Имом ас Субкий раҳимаҳуллоҳ мутлақ ижтиҳод даражасига етган эканлар.
Шунда унинг асҳоблари;
Нима учун ижтиҳод қилмайсиз? деб савол қилишганида,
-Олдин ўтган салафларимиз, биз ижтиҳод қиладиган нарсалар қолдирмади-ку! дея жавоб қилдилар.
Аммо ҳозирги салафийларни ҳаммаси мужтаҳид, ижтиҳод даражасига етиб қолдилар.
Фақатгина ўзини фикри, ўзини гапларигина гўё асосли гапдек, бошқаларни далиллари, муқобил тарафни ҳадисларини инкор қилишда асло қараб турмайди.
Буюк ислом олимлари Имом Нававий, Имом Субкий, Алий Қорий, ибн Ҳажар Асқолоний, Ҳайтамийлар ва ҳатто минг китоб ёзган Жалолиддин Суютий, Абул Фараж Ибнил Жавзий, раҳимаҳумуллоҳлар ҳам мазҳабга тақлид қилишарди, аммо бизнинг замон хаворижлари эса мужтаҳиддурлар.
Маъруфхон Алоходжаев
Осмонлару ерни яратган Зотнинг қаршисига маъсиятлар ила чиқа кўрманг, ғазабига тоқатингиз, иқобига сабрингиз ва азобига қудратингиз етмайди.
Доктор Абдул Муҳсин Аҳмад ўзининг бир қариндоши билан бўлган воқеани айтиб берди. Воқеага кўра бир йигит укасига доим “Аллоҳга ҳамд айтгин” деса, укаси: “Нима учун Аллоҳга ҳамд айтишим керак?” – дер, Яратганга бўйин эггиси келмасди.
Ахир унинг бу гапини оламлар Рабби бўлган Зот эшитиб турибди! Аллоҳ уни икки оёғи билан юрғизиб қўйибди, қанча одамлар юра олишмайди. Неча-неча инсонлар кўриш неъматидан мосуво бўлганида, унинг кўзлари кўриб турибди.
Вақт ўтиб йигит автоҳалокатга учрайди. Унинг аъзолари қаттиқ шикастланади. Операциядан сўнг доктор Абдул Муҳсин Аҳмад уни бир умр ногирон бўлиб қолганлигини, танасининг ярми ишламаслигини, аниқроғи, бир ўлимдан қолганлигини айтади.
Аллоҳ буюк! Унинг неъматлари чексиз. Биз бандалар доим шукрда бўлмоғимиз лозим. Зеро, Аллоҳ таоло айтади: «...Албатта, Унинг ушлаши аламли ва шиддатлидир»[1].
Тасаввур қилинг, борди-ю, сиз дўзахийлардан бўлсангиз, у ердаги азобга чидай оласизми?! Албатта, йўқ.
Шундай экан Аллоҳга тавба қилинг! У Зотга хуш келмайдиган ишлардан қайтинг. Солиҳ амаллар ила Раббингизга яқинлашинг.
Аллоҳ берган неъматларга шукр қилинг. Гуноҳ ва маъсиятнинг кичиклигига қараманг. Аллоҳнинг буюклигини назарингиздан қочирманг.
Аллоҳ буюк! У Зот сизни кутилмаганда ушламасидан аввал қалбингизни қўрқув ила тўлдиринг. Қазоингиз яқинлашмасидан аввал покланинг. Ўлим келгандаги пушаймондан наф йўқ ва бунинг учун имкон берилмас...
Ҳассон Шамсий Пошонинг
“Жаннат бўстонидаги оилавий оқшомлар” номли китобидан
Ғиёсиддин Ҳабибуллоҳ, Илҳом Оҳунд, Абдулбосит Абдулвоҳид таржимаси.
[1] Ҳуд сураси, 102-оят.