Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
21 Сентябр, 2025   |   29 Рабиъул аввал, 1447

Тошкент шаҳри
Бомдод
04:51
Қуёш
06:09
Пешин
12:21
Аср
16:34
Шом
18:26
Хуфтон
19:38
Bismillah
21 Сентябр, 2025, 29 Рабиъул аввал, 1447

Нақшбандия тариқатининг мусулмон Шарқи иккинчи ренессансидаги аҳамияти эътироф этилди

23.09.2021   822   2 min.
Нақшбандия тариқатининг мусулмон Шарқи иккинчи ренессансидаги аҳамияти эътироф этилди

Ўзбекистон ўз мустақиллигини қўлга киритганидан кейин миллий меросга муносабат тубдан ўзгарди.
Хусусан, илгари қатағон қилинган диний руҳдаги меросга меҳр-муҳаббат кўзи билан боқа бошладик. Ҳаёти ва фаолияти диний-тасаввуфий йўналишда бўлган улуғ аждодларимизга юз бурдик.

Шу йўналишдаги улуғ боболаримиздан биринчи бўлиб 1993 йилнинг сентябрь учинчи жума куни Хожа Баҳоуддин Нақшбанд Бухорий таваллудининг 675 йиллиги халқаро миқёсда кенг нишонланди.

Бухоро вилояти ҳокимининг “Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 1994 йил 11 январдаги “Баҳоуддин Нақшбанд зиёратгоҳини таъмирлаш, тузатиш ва ободонлаштириш тўғрисида”ги баёни ҳақида” 1994 йил 4 февралидаги 17-қарори 4-бандида “Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги Дин ишлари бўйича қўмита, “Ўзбектуризм” миллий компанияси, тегишли вазирлик ва идоралар билан биргаликда ҳар йили сентябрь ойининг учинчи пайшанба-жума кунлари бўладиган Баҳоуддин Нақшбанд зиёрати маросимини юқори даражада ўтказиш” кўзда тутилган эди.

Ана шу қарор асосида ўша 1994 йилдан бошлаб ҳар йили сентябрь ойида анъанавий тарзда нақшбандхонлик Республика илмий-амалий анжумани ўтказиб келиняпти.

Бу йилги 28-анъанавий анжуман “Нақшбандия тариқатининг мусулмон Шарқи иккинчи ренессансидаги ўрни ва аҳамияти” мавзусида бўлиб ўтди. Уни Баҳоуддин Нақшбанд ёдгорлик мажмуаси маркази, Ўзбекистон мусулмонлари идораси Бухоро вилояти вакиллиги, Ўзбекистон халқаро ислом академияси ҳамкорликда ташкил этди.

Онлайн тарзда ўтказилган анжуманда диний соҳа ва ҳамкор ташкилотлар раҳбар ва ходимлари, Дин ишлари бўйича қўмита раиси биринчи ўринбосари, Ўзбекистон халқаро ислом академияси ректори Музаффар Комилов, Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси биринчи ўринбосари Ҳомиджон Ишматбеков, таниқли шоир, Ўзбекистондаги ислом цивилизацияси маркази бўлими мудири Мирзо Кенжабек ва бошқалар маъруза ва нутқлари билан иштирок этди.

Хусусан, Мирзо Кенжабек, Мустақим Жумаев каби шоирлар ирфоний руҳдаги шеърларидан ўқиди.

Илмий-амалий анжумандаги маърузаларда Бухорода тасаввуф тариқатларининг пайдо бўлиши ва ривожланиши, тариқатга пешволик қилган авлиёлар, хожагон-нақшбандия тариқатида шариатга муносабат, “Туҳфат уз-зоирин” асарининг нақшбандия тариқати шайхлари бўйича муҳим манба экани, Бухородаги зиёратгоҳлар ҳақида маълумот берувчи етти пир мобил иловаси моҳияти, етти пир меросига муносабатнинг маънавий-маърифий аҳамияти, қадим Бухорода ўтган етти пир, хаттотлик санъатининг тасаввуф билан боғлиқ жиҳатлари, нақшбандия ‒ Бухоро тасаввуф мактаби маҳсули сифатида каби муҳим-муҳим мавзулар атрофлича ёритилди.

Анжуманда сара маърузалар матнларини “Нақшбандия” илмий-ирфоний, адабий-маърифий журнали саҳифаларида чоп этиш тавсия этилди.

Султонмурод ОЛИМ,
“Нақшбандия” журнали бош муҳарири,
Ўзбекистон Республикасида хизмат кўрсатган маданият ходими

Ўзбекистон янгиликлари
Бошқа мақолалар

Аллоҳдан илм ва офият сўранглар

22.01.2025   11945   4 min.
Аллоҳдан илм ва офият сўранглар

Бошқаларга қалбингиз, ақлингиз, молингиз ила ёрдам беринг. Ёрдамингиз, амалингиз фақат Аллоҳ таолонинг ризолиги учун бўлсин. Қилган яхшилигингизни эслаб юришдан сақланинг. Аксинча, биров сизга яхшилик қилса, уни доим ёдингизда тутинг. Зеро, Аллоҳ таоло Бақара сурасининг 264-ояти каримасида: «Эй иймон келтирганлар! Молини одамлар кўрсин деб берадиган, Аллоҳга ва охират кунига ишонмайдиган кимсага ўхшаб, (берган) садақаларингизни миннат ва озор билан йўққа чиқарманг!..» деб марҳамат қилди. 

