26 Октябр, 2025, 4 Жумадул аввал, 1447
26 Октябр, 2025, 4 Жумадул аввал, 1447
ОЗ-ОЗ ЎРГАНИБ ДОНО БЎЛУР...
* * *
Заҳируддин Муҳаммад Бобур хазиналари
* * *
МУБАЙЯН ВА НАСРИЙ БАЁНИ
* * *
ИЙМОН-ЭЪТИҚОД КИТОБИ
* * *
НАЗМ
Кимки иймон буларға келтурса,
Ушбу деганлар устида турса,
Қутулар бандалиқтин, ўлмактин,
Таламоқтин, жиҳотий бўлмактин.
Дунйавийдур, буларни ёд олингиз,
Ухравийни дейин, қулоқ солингиз.
Жовидоний азоб ила меҳнат
Кўрмасу оқибат борур жаннат.
НАСРИЙ БАЁН
Иймоннинг натижаю фойидаси ҳақида
Кимки буларга (Аллоҳга, охират кунига, фаришталарига, Китобларига, пайғамбарларига, тақдирга) иймон келтирса, шу айтилган нарсалар устида турса, у қул бўлишдан, ўлишдан, таланмоқдан, жиҳотий бўлмоқдан, яъни бировнинг қўлида мулк бўлмоқдан қутулади.
Булар иймоннинг дунёвий (бу дунёдаги) натижа ва фойдаларидир, ёд олингизлар. Энди ухровий (охиратдаги) натижаларини айтайин, қулоқ солингизлар.
(Иймоннинг охиратдаги фойдаси шуки,) у инсон абадий азоб билан меҳнат-қийноқда қолмайди ва оқибатда жаннатга эришади.
ИЗОҲ. Мўъминларнинг жаннатга кириб, у ерда абадий қолишига далиллар.
Бақара сураси, 25-оят маъноси: “(Эй Расулим!) Иймон келтирган ва солиҳ амаллар қилган зотларга улар учун остидан анҳорлар оқиб тургувчи жаннатлар (тайёрлаб қўйилгани)дан хушхабар беринг! У ерда уларга қачон ризқ қилиб бир мева берилса: «Бу – бундан олдин (дунёда) бизларга ризқ қилиб берилган нарса-ку!» – дерлар. Уларга (таъми, лаззати буткул ўзгача гўзалликда бўлиши билан бирга, дунёдаги меваларнинг) ўхшашлари берилгани учун (шундай дерлар). Улар учун у ерда покиза жуфтлар ҳам бордир. Ва улар у ерда абадий қолурлар”.
“Солиҳ амаллар” «Солиҳ» сўзи «яхши» деган маънода бўлиб, истилоҳда «солиҳ амал», “Аллоҳ учун қилинган ҳамда савоб қозонишга васила бўлган ибодат ва ишлар”дир. Муъоз ибн Жабал розияллоҳу анҳу: «Солиҳ амалда илм, ният, сабр ва ихлос бўлиши лозим», деганлар.
“Покиза жуфтлар” – ҳайз, кир, нохуш ҳид, ёмон хулқ каби нарсалардан тамоман пок бўлган жуфтлар бордир (Байзовий).
Бақара сураси, 82-оят маъноси: “Иймон келтириб, солиҳ амаллар қилган кишилар эса жаннат аҳлидирлар, улар у ерда абадий қолурлар”.
Нисо сураси, 122-оят маъноси: “Иймон келтириб, солиҳ амаллар қилган кишиларни эса остидан анҳорлар оқиб турадиган жаннатларга киритурмиз, у ерда абадий қолурлар. Аллоҳнинг ваъдаси ҳақдир (қатъий бир ҳақиқатдир), Аллоҳдан кўра тўғри сўзлагувчи ким бор?”.
Гуноҳкор мўъминлар дўзахда абадий қолмаслигига эса ушбу ояти карималар далилдир (маънолари):
Оли Имрон сураси, 152-оят маъносии: “Аллоҳ мўъминларга нисбатан беҳад фазлу карам соҳибидир”.
Марям сураси, 72-оят маъноси: “Кейин муттақий бўлган (ибодат ва итоат билан гуноҳлардан сақланган) кишиларни қутқарурмиз (жаннатга киритурмиз). (Байзовий изоҳи).
Насрий баён ва шарҳ муаллифи:
Мирзо КЕНЖАБЕК.
Шу йил 17 октябрь куни Ўзбекистон мусуломонлари идораси Кутубхонасида Ҳазрати Усмон Мусҳафи матнини кодикологик тадқиқ қилиш бўйича йиғилиш бўлиб ўтди. Унда Идоранинг “Қуръон ва тажвидни ўргатиш” бўлими бошлиғи Шайх Алижон қори Файзуллоҳ ва Кутубхона бўлими бошлиғи Камолиддин Маҳкамов бошчилигида бўлим ходимлари иштирок этди.
Йиғилишда “Мўйи муборак” мадраса-музейида сақаланаётган Ҳазрати Усмон Мусҳафи матнини тадқиқ қилишда эътибор қаратиш керак бўлган жиҳатларга урғу қаратилди. Хусусан, Шайх Алижон қори Файзуллоҳ Ҳазрати Усмон Мусҳафи хатига оид муҳим қоида, қироатлар ва уларнинг ёзилиш қоидалари ҳамда Мусҳафи шарифни ёзишда омонатдорликка алоҳида эътибор қаратиш алоҳида таъкидлади. Шунингдек, тадқиқотда амалга ошириш лозим бўлган муҳим вазифалар белгилаб олинди.
Ҳозирда махсус режа асосида Ҳазрати Усмон Мусҳафи матнини тадқиқ қилиш ишлари олиб борилмоқда. Тадқиқотда қуйидаги жиҳатларга алоҳида эътибор қаратилган:
Маълумот ўрнида Ўзбекистон мусулмонлари идораси Кутубхонасида Қуръони карим қўлёзма нусхаларининг нодир намуналаридан бири Ҳазрати Усмон Мусҳафи сақланади. Қуръони каримнинг ушбу ноёб ва қадимий қўлёзма нусхаси тадқиқотчилар ва кенг жамоатчиликнинг доимий эътиборида бўлган.
2023 йил 22 декабрь куни Президентимиз Шавкат Мирзиёев раҳбарлигида ўтказилган Республика маънавият ва маърифат кенгашининг кенгайтирилган йиғилишида музейлар фаолиятини такомиллаштириш бўйича етти йиллик дастур қабул қилиниши эълон қилинди. Ушбу йиғилиш топшириқлари бўйича тузилган 50-сон Баённоманинг 47-бандида Муқаддас китоб – Усмон Қуръони саҳифаларининг консервация ва реставрация қилинишини таъминлаш белгиланган.
Мазкур дастурни амалга ошириш мақсадида Ўзбекистон Маданият ва санъатни ривожлантириш жамғармаси саъй-ҳаракати билан маҳаллий ва хорижлик мутахассислар, жумладан, Кембриж университетидан Кристине Росе, франциялик реставраторлар Ахелле Делеау ва Cоралие Барбе, Истанбул қўлёзмалар устахонаси ва архив бўлими мудири Нил Байдар иштирокида Ҳазрати Усмон мусҳафини келгусида муҳофаза қилиш бўйича босқичма-босқич таъмирлаш режаси ишлаб чиқилди.
Унга кўра, “Енгил реставрация ишлари”ни амалга оширишда Ҳазрати Усмон Қуръони саҳифаларини сканер қилиш ва матнини кодикологик тадқиқ қилиш бўйича йўналишлар белгилаб олинган эди.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Матбуот хизмати
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа