Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
15 Ноябр, 2025   |   24 Жумадул аввал, 1447

Тошкент шаҳри
Бомдод
05:49
Қуёш
07:11
Пешин
12:13
Аср
15:23
Шом
17:08
Хуфтон
18:23
Bismillah
15 Ноябр, 2025, 24 Жумадул аввал, 1447

2. БАҚАРА СУРАСИ, 226–227 ОЯТЛАР

16.12.2020   6826   2 min.
2. БАҚАРА СУРАСИ, 226–227 ОЯТЛАР

لِّلَّذِينَ يُؤۡلُونَ مِن نِّسَآئِهِمۡ تَرَبُّصُ أَرۡبَعَةِ أَشۡهُرٖۖ فَإِن فَآءُو فَإِنَّ ٱللَّهَ غَفُورٞ رَّحِيمٞ٢٢٦

226. Хотинларига яқинлашмасликка қасам ичганларга кутиш тўрт ойдир. Агар қайтишса, Аллоҳ албатта кечирувчи, раҳмлидир.

Яъни, ким "хотинимга яқинлашмайман" деб қасам ичса (яъни ийло қилса), тўрт ой ичида хотинига яқинлашса, ичган қасамига каффорат беради ва хотини никоҳида қолаверади. Лекин қасамдан кейин тўрт ой ўтиб кетса, бу ҳолатда хотини талоқ қилинган бўлади. Анас ибн Молик розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: "Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам хотинларини ийло қилдилар, яъни бир ой бирга турмайман, деб қасам ичдилар. Оёқлари ёрилиб (синиб) кетган бўлиб, хоналарида ёлғиз ўзлари йигирма тўққиз кун турдилар. Кейин аёлларининг ҳузурига кирдилар. Шунда улар: "Эй Аллоҳнинг Расули, бир ойга қасам ичган эдингиз-ку!" дейишди. У зот: "(Бу) ой йигирма тўққиз кундир", дедилар". Нофеъдан бундай ривоят қилинади: "Ибн Умар розияллоҳу анҳумо ийло ҳақида сўзлаб: "Эрлар Аллоҳ таоло амрига мувофиқ хотинларини идда муҳлати тугаганидан сўнг яхшилик билан никоҳларида сақлаб туришлари ёки талоқ қилишга азм қилишлари лозим бўлади", деган" (Бухорий ривояти).

وَإِنۡ عَزَمُواْ ٱلطَّلَٰقَ فَإِنَّ ٱللَّهَ سَمِيعٌ عَلِيمٞ٢٢٧

227. Агар талоқни қасд қилишса, Аллоҳ албатта эшитувчи, билувчидир.

Агар эрнинг қасамидан кейин тўрт ойдан ўтиб кетса, улар орасига талоқ тушади. Бунда талоқ қасд қилинган бўлса, албатта ажралишлари лозим, чунки Аллоҳ таоло бандаларининг қалбида кечаётган, улар ният қилган нарсаларни эшитувчи ва билувчидир. Нофеъ айтади: "Ибн Умар: "Агар хотинини ийло қилганига тўрт ойдан ошса, уни талоқ қилгунига қадар уйида ушлаб туради. Бунда то талоқ қилгунига қадар хотини талоқ ҳисобланмайди", деганлар" (Бухорий ривояти).

“Ийло” сўзи луғатда «қасам ичиш, қасам билан бирор нарсадан кечиш» маъноларини билдиради. Шариатда эса эрнинг тўрт ой ва ундан кўпроқ муддатга хотини олдига кирмаслик ва унга жинсий яқинлик қилмасликка Аллоҳ номи билан қасам ичиши «ийло» дейилади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам хотинларидан бирини ийло қилганлари ҳақида Умму Салама онамиздан саҳиҳ ҳадис ривоят қилинган. Тўрт ойдан оз муддатга қасам ичиш ийло эмас. Ийлонинг шарти эрнинг талоққа салоҳиятли бўлиши ва аёлнинг ҳам никоҳли бўлишидир. Боланинг ва телбанинг ийлоси ҳақиқий эмас. Қуръони карим ояти билан (Бақара, 226-227) бу ҳукмни жорий қилиш ила Ислом хотинлар устидан жоҳилиятнинг яна бир зулмини олиб ташлади.

Тафсири ирфон
Бошқа мақолалар

«Глобаллашув даврида соф ақида ва тасаввуф масалалари» мавзусида конференция бўлиб ўтди

15.11.2025   2487   4 min.
«Глобаллашув даврида соф ақида ва тасаввуф масалалари» мавзусида конференция бўлиб ўтди

Бугун 2025 йил 13-ноябрь санасида Мир Араб олий мадрасаси анжуманлар залида «Глобаллашув даврида соф ақида ва тасаввуф масалалари» мавзусида халқаро илмий-амалий конференция бўлиб ўтди.


