04 Июл, 2025, 9 Муҳаррам, 1447
04 Июл, 2025, 9 Муҳаррам, 1447
Киши яшаши учун жуда кам миқдорда озиқ-овқат истеъмол қилиши етарли. “Ошқозоннинг учдан бир қисмини овқат билан, иккинчисини сув билан, қолган қисмини ҳаво билан тўлдиринг”, – дейилган ҳадиси шарифда.
Пайғамбаримиз Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ушбу сўзларини барча мусулмонлар ўз соғлиғини сақлаш ва умрини узайтириш учун эслаб қолиши зарур, чунки уларнинг аксарияти, айтмоқчи, бутунлай қобилиятсиз одамлар томонидан фақат шахсий бойлик учун тайёрланади.
Олимлар кўплаб тадқиқотлар асосида одамнинг ошқозони тўқ бўлмаса, унда чуқур ва тўлиқ нафас олиш анча осон кечишини аниқлашди. Саёз нафас (тез-тез нафас олиш) эса киши ҳаётини қисқартиришга сабаб бўлади.
Бутун тананинг қони карбонат ангидриддан тозалаш учун ўпкага боради. Аммо агар одамнинг нафас олиши чуқур бўлмаса (мос равишда керак бўлган кислород етарли миқдорда келмаса), унда жараён сустлашади, натижада қон ҳаётий кислород билан бойитилмайди ва бир хилдаги органларга қайтади. Бу эса инсон саломатлиги учун зарарли саналади.
Инсон бир дақиқада 16 марта нафас оламиз. Ҳар бир нафасда танага ярим литр ҳаво киради. Демак, инсон бир кунда 23 240 марта нафас олади, натижада организмга кислород билан бирга 11 620 литр ҳаво киради.
Аммо тўлиқ нафас олиш жараёни кишининг фақат чуқур ва тўлиқ нафас олиш натижасида юзага келади. Агар ошқозон тўлдирилган бўлса, чуқур нафас олиш мумкин бўлмайди, бунда танага кислород нормал метаболизм ва қонни тўлиқ тозалаш учун етарли бўлмаган миқдорда киради. Натижада танада турли касалликлар пайдо бўлади.
Шундай қилиб, биз ўз пулимиз ҳисобига касалликни келтириб чиқарамиз. Бу борада Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам нақадар гўзал сўзларни айтганлар: “Одам фарзанди ўз қорнидан ёмонроқ нарсани тўйдирмайди".
Бу ҳадиси шарифда қуйидаги воқеани эслашингиз мумкин. Бир пайтлар Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламга қимматбаҳо совға ва моҳир табиб жўнатди. Шунда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам: "Биз оч қолмагунимизча овқат емаймиз ва умуман тўймаймиз, шунинг учун бизга шифокор керак эмас", деб табибни қайтариб юбордилар.
Буларнинг барчаси Пайғамбар Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг пайғамборлик рисоласининг тўғрилигини яна бир бор тасдиқлайди.
Интернет материаллари асосида Халқаро алоқалар
бўлими ходими Илёсхон Аҳмедов тайёрлади.
Муҳаррам ойи қандай ой? Муҳаррам ойи – мусулмонлар тақвимининг биринчи ойидир. Бу ой Аллоҳ таоло уруш, қон тўкишни ҳаром қилган (Зулҳижжа, Зулқаъда, Муҳаррам, Ражаб) тўрт ойнинг бири бўлиб, унинг ўнинчи куни яъни, ашуро куни алоҳида фазилатларга эга.
Ашуро қандай кун? Бу кун ҳақида Набий (алайҳиссалом): “Бу шундай яхши кундирки, бу кунда Аллоҳ Бани Исроилни душманларидан қутқарган. Шу боис Мусо алайҳиссалом бу кунда рўза тутган. Мен Мусога кўпроқ (яқин бўлишга) ҳақлироқман”, дедилар ва у кунда рўза тутиб, одамларни ҳам унинг рўзасини тутишга буюрдилар” (Имом Бухорий ривояти).
Ашуро куни қандай фазилатларга эга? Бу кун рўза тутиш ўтган бир йиллик гуноҳларга каффорат бўлади. Бу ҳақда Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам): “Ашуро кунининг рўзаси – Аллоҳдан умид қиламанки – бир йил олдинги гуноҳларга каффорат бўлади”, деганлар (Имом Муслим ривояти).
Бу кун яқинларга кенгчилик қилиш, бир йиллик кенгчиликка сабаб бўлади. Абу Саъд (розияллоҳу анҳу)дан ривоят қилинади. Набий (алайҳиссалом): “Ким Ашуро куни аҳли аёлига ҳадя улашса, Аллоҳ йилнинг барчасида унга ҳам ҳадя улашади”, дедилар (Имом Байҳақий ривояти).
Суфён ибн Уяйна (раҳматуллоҳи алайҳ): “Бу ҳадисни олтмиш йил тажриба қилдим ва фақатгина яхшилик кўрдим”.
Ашуро кунини Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) қандай ўтказардилар? Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) бу кунни ўтказиб юбормаслик учун қаттиқ ҳаракат қилардилар, унинг савобига эришиш учун бу куннинг келишини интиқлик билан кутардилар. Бу ҳақда Ибн Аббос (розияллоҳу анҳу) айтади: “Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам)ни Ашуро куни рўзасини бошқасидан афзал кўриб, соғиниб, Рамазон ойи рўзасини кутиб соғингандек, бошқа кун ва ой рўзасини кутганларини кўрмадим” (Имом Бухорий, Имом Муслим ривояти).
Эсда тутинг! Муҳаррам ойининг ёлғиз ўнинчи кунида эмас, балки бу кунга қўшиб, бир кун олдинги ёки бир кун кейинги кунда ҳам рўза тутиш лозим.
Абдуллоҳ ибн Аббос (розияллоҳу анҳу) ривоят қилади: Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) Ашуро куни рўзасини тутиб, одамларни ҳам бу куннинг рўзасини тутишга буюрганларида, саҳобалар: “Ё, Расулуллоҳ! Бу кун яҳудий ва насронийлар улуғлайдиган кун-ку!” дейишди. Шунда Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам): “Аллоҳ хоҳласа келаси йил тўққизинчи куни ҳам тутамиз”, дедилар. Аммо, келаси йил келмасидан Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) вафот этдилар (Имом Муслим ривояти).
Даврон НУРМУҲАММАД
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа