Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
24 Июл, 2025   |   29 Муҳаррам, 1447

Тошкент шаҳри
Бомдод
03:34
Қуёш
05:11
Пешин
12:35
Аср
17:37
Шом
19:52
Хуфтон
21:21
Bismillah
24 Июл, 2025, 29 Муҳаррам, 1447

Қандай қилиб сабрли бўлиш мумкин?

27.09.2021   1508   2 min.
Қандай қилиб сабрли бўлиш мумкин?

Динимиз Исломда сабрга тарғиб қилинган экан, сабрли бўлиш, ушбу мақталган сифат соҳибига айланиш йўл-йўриқлари ҳам кўрсатилган. Зеро Аллоҳ бир дардни туширса, унинг давосини ҳам нозил қилади. У Зот бандаларни бир ишга буюрса, унга етишиш учун воситаларни ҳам жорий қилади. Сабрли бўлишга хизмат қиладиган омиллардан бири бу илмдир. Жумладан, сабрли бўлиш учун сабр фазилатини тўлиқ англаб етиб, сабрлиларга Аллоҳ тарафидан бериладиган мукофот ва даражаларни, сабрсизлик оқибатида келиб чиқадиган ёмон оқибатларни, гуноҳ-маъсият, афсус-надомат ва қабиҳликларни хаёлга келтириш керак. Агар банда шу ишни қилса, унинг қалбида сабрга нисбатан хоҳиш, ирода, қатъият ва асл инсонийлик руҳи пайдо бўлади. Шунда унинг машаққатлари роҳатга, ҳаётнинг аччиқ синовлари лаззатга айланади.

Бошга тушган мусибат ва қўлдан кетган нарсаларга сабр қила олиш учун дунё ҳаёти ўткинчи, Аллоҳ даргоҳида унинг бирон қадри йўқ эканини эслаш кифоя.

Ибодатларга сабр қилиш учун ўша ибодат фазилати, уни тарк қилиш оқибатларини яхши билиб олиш керак бўлади.

Сабр инсоннинг фитрий фазилати бўлиб, бу унга болаликдан хос бўлади. Ҳаётда кўриб турганимиздек, баъзилар сабрли, яна баъзилар бесабр бўладилар. Лекин шу билан бирга сабрни ўзига одат қилиш, уни нафсга сингдириб бориш мумкин. Акс ҳолда шариатда сабрга тарғиб қилинмаган бўларди.

Киши бесабр бўлса, у ўзини секин-аста сабрга ўргатиб борса бўлади. Бунда банданинг хоҳиш ва ҳаракати муҳим саналади. Сабр фазилатини эгаллаш мумкин экани набавий ҳадисда баён қилинган. Имом Бухорий ривоят қилган ҳадисда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам: “Ким сабрли бўлишга ҳаракат қилса, Аллоҳ уни сабрли қилиб қўяди”, деганлар. Ушбу ҳадисдан маълум бўладики, банда нафсини сабрга ўргатиши мумкин. Зеро ким бирон нарсани кўп такрорласа ва унга одатланса, ўша иш бора-бора банда учун қийин бўлмай қолади. Сабр ҳам худди шундай. Киши ибодат, мусибат ва ҳаром ишларга сабрли бўлишга ҳаракат қилган сари унинг учун сабр одатий ҳолга айланиб қолади. Кейинчалик у ибодатларни қийналмай хушуъ билан бажариши, мусибатларга сабр қила олиши, ҳаром ишлардан тийилиши мумкин.

 

Одилхон қори Юнусхон ўғлининг

Жаннат калитикитобидан олинди

 

 

Мақолалар
Бошқа мақолалар

Яримта олма ҳаққи

21.07.2025   4257   2 min.
Яримта олма ҳаққи

Собит ибн Иброҳим таҳорат ола туриб ариқда оқиб келаётган бир олмага кўзи тушади ва олмани олиб ейди. Олманинг ярмини еб бўлганида, унинг ҳаққи ҳақида ўйлаб қолади. Шу хаёлда Собит ибн Иброҳим ариқ четидан юриб олма оқиб чиққан боғга киради ва боғ эгасига:

– Еб қўйган яримта олмам учун ҳаққингизни ҳалол этинг. Қолган ярми мана, олинг, – дейди.

– Майли, ҳаққимни ҳалол этаман, фақат бир шартим бор, – дейди боғ эгаси йигитнинг ҳалол, тақволи эканини англаб.

– Шартингизни айтинг, – дейди Собит ибн Иброҳим.

Шунда боғ эгаси:

– Бир қизим бор, уни никоҳингга оласан. Лекин рози бўлишингдан аввал унинг ҳолатидан сени огоҳ этишим лозим. Қизимнинг кўзи ожиз, ҳеч нарсани кўрмайди, соқов – гапирмайди ва яна қулоғи эшитмайди – кар, қимирламайди – шол, – дейди.

Боғ эгасининг гапларини эшитган Собит ибн Иброҳим лол бўлиб қолади. Еб қўйган яримта олманинг ҳаққидан қўрқиб, қизга уйланишга рози бўлади ва:

– Майли, таклифингизни қабул қилдим, зора шу билан Аллоҳнинг розилигига эришсам, – дейди.

Ота қизига оқ фотиҳа беради. Тўй-томошалар ўтгач, Собит ибн Иброҳим салом берганича қизнинг ёнига киради. Қиз саломга алик қайтарганча қўли кўксида қуллуқ қилади.

Йигит бўлаётган ишлардан ҳайратланади: Бу жуда ғалати-ку, соқов эмас экан-да, саломимга жавоб берди. Тик турибди, демак шол ҳам эмас. Қўли кўксида, бундан чиқди кўзлари ҳам кўради”.

Йигит шошганча ташқарига чиқади ва қизнинг отасига: “Бу менга ваъда қилинган қиз эмас-ку, кўр, соқов, кар ва шол деганингизнинг боиси не?!” – дейди.

“Нега энди?” – изоҳ беради қизнинг отаси: “Бу ўша қиз. Кўзи ожиз деганим – унинг кўзлари Аллоҳ ҳаром қилган нарсага боқмаган, қулоғининг карлиги – Аллоҳ ҳаром қилган нарсаларга қулоқ тутмаган, соқовлиги ҳам рост, чунки тили Аллоҳнинг зикригагина айланган, шоллиги – ёмон ишга юрмаган”.

Собит ибн Иброҳим бировнинг ҳаққидан қўрққанлиги эвазига олий мукофотга эришади. Вақт ўтиши билан унинг аёли ер юзини илм ва фиқҳга тўлдиражак бир зотга, буюк Имом Абу Ҳанифага ҳомиладор бўлади.