— Баъзан бирор қийинчиликларга дуч келсак, тақдирдан нолиб қоламиз: “Нега бундай бўлди?”, “Гуноҳим нима?”, деб йиғлаймиз. Бир киши бундай гапларни айтиб йиғласа, гуноҳ бўлади, иймонидан айрилади, деб айтди. Шу гап тўғри-ми?
— Аслида, қадар, яъни Аллоҳ томонидан тайин қилинган яхшилик ва ёмонлик, мусибат ва раҳмат, хурсандчилик ва хафалик, ўлим ва ҳаёт, куфр ва иймон, бойлик ва камбағаллик, ҳидоят ва залолат ҳамда бошқа ҳамма нарсалар Аллоҳ таолонинг махлуқотлардаги сиридир. Халойиқнинг тақдирлари Аллоҳ томонидан белгиланади. Бу тақдирнинг ҳикматини Аллоҳдан бошқа ҳеч ким билмайди.
Қадарга иймон келтириш — инсонга келадиган ёки охиратда бўладиган ҳар бир нарса Аллоҳнинг тақдири, илми, иродаси ва белгилаши билан бўлишига иймон келтиришдан иборатдир. У нарсадан муқарраб (Аллоҳга яқин киши) фаришта ҳам, юборилган набий ҳам хабардор эмас. У нарсага назар солишдан, фикр қилишдан ва васвасадан ниҳоятда эҳтиёт бўлинг. Чунки Аллоҳ таоло қадар илмини Ўз бандаларидан ўраб қўйгандир.
Ҳар бир мўминга бу масалада қалбига тушган васвасани даф қилиш лозим бўлади.
Муҳаммад Айюб ҲОМИДОВ
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
Илм пайғамбарлар мероси, бойлик эса подшоҳлар ва бойларнинг меросидир.
Илм ўз эгасини сақлайди, мол-дунёни эса эгаси қўриқлайди.
Илм қанча сарфланса шунча кўпаяди, пул эса сарфлангани сари камаяди (инфоқ, эҳсон, садақадан ташқари).
Мол-дунё солиҳда ҳам, фожирда ҳам бўлиши мумкин, аммо (фойдали) илмга фақат мўмин эга бўлади.
Илм ўз эгасига қабрда ҳам ҳамроҳ бўлади, бойлик эса инсон вафот этганидан кейин уни тарк этади (қилган садақаларидан ташқари).
Илм ҳокимдир, у бойликни бошқаради. Мол-дунё эса бошқарилади.
Бойлик эгаси бир кечада қашшоқ ё камбағал бўлиб қолиши мумкин, аммо илм соҳибида бундай қўрқув йўқ.
Олимга подшоҳлар муҳтож бўладилар, мол-дунё эгаси эса фақир ва мискинларга керак.
Бойлик инсонни дунё муҳаббатига етаклайди, илм эса Аллоҳ таолога ибодат қилишга бошлайди.
Бойлик ҳалокатга сабаб бўлиши мумкин. Ўғрилар қанча бойларнинг мол-дунёсини хонавайрон қилишди. Илм эса инсон вафот этганидан кейин соҳибига ҳаёт бериб туради.
Илмнинг саодати доимий, бойликники вақтинчадир.
Олимнинг қадр-қиммати илми ила, аммо бойнинг қадри мол-дунёси билан ўлчанади.
Бой одам бойлиги билан инсонларни дунёга, олим эса ўз илми билан охиратга чорлайди.
Даврон НУРМУҲАММАД