Ислом дунёсиги муҳтарама аёлларнинг энг аввалги қаторида шубҳасиз Оиша розияллоҳу анҳо онамизнинг номи зикр этилади. Чунки ул муҳтарама онамиз, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам учун энг севимли рафиқа бўлган. Шу сабаб Набий алайҳиссалом Оиша розияллоҳу анҳо онамизни эркалаб, “Я Аъиш” деб чақирар эканлар.
Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам учун севимли бўлганлар у зот соллаллоҳу алайҳи васалламнинг умматлари учун ҳам севимлидир. Қолаверса, Оиша розияллоҳу анҳо онамиз билан боғлиқ ояти карималар нозил бўлганки, бу улуғ ҳодиса ҳам ул зотнинг Аллоҳ ҳузуридаги мартабасидан нишонадир. Оиша розияллоҳу анҳо онамизнинг ўзидан шундай ҳадис ривоят қилинади: “Расулуллоҳ алайҳиссалом менга: “Эй Оиша, Жаброил сенга салом келтирди” дедилар” (Бухорий ривояти). Жаброил алайҳиссаломдек улуғ фариштанинг саломига муносиб бўлиш саодати ҳар кимга ҳам насиб этавермайди.
Имом Термизийнинг “Шамойил”ида Набий алайҳиссалом уни “Эй муваффақа” (қамматбаҳо тош номи) деб чақирганлари келтирилган. Кўп ҳолларда “Эй Сиддиқнинг қизи, Эй Абу Бакрнинг қизи” дея мурожат қилганлар. Оиша розияллоҳу анҳо Набий алайҳиссаломдан ўзига куния беришни сўраганда “Сени ўғлинг номи билан “Умму Абдуллоҳ” деб чақирамиз”, деганлар. Чунки онамиз опасининг ўғли Абдуллоҳ ибн Зубайрни тарбиясига олган эди.
Насоийнинг “Сунан”ида Набий алайҳиссаломнинг бу суюкли аёлини “Эй Ҳумайро” деб чақирганларини тасдиқлайдиган икки ҳадис ҳам мавжуд.
Жаброил алайҳиссалом Набий алайҳиссаломга айтди: “Бу сенинг дунё ва охиратдаги жуфтингдир”.
Муҳаммад Мустафо соллаллоҳу алайҳи васаллам айтдилар: “Эй Оиша, Жаброил сенга салом келтирди”.
Абу Мусо Ашъарий айтади: “Биз Расулуллоҳнинг саҳобалари, бирон бир ҳадис устида иккиланиб қолсак, дарров Оишадан сўрардик ва унинг бу масаладан ҳабардор эканига гувоҳ бўлардик”.
Машҳур тобеъин Масруқ ибн Аждаъ Ҳамадоний айтади: “У (яъни Оиша онамиз) Сиддиқнинг қизи сиддиқа, Аллоҳ расулининг суюклиси, Расул алайҳиссалом ҳабибасининг пок экани осмондан ҳабар қилинган зотдир”.
Имом Заҳабий айтади: “Абдуллоҳнинг онаси, Расулуллоҳ ҳалифасининг қизи саҳобаларнинг энг улуғ фақиҳидир”.
Бугун муслима аёл-қизларимиз ўзларига Оиша розияллоҳу анҳо онамиз каби улуғ соҳобияларни ибрат ва ўрнак қилиб олсалар ҳамда уларга эргашсалар ҳақиқий бахтни топадилар, икки дунё саодатига эришадилар инша Аллоҳ!
Манбалар асосида Саидаброр Умаров тайёрлади
Хотира
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.
Қуръони Карим ходими, устоз Яҳё қори Турдиев 1930 йил 21 декабрда Шарқий Туркистоннинг Қашқар вилояти Янгисор шаҳрида зиёли оилада таваллуд топган. У 1943 йил Қуръони Каримни тўлиқ ёд олди.
1962-1968 йиллар давомида Мир Араб мадрасасида таҳсил олди.
1978-1984 йилларда Ўртачирчиқ туманидаги Тўйтепа жомеъ масжидида имом-хатиблик қилди.