Тадбирни Дин ишлари бўйича қўмита раисининг I-ўринбосари Давронбек Мақсудов кириш сўзи билан очиб берди. Шундан сўнг Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси ўринбораси Муҳаммадолим домла Муҳаммадсиддиқов юртимизда диний соҳадаги ислоҳотлар, янги очилган илмий-тадқиқот марказлари, олий диний таълим муассасалари ҳақида сўз юритди.

Анжуманда сўзга чиққан ЎМИ Бухоро вилояти вакили, Мир Араб олий мадрасаси ректори устоз Жобир домла Элов конференция ишига омад тилаб, ташриф буюрган маърузачиларга ўз миннатдорлигини билдирди.

Шу билан бир қаторда анжуманда халқаро даражадаги илмий конференцияни кенг ёритиш мақсадида телевидения ходимлари ҳам таклиф этилди.

Халқаро илмий-амалий конференция 2 шўбада олиб борилди. Қўйида шўбалар мавзулар ҳамда ўз маърузаси билан қатнашган маърузачи ва иштирокчилар билан таништириб ўтамиз:
 

Иштирокчилар:

Даврон Мақсудов - Дин ишлари бўйича қўмита раисининг 1- ўринбосари;

Муҳаммадолим Муҳаммадсиддиқов - Ўзбекистон мусулмонлари идорас1 раиси ўринбосари, сиёсий фанлар доктори,профессор;

Азизбек Қаландаров - Вилоят ҳокимининг жамоат ва диний ташкилотлар билан алоқалар бўйича ўринбосари;

Жобир Элов - Ўзбекистон мусулмонлари идораси Бухоро вилояти вакили, Мир Араб олий мадрасаси ректори.

I-Шўба. Глобаллашув даврида софақида: муаммолар ва ечимлар.

Абдулатиф Аллоқулов - Имом Мотурудий халқаро илмий-тадқиқот маркази, Мотурудийлик таълимоти тадқиқотлари бўлими бошлиғи(PhD), доцент - "Мотурудийлик таълимотида тафвиз ва таъвил методологияси";

Др. Аҳмед Саад Ибраҳим Абдулраҳман Осман - Имом Мотуридий халқаро илмий-тадқиқот маркази илмий ходими "Тасаввуф ва калом илми ўртасидаги маърифий уйғунлик";

Аҳмад Ражаб Аҳмад Адавий - Мир Араб олий мадрасаси ўқитувчиси - Ҳадис шариф олимлари ва уларнинг бошига келган эътиқодий синовлар: "Имом Насаий ва у кишининг "Хосаис Али" ва "Муснади Али" китоблари талқинида";

Аҳмад Муҳаммад Али Мисрий - Мир Араб олий мадрасаси ўқитувчиси - "Экстремизм ва терроризмга қарши диний таълимнинг таъсири";

II-Шўба. Глобаллашув даврида тасаввуф: маънавий мерос ва замонавийлик.

Ойгул Шарипова - Жўйбори Калон аёл-қизлар ўрта махсус ислом таълим муассасаси раҳбари, фалсафа фанлари доктори (DsC) профессор. "Тасаввуф таълимоти - ижтимоий барқарорлик омили";

Ҳайдар Юлдашходжаев – Янги аср университети кафедра мудири, доцент, тарих фанлари номзоди. "Мусохон Даҳбидийнинг Хожагон- Нақшбандия таълимоти ривожида тутган ўрни";

Гулчеҳра Наврўзова - Бухоро давлат техника университети ижтимоий фанлар ва жисмоний маданият кафедраси профессори, фалсафа фанлари доктори "Нақшбандия таълимотининг инсонпарварлик моҳияти";

Др. Айман Усмон Абдулъалим Муҳаммад Шариий – Бухоро давлат университети Ислом тарихи ва манбашунослиги, фалсафа кафедраси ўқитувчиси "Глобаллашув даврида араб тили ва араб тилига кириб келган сўзларнинг таъсири";

Ҳусен Джураев - Бухоро давлат университети "Ислом тарихи ва манбашунослиги, фалсафа" кафедраси доценти, тарих фанлари бўйича фалсафа доктори - "Хаттотлик санъати ва қўлёзма манбаларининг инсоният маданиятига таъсири".

Модератор:

Тўхтасинов Рўзимуҳаммад – Мир Араб олий мадрасаси катта ўқитувчиси, Исломшунослик фанлари бўйича фалсафа доктори(PhD).

Анжуман сўнгида барча маърузачиларга эсдалик совғалари ҳамда сертифатлар топширилди ҳамда Олий мадраса ректори устоз Жобир домла Элов томонидан барча ташриф буюрганларга ва ташкилотчиларга миннатдорлик билдирилди.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ўзбекистон мусулмонлари идораси

Бухоро вилояти вакиллиги Матбуот хизмати