ мўмин-мусулмонларни ўлдиришга қасд қилиб ўзини ўлдиришнинг гуноҳи бундан неча баробар оғирроқ ҳисобланади. Бу шаҳидлик эмас, бу қаҳрамонлик ҳам эмас, балки худкушликдир.
Уйчи тумани "Девона бобо" жоме масжиди имом-хатиби
Абдуфаттоҳ Мусаханов
Манба: @Softalimotlar