إِنَّ ٱلَّذِينَ يَكۡتُمُونَ مَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ مِنَ ٱلۡكِتَٰبِ وَيَشۡتَرُونَ بِهِۦ ثَمَنٗا قَلِيلًا أُوْلَٰٓئِكَ مَا يَأۡكُلُونَ فِي بُطُونِهِمۡ إِلَّا ٱلنَّارَ وَلَا يُكَلِّمُهُمُ ٱللَّهُ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ وَلَا يُزَكِّيهِمۡ وَلَهُمۡ عَذَابٌ أَلِيمٌ١٧٤
174. Аллоҳ туширган Китобдаги нарсани яширганлар ва уни арзонга сотганлар қоринларини фақат оловга тўлдиришади. Қиёмат куни Аллоҳ улар билан сўзлашмайди, уларни покламайди ва уларга аламли азоб бордир.
Одамларни куфр ва ширк исканжасида тутиб туриш учун, ўз шахсий манфаатлари йўлида Парвардигорлари томонидан нозил қилинган илоҳий ваҳийларга ишонмаган, ишониш уёқда қолиб, уларни одамлардан яширган ёки дунёнинг арзон матоҳларига алиштириб юборган жоҳиллар қоринларини дўзах олови билан тўлдиришгани аниқ! Қиёмат куни Аллоҳ таоло уларнинг арзи-ҳолларига, баҳона-сабаблари ҳақида сўзлашмайди ҳам, уларга раҳмат назари билан қарамайди ҳам, уларнинг тавбаларини қабул қилиб, гуноҳларидан покламайди ҳам. Уларга мангу қийноқлар, асло тугамайдиган азоб-уқубатлар тайёрлаб қўйилган. Аллоҳ таоло бундай дейди: "Ким Аллоҳга ширк келтирса, албатта унга Аллоҳ жаннатни ҳаром қилади ва унинг борар жойи дўзахдир. Золимларга ёрдамчилар бўлмайди" (Моида, 72).
أُوْلَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ ٱشۡتَرَوُاْ ٱلضَّلَٰلَةَ بِٱلۡهُدَىٰ وَٱلۡعَذَابَ بِٱلۡمَغۡفِرَةِۚ فَمَآ أَصۡبَرَهُمۡ عَلَى ٱلنَّارِ١٧٥
175. Ана шулар ҳидоят эвазига залолатни, мағфират ўрнига жазони сотиб олганлардир. Улар дўзах ўтига шунчалик бардошлими?
Аллоҳ таолога ширк келтириш, яъни Унга бирор махлуқни шерик қилиш, Аллоҳдан бошқа бут-санамларга, тош, дарахт, ой-қуёш кабиларга сиғиниш энг улкан гуноҳдир. Аллоҳ таоло қанча кўп гуноҳ бўлса ҳам мағфират этиши мумкин, аммо ширкни асло кечирмайди: "Чунки ширк келтириш энг катта зулмдир" (Луқмон, 13). Яъни ширк қабиҳ амал ва очиқ зулмдир. Ширкка мубтало бўлганлар ҳидоят йўлини тан олмай, залолатни танлаган бўлади. Улар Аллоҳ таолонинг мағфирати ўрнига Унинг азоби-жазосини танлаган бўлади. Улар дўзах оловига шунчалик ҳам чидамлимики, тўғри йўл турганида залолатга юз буради? Аллоҳнинг мукофоти, жаннати турганида дўзахдаги азобини истайди? Ҳадисда келишича, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: "Сизларга гуноҳи кабираларнинг энг каттаси ҳақида хабар берайми?" деб сўрадилар. Биз: "Ҳа", дедик. "Аллоҳга ширк келтириш ва ота-онага оқ бўлиш", дедилар (Бухорий ва Муслим ривояти).
ذَٰلِكَ بِأَنَّ ٱللَّهَ نَزَّلَ ٱلۡكِتَٰبَ بِٱلۡحَقِّۗ وَإِنَّ ٱلَّذِينَ ٱخۡتَلَفُواْ فِي ٱلۡكِتَٰبِ لَفِي شِقَاقِۢ بَعِيدٖ١٧٦
176. Бу шунинг учунки, Аллоҳ Китобни ҳақ билан туширган эди, Китоб ҳақида тортишганлар эса, ихтилофда чуқур кетганлардир.
Мушрикларнинг адашувлари шундаки, улар Аллоҳнинг тавҳиди борасида ва Унинг ҳақ билан туширган китоби (Таврот) ҳақида бемаъни тортишувларга борганидир. Бундай тортишувчилар барча макон ва замонларда бўлган ва бўлади. Арасту фалсафаси тарафдорлари, "ваҳдати вужуд", жабария, мўътазила каби оқимларни ёқлайдиганлар, яҳудий ва насроний динидаги айрим олимлар Аллоҳнинг ваҳдонияти, Унинг зотий ва феълий сифатлари ҳақида ўринсиз тортишувларга бориб, ҳақ йўлдан адашиб кетишди. Улар адашувининг асл сабаблари эса ихтилофда чуқурлашиб кетганлари, Аллоҳнинг ҳақ Китоби туриб, инсонлар ўйлаб топган бошқа асосларга суянганларидадир.