1988 йилдан Тошкент (ҳозирги Зангиота) туманидаги Кўктерак масжидига имомлик қилди.
1995-2011 йиллар шу тумандаги «Ҳасанбой ота» жомеъ масжидида имом хатиб, кейинчалик шу масжидда имом ноиби бўлиб эл хизматида фаолият юритди.
Қуръондан илк сабоқларни ота-онасидан олди. 13 ёшида Қуръони Каримни тўлиқ ёд олди. Шунингдек, устозлари Абдуҳалил ва Абдунодир домлалардан ҳам таълим олган.
1954 йил Яҳё қорини олим бўлишини истаган отаси 1600 км узоқликда жойлашган Рўзиҳожи мадрасасига олиб борди. У ерда Ҳиндистонда таълим олган шайх Шоҳимардон исмли етук олимдан илм олди,
1960 йилда мадрасани тамомлаб, домла Шоҳимардоннинг ёнида мударрис бўлиб ишлади. Бироқ шу йилнинг ўзида устозининг маслаҳати билан собиқ Иттифоққа йўл олиб, Андижонда қўним топди.
1962 йилда Мир Араб мадрасасига ўқишга кирди.
1968 йил мадрасани тугаллагач, Тошкент вилоятидаги Бектемир қишлоғига кўчиб келди. Бу ерда ўн йилдан ортиқ комбинатда ишлади. Шу орада Қашқарда устозлик қилган минглаб қориларни чиқарган Абдулазиз қори Маҳмудов билан яна устоз-шогирдлик муносабатларини йўлга қўйди.
1976 йилда шайх Зиёвуддин ибн Эшон Бобохон билан танишди. У кишининг таклифи билан 1977 йили Ўрта Осиё ва Қозоғистон мусулмонлари диний назоратига ишга кирди. Шу тариқа имомлик фаолияти бошланди.
Фарзандим қори бўлсин деган ота-оналар учун устоз Яҳё қоридан тавсия:
— Илм аҳлига ҳавас қилган, фарзандини қори бўлишини истаган ота-оналарга айтадиган биринчи тавсиям луқмасини ҳалол қилсин. Ҳаромга яқинлашмасин, ҳалол нарсани ҳам меъёрида истеъмол қилсин. Шунингдек, фарзандини ҳам ҳалол луқма билан вояга етказсин, тарбияласин. Домлаларимиз кўча-куйда таом истеъмол қилганимизни билиб қолсалар, қаттиқ ранжиб, бизни койиб: «Сен кеча Қуръондан бир бетни юз маротаба ўқиб ёдлаган бўлсанг, бугун икки юз маротаба ўқисанг ҳам ёдлай олмайсан. Шубҳали овқат емагин. Зеҳнинг заифлашиб қолади», дер эдилар.
Шунингдек, фарзандини қори бўлишини истаган ота-оналар тақволи, ўқимишли бўлсин. Ота-оналар олимларни ҳурмат қилсин, уларни яхши кўриб, олимларга мухлис бўлсин. Фарзандини ёшлигидан бошлаб одоб-ахлоқли қилиб тарбияласин. Болам қори бўлсин деган ниятда бўлган ота-она ўзаро бир-бири билан жанжаллашмасин, уйда сокинлик ҳукм сурсин. Фарзанд келажакда етук олим бўлиши учун жуда кўп машаққат, саъй-ҳаракат талаб этилади. Аввало, ота-онанинг, сўнгра талаби илмнинг ҳамда устознинг биргаликдаги интилиш ва ҳаракати бўлиши лозим. Шуларнинг бари бириккандагина фарзанд олим, қори бўлади. Ота-она масъулиятсизлик қилса ёки талаба илм олишдан бошқа нарсаларга чалғиса оқсаш кузатилади, мақсадга эришилмайди.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Ҳар бир нарсага ҳам бир монеълик бўладику, лекин илмнинг монеълари кўп бўлади», деган мазмундаги ҳадислари илм олишда собитқадам, бардавом бўлишга ундайди.