XX аср бошида Қирғизистоннинг шимоли-шарқида жойлашган Иссиқкўл вилоятининг Қоракўл шаҳрида михсиз қурилган Иброҳим ҳожи масжиди ҳанузгача меъморий кўриниши билан мамлакат аҳолиси ва меҳмонларни ҳайратга солиб келмоқда. Сабаби ушбу масжид қурилишида бирорта мих ишлатилмаган.
Ушбу меъморий ёдгорликни қуриш пайтида Хитой меъморчилиги усулларидан фойдаланилган. Маҳаллий аҳоли Иброҳим ҳожи масжидини Ҳожи Дунган масжиди деб ҳам аташади.
Ёғоч меъморчиликнинг энг яхши намуналарини ўзида мужассам этган ушбу зиёратгоҳ Қоракўл шаҳрининг рамзи ва диққатга сазовор жойига айланди. Масжид безагида гулли шакллар устунлик қилади, лекин қуш, балиқ, ҳақиқий ва ҳаёлий ҳайвонларнинг тасвирлари ҳам бор.
Қирғизистон диний туризмида муҳим ўрин эгаллайдиган бу масжид 1910 йилда чор Россияси даврида қурилган.
Маълумот учун, XIX аср охирида Дунган қочқинлари Хитойдаги босим ва зўравонликлардан қочиб Қоракўл шаҳрига кўчиб ўтган. Улар Қирғизистонда ўз жамиятини тузди ва хитойлик меъмор Чоу Сеуни Қоракўлга таклиф қилди, у масжидни уч йилда қурди. Тяншан арча, қарағай ва терак масжидда қурилиш материаллари сифатида ишлатилган. Масжид дунган халқининг етакчиларидан бири Иброҳим ҳожи ташаббуси билан барпо этилган. У Хитойдаги таъқибларга дош беролмай, Ўрта Осиёга кўчиб ўтишга мажбур бўлган.
Масжиднинг пойдевори ва тош ишлари маҳаллий ҳунармандлар томонидан, ёғоч нақшлари қисми эса хитойликлар томонидан қилинган.
Масжид 42 та устундан иборат бўлиб, бинони ўраб турган кўп босқичли ёғоч корнис узум, анор, нок ва шафтоли каби ўсимликларнинг тасвирлари билан безатилган.
Масжид томи яшил рангга бўялган, устунлар ва шифти сариқ, минораси кўк рангга бўялган. Масжид имом-хатиби Рустам Бубукейевнинг “Aнадолу” матбуот ваколатига айтишича, 1910 йилда асос солинган Иброҳим ҳожи масжиди ўзига хос меъморчилиги билан диққатни ўзига тортади. Масжид ўзининг ғайриоддий архитектураси ва тарихий мотивлари туфайли кўплаб ташриф буюрувчиларни ўзига жалб қилади, дея қўшимча қилди имом-хатиб.
ЎМИ Халқаро алоқалар бўлими
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
رَبَّنَا لَا تُزِغْ قُلُوبَنَا بَعْدَ إِذْ هَدَيْتَنَا وَهَبْ لَنَا مِن لَّدُنكَ رَحْمَةً إِنَّكَ أَنتَ الْوَهَّابُ
“Роббанаа лаа тузиғ қулубанаа баъда из' ҳа-дайтанаа ваҳаб ланаа милладунка роҳматан иннака антал ваҳҳааб”.
“Ё Раббимиз, бизни ҳидоят йўлига солганингдан кейин дилларимизни (тўғри йўлдан) оғдирма ва бизга ҳузурингдан раҳмат ато эт! Албатта, Сен Ваҳҳоб (барча неъматларни текин ато этувчи) дирсан” (Оли Имрон сураси, 8-оят).
Бу дуода инсон ҳидоят топганидан кейин ҳам куфрга оғиб кетиши мумкинлигидан огоҳлантирилган.
Пайғамбаримиз Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васаллам кўп дуо қилар эдилар: “Эй қалбларни ағдарувчи Зот! Қалбимни Ўз динингда собит қилиб қўй!" ва яна: “Эй қалбларни юритувчи Зот! Қалбимизни Ўз итоатинг сари йўналтир!”.
Тақводор мўминлар Аллоҳнинг раҳматини “ҳадя” сифатида сўрайди: “Раҳмат фақат Сенинг иноятинг, биз бунга ҳақли эмасмиз”.
Яъни, қалбда иймон ва маърифат нурини ёқадиган, охиратда жаннатга етаклайдиган раҳматингдан бенасиб қолдирма!.
Барча яхшиликларнинг ҳақиқий манбаи ҳам, ихлос берувчи Зот ҳам Сенсан.
Банданинг қалби тўғриликда собит қолиши, Аллоҳнинг раҳматини сўраши ва Унинг ҳидояти да бардавом бўлиши жуда аҳамиятлидир. Бу дуо мўминнинг Аллоҳга бўлган муҳтожлиги, муҳаб бати ва умидини акс эттиради. Дуо билан яшаш эса қалбни пок, иймонни мустаҳкам қилади.
Қуръоний дуолар қисқа, лекин маънолари жуда кенг қамровлидир.
Илёсхон АҲМЕДОВ
тайёрлади