Илоҳий китобларнинг бирортасини инкор қилган киши кофир бўлади. Бошқа илоҳий китобларга имон келтириб, Қуръони каримни инкор этувчи киши ҳам кофир бўлади. Булар – ҳақиқатдир, Аллоҳ таолонинг амридир. Зеро, илоҳий китобларда ҳидоят ва нур бор, илоҳий китоблар ўзидан олдинги китобни тасдиқловчидир. Аллоҳ таоло инсониятнинг камолот даражасига қараб олдинги ҳукмларига ўзгаришлар киритган, холос. Аввалги пайғамбарлар етказган ҳукмлар (шариат)ни кейин келган пайғамбарлар Аллоҳ иродаси билан бекор қилишган. Бунга Ҳазрати Исо алайҳиссаломнинг ўз умматларига: «Мен Аллоҳнинг сизларга (юборган) пайғамбаридирман. (Мен) ўзимдан олдинги Тавротни тасдиқловчи ва ўзимдан кейин келадиган Аҳмад (Муҳаммад) исмли пайғамбар ҳақида хушхабар (башорат) етказувчиман» (Саф, 6) деган сўзлари далилдир. Аллоҳ таоло Ҳазрати Мусо алайҳиссаломга Таврот китобини туширган. Аммо Тавротнинг асли йўқолган, унинг қаердалигини ҳеч ким билмайди. Аллоҳ таоло Бани Исроилни илоҳий каломни давомли равишда бузиб келганларини бизларга билдирган. Мўмин-мусулмонлар Аллоҳ таолонинг Мусо алайҳиссаломга Тавротни туширганига имон келтирадилар ва бусиз имонлари бутун бўлмайди.
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
1. Уйга кирганингизда болаларингизга салом бериб, пешоналаридан ўпинг. Бу уларда меҳр ва раҳм-шафқат туйғусини ривожлантиришга ёрдам беради.
2. Кўча-куйда қўни-қўшнилар, йўлда ҳайдовчилар билан фақат яхши муомалада бўлинг. Фарзандларингиз ҳамма нарсани диққат билан кузатадилар. Эшитганларини тезда ўзлаштирадилар ва кейин сизга тақлид қиладилар.
3. Ота-онангизга қўнғироқ қилганингизда, фарзандларингизни ҳам шундай қилишга унданг. Ота-онангизни зиёрат қилганингизда, болаларингизни ўзингиз билан олиб боринг. Ота-онангизга ғамхўрлик қилаётганингизни қанчалик кўп кўрсалар, шунчалик кўп сизга ғамхўрлик қилишни ўрганадилар.
4. Машинангизда фарзандларингизни мактабга ёки бирор жойга олиб борар экансиз, уларга ривоят, ҳикоялар айтиб беринг.
5. Ҳар куни битта қисқа ҳадис ўқиб беришга одатланинг. Бу кўп вақт талаб қилмайди, лекин кучли ришталар ва ажойиб хотиралар яратишга катта таъсир қилади.
6. Сочингизни таранг, тишларингизни ювинг ва кийимларингизни энг яхшисини кийинг, ҳатто уйда бўлсангиз ва кун давомида кўчага чиқмасангиз ҳам. Фарзандларингиз тоза ва озода бўлишнинг ташқарига чиқишга алоқаси йўқлигини билишлари керак!
7. Фарзандингизнинг ҳар бир сўзи ёки хатти-ҳаракати учун айбламасликка ва танбеҳ бермасликка ҳаракат қилинг. Баъзан эътибор бермасликни ва ортга ташлашни ўрганинг. Бу уларнинг ўзига бўлган ишончини оширади.
8. Болаларингизнинг хонасига киришдан олдин рухсат сўранг. Бу орқали улар бировнинг хонасига кирмоқчи бўлганларида ҳам худди шундай қилишни ўрганадилар.
9. Агар хато қилган бўлсангиз, фарзандларингиздан кечирим сўранг. Кечирим сўраш уларни камтар ва мулойим бўлишга ўргатади.
10. Уларнинг қараш ёки ҳис-туйғуларини масхара қилманг, ҳатто “ҳазиллашаётган бўлсангиз ҳам”. Бу уларга жуда оғир ботади.
11. Фарзандларингизнинг шахсий ҳаётига ҳурмат кўрсатинг. Бу уларнинг қадр-қиммати ва ўз-ўзини қадрлаши учун муҳимдир.
12. Айтган ҳар бир гапингизни биттада тушунишларини кутманг ва буни талаб ҳам қилманг. Пайғамбаримиз Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васаллам ҳеч қачон бундай қилмаганлар. Аммо сабрли ва бардавом бўлинг.
Муҳтарам ота-оналар! Фарзандингиз тарбияси учун жавоб эканингизни унутманг! Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ҳар бирингиз чўпонсиз ва ҳар бирингиз сурувга масъулсиз (жавобгарсиз)”, деганлар.
Чўпон боқаётган молларига масъул бўлганидек, ҳар бир оила бошлиғи аҳли оиласи учун масъул ва жавобгардир.
Аллоҳ таоло фарзандларимизни ҳидоят йўлида собитқадам қилсин.
Даврон НУРМУҲАММАД