Қаршингиздан чиқадиган ҳар қандай кўнгилсизликни муваффақият келтирадиган ҳаёт тажрибаларидан бири деб билинг. Зеро, тун нақадар узун бўлмасин, албатта, қуёш чиқиши бордир. Айтишади-ку, муваффақият нарвондир, икки қўлинг чўнтакда бўла туриб, унга кўтарила олмайсан, деб.

Бир бурда нонга ҳам Аллоҳга ҳамд айтинг, шукр қилинг. Доим ҳам тўкин-сочинлик бўлавермайди. Ўтаётган кунингиздан нолийверманг, қаноатли бўлинг. Ҳасад қилишдан сақланинг. Зеро, Аллоҳ таоло бандаларини Ўзи сийлаган неъматлар билан хослаб қўйган. Бошқаларнинг ўша неъматлардан маҳрум бўлишларига орзуманд бўлманг, аксинча, Аллоҳ сизни ҳам неъматлантиришини, баракотини сўранг.

Ҳар куни Аллоҳ азза ва жалладан афв ва офият сўрашни унутманг. Имом Термизий ривоят қилган ҳадисда Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Аллоҳдан афв ва офият сўранглар. Чунки бирор кишига иймондан кейин офиятдан-да яхшироғи берилмаган”[1], дея марҳамат қилганлар.

Аллоҳ таолодан фойдали илм ва кенг ризқ сўранг. Боиси, илм ўзгалар тортиб ололмайдиган хазинадир. Жоҳилнинг қўлидаги минг динор бир ҳовуч тупроққа айланади, илм талабидаги кимсанинг қўлидаги бир сиқим тупроқ эса, минг динорга.

Алий ибн Абу Толиб розияллоҳу анҳу илмнинг фазли борасида: Эй Кумайл, илм мол-дунёдан яхшироқдир. Илм сени муҳофаза қилади, молни эса сен қўриқлайсан. Илм – ҳоким, мол эса маҳкумдир. Молни берганинг сари камаяверади. Илм эса тарқатиш орқали кўпайиб боради”, деганлар.

Илм мағрурликни сўндиради. Ғурур гўё бананнинг пўстлоғига ўхшайди. Муваффақият чўққисига кўтарилаётганингизда, у сабаб тойиб кетасиз. Фойдали илм сўраш борасида Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Аллоҳ таолодан манфаатли илм сўранглар ва фойда бермайдиган илмдан паноҳ тиланглар”, деганлар.

Ўзингиз ва атрофингиздагилар бирдек бахтли бўлиши учун уларнинг ҳар бирини бахтиёр қилишга ҳаракат қилинг. Йиғи орасида кула олмаганингиздек, атрофингиздагилар зулмат қаърида бўлган бир ҳолда, сиз тонг ёғдуси ичра тура олмайсиз. Ахир, инсоннинг бахти унинг кўмаги сабаб муваффақиятга эришганларнинг адади билан белгиланади. Ўзига тўқ кишилардан бўлсангиз давлатингиздан озроқ бериш ила бошқаларнинг саодатига ҳиссангизни қўшинг. Борди-ю, қўлингиз калталик қилса, бир оғиз ширин сўз билан бўлса-да, бу жараёнда иштирок этинг.

Қора кунингизда сизга ёрдам қўлини чўзган, дунё тўнини тескари кийганида сиз билан бирга елкадош бўлган, баъзан яқинларингиз ташлаб кетиб ёлғиз қолганингизда сизни жарликдан олиб чиққан кишиларни унутманг...

Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам ҳам миннатдорчилик билдириш мўминларнинг сифати эканини таъкидлаб: “Одамларга ташаккур айтмаган киши, Аллоҳ азза ва жаллага ҳам шукр қилмайди”, деганлар ва яна бошқа бир ҳадисларида яхшиликни мукофотлашни ўргатиб, шундай дея марҳамат қилганлар: “Ким сизларга бир яхшилик қилса, уни мукофотлаб қўйинглар. Тақдирлашга арзирли бирор нарса топа олмасангиз,  ҳаққи адо бўлди деб ўйлагунингизгача унинг ҳаққига дуо қилиб қўйинг” (Имом Абу Довуд ривояти).

Сиз билмай хафа қилган инсонларингизни исмини ёдингизда тутинг ва, албатта, узрингизни айтинг. Одамларни ҳисоб-китоб қилманг, одамларни муҳокама қилиш вақтни беҳуда кетказишдан бошқа нарса эмас.

Ҳассон Шамсий Пошонинг "Жаннат бўстонидаги оилавий оқшомлар" номли китобидан
Ғиёсиддин Ҳабибуллоҳ, Илҳом Оҳунд, Абдулбосит Абдулвоҳид таржимаси.


[1] Имом Термизий ривояти.