وَقَالَ لَهُمۡ نَبِيُّهُمۡ إِنَّ ٱللَّهَ قَدۡ بَعَثَ لَكُمۡ طَالُوتَ مَلِكٗاۚ قَالُوٓاْ أَنَّىٰ يَكُونُ لَهُ ٱلۡمُلۡكُ عَلَيۡنَا وَنَحۡنُ أَحَقُّ بِٱلۡمُلۡكِ مِنۡهُ وَلَمۡ يُؤۡتَ سَعَةٗ مِّنَ ٱلۡمَالِۚ قَالَ إِنَّ ٱللَّهَ ٱصۡطَفَىٰهُ عَلَيۡكُمۡ وَزَادَهُۥ بَسۡطَةٗ فِي ٱلۡعِلۡمِ وَٱلۡجِسۡمِۖ وَٱللَّهُ يُؤۡتِي مُلۡكَهُۥ مَن يَشَآءُۚ وَٱللَّهُ وَٰسِعٌ عَلِيمٞ٢٤٧
247. Пайғамбарлари уларга: "Мана, Аллоҳ Толутни сизларга подшоҳ этиб тайинлади", деди. Улар: "Биз ундан кўра подшоҳликка ҳақлироқ бўлсак, унинг моли ҳам кўп эмас, қандай қилиб у бизга ҳукмдор бўлсин?!" дейишди. У: "Аллоҳ уни сизларга муносиб билди, илмини ва жисмоний қувватини зиёда қилди, Аллоҳ ҳукмронликни хоҳлаганига беради, Аллоҳ кенг қамровли ва билувчидир", деди.
Мусо алайҳиссаломдан кейин Бани Исроил жамоалари бир оз вақт яхши юришди. Улар нияти бузилганидан сўнг устларига Жолут исмли бир кофир подшоҳ ҳукмрон бўлди. Подшоҳ уларни яшаб турган шаҳарларидан қувиб чиқарди, мол-мулкларини тортиб олди ва ўзларини қул қилиб ишлатди. Бани Исроил охири у ердан қочиб чиқиб, Байтил-Мақдисда (Қуддусда) тўпланди. Ўша замонда Юшаъ алайҳиссалом пайғамбар эди. Бани Исроил пайғамбарларига арз қилиб: "Бизга бир подшоҳни тайин қилиб беринг, Аллоҳ йўлида Жолутга қарши жанг қиламиз", дейишди. Пайғамбарлари уларнинг берган ваъдаларида сира собит турмасликларини эслатди, лекин улар турли далил ва баҳоналарни рўкач қилиб, пайғамбарларининг сўзини қабул қилишмади. Охири пайғамбар: "Аллоҳ сизларга Толутнинг подшоҳликка муносиблигини билдирди", деди. Чунки у жисмоний жиҳатдан ҳам, илмда ҳам бошқалардан устун эди. Толут подшоҳ бўлганидан кейин ҳам Бани Исроил тинчимади, энди самовий бир нишон (мўъжиза) ҳам бўлса эди, деди. Пайғамбарлари дуо қилгач, зафар ва нусрат сандиғи етиб келди.
وَقَالَ لَهُمۡ نَبِيُّهُمۡ إِنَّ ءَايَةَ مُلۡكِهِۦٓ أَن يَأۡتِيَكُمُ ٱلتَّابُوتُ فِيهِ سَكِينَةٞ مِّن رَّبِّكُمۡ وَبَقِيَّةٞ مِّمَّا تَرَكَ ءَالُ مُوسَىٰ وَءَالُ هَٰرُونَ تَحۡمِلُهُ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةُۚ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَةٗ لَّكُمۡ إِن كُنتُم مُّؤۡمِنِينَ٢٤٨
248. Пайғамбарлари уларга: "Сизларга сандиқнинг келиши Толутнинг подшоҳлигига далилдир, унда Парвардигорингиз ҳузуридан таскин, Мусо ва Ҳорун авлодларидан қолган нарсалар бор, уни фаришталар кўтариб келишади. Агар мўмин бўлсангизлар, бу нарсада албатта бир аломат бор", деди.
