Сарлавҳадан маълум бўлганидек, сиз ва бизга бир мазҳабга эргашиш вожиб. Мазҳабни ушламаслик охири динсизликка олиб боради. Гапимниг тасдиқи ўлароқ Рамазон Бутий раҳимаҳуллоҳи алайҳ “Мазҳабсизлик динсизликка кўприкдир” китобида “Биз бу каби ҳолатга тушган жуда кўп инсонларни кўрдик. Ўзларича бир нечта ҳадисни маъносини билиб олиб: “Мен ўзим Қуръон ва ҳадисдан ҳукм оламан, мен мазҳабга эргашмайман, мен ҳадисга амал қиламан”,-деб, бориб бориб беқарор инсонларга айланишди. Бир иш борасида ўзининг фойдасига нима далил келса ўшани ушлаб олаверади. Ҳатто энг чеккадаги заиф қавлларни ҳам ушлаб, нафси хоҳлаган нарсани қилиб кетадиган бўлиб қолишди. Алкаш бўлиб кетганлари қанча. Ашраф Али Таҳонавий раҳматуллоҳи алайҳ ўзларининг “Малфузот” китобларида Ҳиндистонда мазҳабсизликни тарғиб қилган бир муҳаддисни “Мен 25 йиллик тажрибам асосида шуни билдимки, ҳозирги даврда бирор мазҳабни тутмаслик охир оқибат динсизликка олиб борар экан” деган гапларини иқтибос келтирган.
Дин душманлари бу умматни тўғридан-тўғри диндан олиб чиқиб кетишни уддасини қилолмагач, охири мазҳабсизлик ғояларини тарғиботини бошлашди. Бунинг учун баъзи саноқли масалалардагина ўз мазҳабидан четга чиққан ҳанбалий мазҳабидаги Ибн Таймия раҳматуллоҳи алайҳни асос қилиб олишди. У киши ҳанбалий мазҳабида бўлиб, бир юз олтитагина ақоид ва ибодатга тегишли баъзи масалаларда мазҳабдан ташқарига чиққанлар. Бошқа ҳаммасида ҳанбалий мазҳабини маҳкам ушлаганлар. Лекин У киши ҳам ўзларидан аввалги уламоларни кофирга чиқарган эмаслар. Ҳатто Боязид Бистомий, Абдулқодир Жилоний каби тасаввуф машойихларини ҳам мақтов билан зикр қилганлар. Мазҳабдан чиққан ўринларда уммат уламоларининг қаттиқ раддияларига учраганлар. Демак, хатоларининг асосий сабаби- улар мазҳаб асосчилари қанақа мартабадаги зотлар эканини билмаслигидадир. Алҳамдулиллаҳ! Бизнинг диёрнинг аксар қисми ҳанафийлардан ташкил топган. Имом Шаъроний раҳимаҳуллоҳ шофеьий мазҳабида бўлсалар ҳам: “Ҳанафий мазҳабини текшириб чиқдим ва саҳиҳ ҳадисларга бино қилинган ҳолатда топдим”.
Мазҳаб имомларимиздан ҳам, бу мазҳабни бизга етказган буюк мужтаҳид алломаларимиздан ҳам Аллоҳ рози бўлсин!
Инсон зиммасида бир нечта омонатлар борки, буларни қадрлаш зарур ҳисобланади. Ўз жонига ўзи қасд қилиш эса ана шу омонатга хиёнат қилишдир. Бинобарин, Қурони карим Нисо сураси 29-оятида Ҳақ таоло хитоб қилган: "Бир-бирларингизни ўлдирмангиз".
Жундаб ибн Абдуллоҳ розияллоҳу анҳу ривоят қиладилар: "Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам айтдилар: "Сизлардан илгари ўтганлардан бир киши жароҳатланди. Бесабрлик қилиб пичоқ олди-да, қўлни кесиб ташлади ва кўп ўтмай, қон йўқотиб вафот этди. Аллоҳ: "Бандам жонига қасд этди, унга жаннатни ҳаром қилдим", деди" (Муттафақун алайҳ).
Яна бир ҳадисда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам айтдилар: "Кимки тоғдан ўзини ташлаб, жонига қасд қилса, у жаҳаннам оловида абадулабад ўзини пастга ташлайди. Кимки заҳар ичиб жонига қасд қилса, у қўлида заҳарини тутиб, жаҳаннам оловида абадулабад ўзини заҳарлайди. Кимки ўзини темир билан ўлдирса, у қўлида темирини тутиб, жаҳаннам оловида абадулабад у билан ўзини уради" (Имом Бухорий, Муслим ва бошқалар ривояти).
Мўътабар фатво китобларимиздан “Фатавои Сирожия”да: “Қачон кема ёна бошласа, ундагиларнинг агар ўзларини денгизга ташлашса, сузиш билан халос бўлиб кетишга гумонлари ғолиб бўлса, шундай қилишлари вожиб бўлади. Агар ўзларини денгизга ташласалар ҳам ғарқ бўлишлари ёки ташлашмаса, куйиб кетишлари эҳтимоли бўлса, у ҳолда кемада қолиш ва денгизга ўзларини отиш орасида ихтиёрлидирлар. Кимки ўзини ўлдирса, унинг гуноҳи бошқа бировни қатл қилгандан кўра қаттиқроқдир!”
Юқорида келтирилган манбалардан кўриниб турибдики динимиз инсон ўз жонига қасд қилишга эмас, балки бу омонатни асрашга қадрлашга чақиради. Лекин, жамиятда баъзи инсонлар борки, ўз жонига қасд қилишга, худкушликка рағбат қиладилар. Аслини олганда ўзини-ўзи ўлдириш Аллоҳ берган неъматни мутлақо менсимасликдир. Шу билан бирга бундай ҳолат ўша жамиятга ҳам мусибат ҳисобланади.
Ўзини-ўзи ўлдиришнинг гуноҳи бировни ўлдиришдан кўра оғирроқ ва каттароқ ҳисобланади. Энди, салгина ҳаёт ташвиши деб, озгина ғам ва алам деб ўзини ўлдираётганларнинг гуноҳи бировни ўлдиришдан кўра оғирроқ эканлигини билдик. Бироқ, бундан ҳам энг ачинарлиси, бировларнинг ёлғон-яшиқ гапларига учиб, “фатво”ларига алданиб, бегуноҳ мўмин-мусулмонларни ўлдиришга қасд қилиб ўзини ўлдиришнинг гуноҳи бундан неча баробар оғирроқ ҳисобланади. Бу шаҳидлик эмас, бу қаҳрамонлик ҳам эмас, балки худкушликдир.
Уйчи тумани "Девона бобо" жоме масжиди имом-хатиби
Абдуфаттоҳ Мусаханов
Манба: @Softalimotlar