Абу Ҳурайра розийаллоҳу анҳудан ривоят қилинади. Бир киши Набий соллаллоҳу алайҳи ва салламга: “Менга насиҳат қилинг”, деди. У зот алайҳиссалом: “ғазаб қилма!”, дея бир неча марта айтдилар. Шарҳ: Имом Бухорий ушбу 5765-хадисни ғазабдан эҳтиёт бўлиш бобида келтирган.
Ҳадиснинг аҳамияти
Имом Жарданий айтади: “Бу ҳадис жуда улуғ ҳадисдир. Чунки унда дунё ва охират яхшилигининг барчаси жам қилинган”. Ҳадисда келган “бир киши”дан мурод Абу Дардо розийаллоҳу анхудир.
Табароний Абу Дардодан ривоят қилган ҳадисда: Айтдим: “Эй Расулаллоҳ, мени жаннатга киритадиган амалга далолат қилинг?”. Набий алайҳиссалом айтдилар: "Ғазаб қилма ва сен учун жаннат бордир".
Ҳадисда келган “ғазаб қилма” назмидан мурод шуки, инсон ғазабга сабаб бўладиган ишлардан узоқлашиши керак. Агар инсон ғазабланса, ҳеч нарса қилмаслик керак бўлади.
Абдуллоҳ ибн Амр розийаллоҳу анҳудан ривоят қилинади: Ўша киши Набий соллаллоҳу алайҳи ва салламдан сўради: “Аллоҳнинг ғазабидан мени узоқ қиладиган нарса нима?” У зот алайҳиссалом дедилар: “Ғазаб қилма!”.
Ҳасан Басрий айтади: кимда тўрт нарса бўлса, Аллоҳ уни шайтондан сақлайди ва унга дўзахни ҳаром қилади: истак, қўрқинч, шаҳват ва ғазаб келганда уни тийиш.
Манбалар асосида Тошкент ислом институти 4-босқич талабаси
Муҳаммадисохон Маҳмудхонов тайёрлади
Холид ибн Валид розияллоҳу анҳу ёшлари ўтиб, кексайиб қолган чоғларида Мусҳафи шарифни олиб, йиғлаб туриб шундай дер эдилар: “Жиҳодлар билан овора бўлиб сени ўқий олмай қолдик”.
Бу қандайин гўзал узр! Хўш, биз ўзимизни нима деб оқлаймиз?! Холид ибн Валид розияллоҳу анҳу шундайин гап айтдилар, аммо биз нима деймиз?! Қиёмат кунида “Қуръони карим ўқишдан сени нима чалғитди?!” – деб сўралсак, нима деб жавоб берамиз?! Токи у бизни зараримизга эмас, фойдамизга ҳужжат бўлиши учун кўксимизга босиб, кечаю кундуз тиловат қилиб бормаймизми?! Ахир Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Аллоҳ таолонинг зикрини лозим тут, Қуръони карим тиловатида маҳкам бўл. Чунки бу сенинг осмондаги руҳинг, ердаги зикрингдир” [1], деганлар.
Қурони карим оятларини тадаббур қилмасдан, маънолари ҳақида фикр юритмаган ҳолда, ҳеч қандай тушунчасиз кўп тиловат қилиш асосий мақсад эмас. Агар инсон бир неча оятни тадаббур қилса, тафсир китобларига мурожаат этса ёки тафсир дарсларига қатнашса, маъноларни ўзлаштирса ва уларга амал қилса, бу иши ўша инсон учун улкан яхшилик, хайр-барака бўлади.
Имом Ғаззолий ҳазратлари бундай дейдилар: “Қуръон сиз сўрашингиз мумкин бўлган ва у сизнинг сўровларингизга жавоб бера оладиган тирик Расулдир. Сиз унга қулоқ солсангиз, у сизни қондиради”.
Қалблари иймон нури ила қоришиб кетган зотлар учун, албатта, Қуръонда шифо бордир. Яна Қуръони каримда саросима, шайтоний васвасалар, нафсу ҳавога эргашишдан сақловчи шифо бор. Қуръон ўқиган пайтимизда бизни фаришталар қуршаб олади ва улар ҳам бизга қўшилиб Раҳмон бўлган Зотнинг оятларига қулоқ тутади. Само фаришталари туни билан Қуръонга қоим бўладиган ер фаришталарига яқинлашадилар. Энди айтинг-чи, одамлар ухлаётган пайтда, тун қоронғусида биз Қуръон тиловат қиляпмизми?! Еру осмонлар Робби бизга қулоқ соладиган даражада оятларини тиловат қиляпмизми?!
Аллоҳ таолонинг шифо оятлари қуйидагилардир:
«...Ва мўмин қавмларнинг кўнгилларига шифо берадир» (Тавба сураси, 14-оят).
«Эй одамлар! Сизга ўз Раббингиздан мавъиза, кўксингиздаги нарсага шифо, мўминларга ҳидоят ва раҳмат келди» (Юнус сураси, 57-оят).
«Биз Қуръонни мўминлар учун шифо ва раҳмат ўлароқ нозил қилурмиз...» (Исро сураси, 82-оят).
«...У иймон келтирганлар учун ҳидоят ва шифодир...» (Фуссилат сураси, 44-оят).
«...Унда (асалда) одамлар учун шифо бордир...» (Наҳл сураси, 69-оят).
«Бемор бўлганимда менга шифо берадиган ҳам Унинг Ўзи» (Шуаро сураси, 80-оят).
Қуръони каримни тиловат қилиш, эшитиш, амал қилиш ва ҳар бир ишда ундаги ҳукмларга таяниб иш кўришдан четлашманг!
Ҳассон Шамсий Пошонинг
“Жаннат бўстонидаги оилавий оқшомлар” номли китобидан
Ғиёсиддин Ҳабибуллоҳ, Илҳом Оҳунд, Абдулбосит Абдулвоҳид таржимаси.
[1] Имом Аҳмад ривояти.