«Gazeta Polska» газетасида польшалик Евродепутат Ришард Чарнецкининг "Марказий Осиё: Президент Шавкат Мирзиёев даврида Ўзбекистон ислом мероси замонавийлик билан ҳамоҳанг эканини дунёга кўрсатмоқда" номли мақоласи чоп этилди, хабар бермоқда “Дунё” ахборот агентлиги.
Муаллифнинг таъкидлашича, Ўзбекистон пойтахти ва Марказий Осиёдаги энг йирик шаҳар бўлган Тошкент бой тарихий меросга эга. Шаҳар нафақат асосий сиёсий, балки мамлакатнинг саноат, маданий ва илмий маркази ҳамдир. Замонавий Тошкент симбиотик тарзда исломнинг бой замона меросини замонавийлик билан бирлаштиради.
Милоддан аввалги I асрга оид Тошкентнинг пайдо бўлишининг қисқача тарихи келтирилган бўлиб, шаҳар доимо, айниқса Темурийлар сулоласи ҳукмронлиги даврида илм-фан ва савдо маркази бўлганлиги таъкидланади. Унинг маданий мероси айниқса катта таассурот уйғотади.
Бугунги кунда мустақил Ўзбекистоннинг пойтахти исломнинг абадий бадиий меросини ўзида акс эттиради ва бой ўрта аср маданиятига даҳлдордир. Масжидлар ёки бошқа диний объектлар ва мақбаралар бу шаҳарда марказий ўринни эгаллайди ва қизиқарли, жумладан, мамлакат ислом тарихи ҳақида тасаввур беради.
Тошкентдаги ёдгорликлар - Кўкалдош мадрасаси, Ҳазрати Имом мажмуаси, дунёдаги энг қадимий Қуръон нусхаларидан бири – Усмон Қуръони сақланаётган Мўйи муборак мадрасаси, Тилла шайх масжиди, Бароқ Хон мадрасаси, Юнус Хон мақбараси ва бошқалар юксак қадрланади.
Муаллифнинг фикрича, бу нарса уларнинг моҳиятини акс эттиради: поляклар худди христианликни сақлаб қолганидек, мусулмон дини ҳам асосий йўналтирувчи куч бўлиб, ўзбекларнинг этник ва маданий ўзига хослигининг белгиси бўлиб хизмат қилган. 2007 йилда Тошкент тўрт "Ислом маданияти пойтахтлари" дан бири сифатида танланди.
Муаллиф 2016 йилда мамлакат тараққиёти борасидаги янги сиёсатининг бир қисми сифатида Президент Шавкат Мирзиёев туризмни ривожлантиришни ўз ислоҳотларининг асосий унсури сифатида белгилаганини таъкидлайди. Натижада Тошкент ислом мероси ҳозирги кунда маҳаллий ва хорижий сайёҳларнинг анча кенг доирасига кириб бормоқда. Президент Фармони билан Тошкент ва Ўзбекистоннинг бошқа шаҳарларидаги тарихий ва диний обидалар қайта тикланди.
Буларнинг барчаси маданий-маърифий ва диний туризмни ривожлантириш дастурининг ажралмас қисми ҳисобланади.
Бундан ташқари, Ўзбекистон Давлат раҳбарининг ислом меросини тақдим этишга қаратилган ташаббусларидан бири Ислом цивилизацияси марказининг қурилишидир. Унда илгари Ўзбекистон ва хорижда сақланиб қолган қадимий қўлёзмалар, литографик китоблар, тарихий ҳужжатлар ва ҳужжатлар, шунингдек, дин ва таълимга оид замонавий китоб ва нашрлар, ниҳоят, 100 мингдан ортиқ қўлёзмага эга кутубхона дунёдаги энг йирик маълумотлар базаларидан бири иштирок этади.
Ўзбекистон ислом мероси замонавийлик билан ҳамоҳанг эканини 2016 йил декабр ойидан буён дунёга намоён етиб келмоқда.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати
Савол: Намоздан кейин имом «Оятал курсий»ни бошидан ўқиганда жамоат қолганини ичида давом эттирадими ёки бошидан бошлайдими? Зикрларни айтишдачи?
Жавоб: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм. Намоздан кейин оятал курсий ва тасбеҳларни айтиш мустаҳаб амал саналиб, уларни имом ҳам, жамоат ҳам ўқишлари мандуб, яъни гўзал ва савобли иш ҳисобланади. Шунинг учун имом бошлаб берганидан кейин жамоатдагилар ҳам оятал курсийни бошидан ўқийдилар.
Шунингдек, тасбеҳларни 33 тадан айтадилар. Имом уларни овоз чиқариб бошлаб беришининг сабаби жамоатга айтиладиган зикрни эслатиш учундир.
Пайғамбаримиз алайҳиссалом фарз намозлардан кейин «Оятал курсий»ни ўқишнинг фазилати ҳақида бундай дейдилар: “Ким ҳар бир фарз намозидан кейин Оятал курсийни ўқиса, кейинги намозгача Аллоҳ таолонинг зиммасида бўлади” (Имом Табароний ривоятлари).
Бошқа бир ҳадиси шарифда бундай дейилади:
“Ким ҳар бир фарз намознинг ортидан Оятал курсийни ўқиса, уни жаннатга киришдан фақатгина ўлим тўсиб туради” (Имом Насоий ривояти).
Намоздан кейин тасбеҳларни айтиш борасида Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинган ҳадисда: Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ким ҳар намоздан кейин ўттиз уч марта Аллоҳга тасбеҳ айтса, ўттиз уч марта Аллоҳга ҳамд айтса, ўттиз уч марта Аллоҳу акбар”, деса ҳаммаси тўқсон тўққиз бўлади. Юзинчисида “Лаа илаҳа иллаллоҳу ваҳдаҳу лаа шарийка лаҳу лаҳул мулку ва лаҳул ҳамду ва ҳува ала кулли шайьин қодийр”ни айтса, унинг гуноҳлари денгиз кўпикларича бўлса ҳам мағфират қилинади”, дейилган (Имом Муслим ривояти).
Шунга кўра имом домла “Субҳаналлоҳ”, “Алҳамдулиллаҳ”, “Аллоҳу акбар” дейиши ўзи учун ҳисобга ўтади. Жамоатдаги намозхонлар 33 тадан ўзлари айтишлари керак бўлади. Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.