Бани Исроилга қарашли бир сандиқ бўлиб, унда Мусо алайҳиссаломнинг кийим, ҳасса, кавушлари, Ҳорун алайҳиссалом ва бошқа пайғамбарлардан қолган табаррук нарсалар сақланарди. Бани Исроил урушга кирганида бу сандиқ қўшин олдида олиб юриларди ва шу сандиқ баракотидан Аллоҳ уларга фатҳ, зафар, таскин-хотиржамлик берар эди. Жолут уларга подшоҳ бўлиб келгач, бу табаррук сандиқни ўлжа қилиб олиб кетди. Бир қанча муддат уни ўзида сақлади. Лекин сандиқ Жолутга ғалаба эмас, фалокат олиб келди. Аллоҳ таоло сандиқни Бани Исроилга қайтаришни ирода қилганидан кейин Жолут уни қайси шаҳарда сақласа, ўша ерда вабо пайдо бўлаверди. Бундан қўрқиб кетган Жолут сандиқни икки ҳўкизга юклаб, қўйиб юборди. Сўнгра фаришталар сандиқ ортилган ҳўкизларни ҳайдаб, Толутнинг дарвозасига етказиб қўйишди. Бу нарса билан Толутнинг подшоҳлигига бир ҳужжат пайдо бўлди ва Бани Исроил бунга ишонди.
Субҳаналлоҳ – Аллоҳ таолога энг севимли калима. Абу Зарр розияллоҳу анҳу айтадилар: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам менга: “Аллоҳ таолога энг маҳбуб бўлган каломни айтайми? Аллоҳ таоло учун каломларнинг энг яхшиси “Субҳаналлоҳи ва биҳамдиҳи”, деб айтишингдир”, дедилар”.
Субҳаналлоҳ – айтишга осон, тарозида оғир келувчи калима. Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳу ривоят қиладилар. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Икки калима борки, улар тилга енгил, тарозида оғир ва Раҳмонга маҳбубдир. Улар: “Субҳаналлоҳи ва биҳамдиҳи, Субҳаналлоҳил аъзийм”, дедилар” (Имом Бухорий, Имом Муслим ривояти).
Субҳаналлоҳ – Жаннатда боғ бўлувчи калима. Жобир розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Кимки: “Субҳаналлоҳи ва биҳамдиҳи” деса, у учун жаннатда бир хурмо экилади”, дедилар (Имом Термизий ривояти).
Субҳаналлоҳ – энг афзал калима. Саҳобалар Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламдан: “Қайси калом афзал?” деб сўрашди. У зот соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Аллоҳ фаришталари ёки бандалари айтишини ихтиёр қилган “Субҳаналлоҳи ва биҳамдиҳи” калимасидир”, дедилар (Имом Муслим ривояти).
Субҳаналлоҳ – гуноҳларга каффорат бўлувчи калима. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ким ҳар намоздан кейин ўттиз уч марта тасбеҳ (Субҳаналлоҳ), ўттиз уч марта ҳамд (Алҳамдулиллаҳ), ўттиз уч марта такбир (Аллоҳу акбар) айтса, жами тўқсон тўққиз бўлади, юзта бўлишига: “Лаа илааҳа иллаллоҳу ваҳдаҳу лаа шарийка лаҳу, лаҳул мулку ва лаҳул ҳамду ва ҳува аъла кулли шайьин қодийр”ни айтса, унинг гуноҳлари денгиз кўпиклари каби бўлса ҳам, мағфират қилинади”, деганлар (Имом Муслим ривояти).
Субҳаналлоҳ – хатоларни кетказувчи калима. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ким: “Субҳаналлоҳи ва биҳамдиҳи” деб бир кунда юз марта айтса, хатолари денгиз кўпигича бўлса ҳам кечиб юборилади”, дедилар (Имом Бухорий, Имом Муслим ривояти).
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Субҳаналлоҳи ва биҳамдиҳи аъдада холқиҳи ва ризо нафсиҳи ва зината аршиҳи ва мидада калиматиҳи”, деб айтардилар (Имом Муслим ривояти).
Даврон НУРМУҲАММАД