Пайғамбаримиз Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васаллам ҳадисларидан бирида шундай дейилади: Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан "Қабрларни зёрат қилинглар чунки у сизларга охиратни эслатади" Ибн Можа ривояти.
Қабр зиёрати пайғамбаримиз томонларидан рухсати берилган амаллардандир. Уламолар, валий ва солиҳ зотларнинг қабрларини зиёрат қилиш ҳукман бошқа қабрлар зиёрати каби бўлади, шаръан бу амал суннат ва фазилатли ишлардан ҳисобланади. Албатта қабр зиёратининг зиёратчига ҳам қабр соҳибига ҳам фойдалари бордир.
Зиёратчига бунда ибрат, эслатма олиш, дуоларининг қабул бўлиш эҳтимоли бўлса, қабр соҳибига эса саломнинг фойдаси, ҳақига дуо қилиниши ва унинг шодланиши бор.
Шайх Абдуллоҳ ал Ажмий айтади: "Қабрларни зиёрат қилиш суннат амаллардандир, биз нубувват оиласи вакиллари, бирор авлиё ёки яқинларимиздан бирининг қабри олдида нима қилмоғимиз керак? Албатта дуо, салом ва зикр қилмоғимиз лозим. Чунки биз табаррук жойда турибмиз рўпарамизда Аллоҳга суюклилардан бирининг қабри турибди, бу ишни (яъни қабр зиёрат қилиш, салом айтиш ва у ерда дуо қилишни) ҳаром ёки гуноҳ дейдиганларнинг гапига эътибор бермаймиз, зеро қабрларни зиёрат қилиш, салом бериш набавий суннатлардандир.
Абу Саъийд ал Худрий розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади "Қабр жаннат боғларидан бир боғдир ёки дўзаҳ чоҳларидан бир чоҳдир". Имом Термизий ривояти. Демак авлиёлар ва солиҳларнинг қабрларини зиёрат қилиб унда дуо қилинса гўё жаннат боғлари атрофида дуо қилингандек бўлади ва дуо ижобат бўлади, иншааллоҳ!
Солиҳ зотларнинг, авлиёларнинг қабрларини зиёрат қилишда фойда бордир.
Қабр зиёрати бидъат, унда дуо қилиш ҳаром дейдиганлар бу ишни салафлар қилмаганлар, бу кейин пайдо бўлган иш, шунинг учун жоизмас деб даъво қиладилар, аммо, Расулимиз бу ишни қилганлар, Оиша онамиз ва саҳобалар, тобеъинлар бу ишни қилишган. Манбаларда келадики:
Қадим даврларда Самарқанд аҳолиси қурғоқчиликдан шикоят қилиб ўз даврининг шайхларидан бирига маслаҳат учун боришади, шунда шайх у жамоани қаердан келганини сўрайди, улар Самарқанддан эканини айтадилар, шунда шайх "сизлар томонда имом Бухорийнинг қабрлари борку, шу зотни зиёрат қилинг ва шу зотни васила қилиб Аллоҳга дуо қилинг ҳожатингиз ечилади" дейди. Аҳоли шайхнинг айтганини қилишади ва диёрлари сувга сероб бўлади. Аллоҳ аждодларимиз буюк зотларнинг баракотидан юртимизга абадий тинчлик, саломатлик, ризқимизга кенгликни насиб этсин.
Расулхон Убайдуллаев,
Наманган шаҳри “Яҳёхон тўра” жоме
масжиди имом ноиби.
1. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Ким таомини еб бўлгач:
الحمدُ للهِ الذي أطعَمَني هذا الطَّعامَ ورَزَقَنيه من غيرِ حولٍ مِنِّي ولا قوةٍ
“Алҳамду лиллаҳиллазий атъаманий ҳазат тоъама ва розақонийҳи мин ғойри ҳавлин минний ва лаа қувватин” деб айтса, унинг аввалги гуноҳлари мағфират қилинади», дедилар (Имом Термизий, Имом Абу Довуд, Имом Ибн Можа ривояти).
Маъноси: “Бу таомни менинг куч-қувватимсиз менга таомлантириб, у ила мени ризқлантирган Аллоҳга ҳамд бўлсин.
2. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам айтадилар: “Ким янги кийим кийганда
الحمدُ للهِ الَّذي كساني هذا ورزقنيه من غيرِ حوْلٍ منِّي ولا قوَّةٍ
“Алҳамду лиллаҳиллазий касаний ҳазас савба ва розақонийҳи мин ғойри ҳавлин минний ва лаа қувватин” деса Аллоҳ унинг олдинги гуноҳларини кечиради” (Имом Термизий, Имом Абу Довуд, Имом Ибн Можа ривояти).
Маъноси: Ўзгартирмасдан, қувватимни кетказмасдан менга ризқ берган ва мени кийинтирган Аллоҳга ҳамд бўлсин.
3. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Кимки азонни эшитганида:
أَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللهُ وَحْدَهُ لَا شَرِيكَ لَهُ وَ أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ رَضِيتُ بِاللهِ رَبًّا وَ بِالْإِسْلَامِ دِينًا وَ بِمُحَمَّدٍ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَ سَلَّمَ رَسُولًا
“Ашҳаду аллаа илаҳа иллаллоҳу ваҳдаҳу лаа шарика лаҳу ва ашҳаду анна Муҳаммадан абдуҳу ва Расулуҳу. Розийту биллаҳи Роббан ва бил Ислами дийнан ва би Муҳаммадин соллаллоҳу алайҳи васаллама Расулан” деса гуноҳлари кечирилади”, дедилар (Имом Термизий ривояти).
Маъноси: Аллоҳдан ўзга илоҳ йўқлигига гувоҳлик бераман. У якка-ю ягонадир, унинг шериги йўқдир. Муҳаммад алайҳиссалом Унинг бандаси ва расули эканига ҳам гувоҳлик бераман. Аллоҳни Роббим, Исломни эса диним, Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васалламни расул деб рози бўлдим.
4. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Ким ҳар намоздан кейин ўттиз уч марта Аллоҳга тасбеҳ айтса, ўттиз уч марта Аллоҳга ҳамд айтса, ўттиз уч марта “Аллоҳу акбар”, деса ҳаммаси тўқсон тўққиз бўлади, юзтанинг тамом бўлишига:
لا إلهَ إلاَّ اللَّه وحْدهُ لاَ شَرِيكَ لهُ لَهُ المُلْكُ ولَهُ الحمْدُ وَهُو عَلَى كُلِّ شَيءٍ قَدِيرٌ
“Лаа илааҳа иллаллоҳу ваҳдаҳу лаа шарийка лаҳу, лаҳул мулку ва лаҳул ҳамду ва ҳува ъалаа кулли шайин қодийр”ни айтса, унинг гуноҳлари денгиз кўпиклари каби бўлса ҳам, мағфират қилинади», дедилар (Имом Муслим ривояти).
5. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Кимки ўрнига ётаётганида:
لا إله إلا اللهُ وحده لا شريك له له الملكُ وله الحمدُ وهو على كلِّ شيءٍ قديرٌ لاحولَ ولا قوةَ إلا بالله العليِّ العظيمِ سبحان اللهِ والحمدُ لله ولا إله إلا اللهُ واللهُ أكبرُ
“Лаа илаҳа иллаллоҳу ваҳдаҳу лаа шарийка лаҳу, лаҳул мулку ва лаҳул ҳамду ва ҳува ъалаа кулли шайин қодийр. Лаа ҳавла ва лаа қуввата илла биллаҳил ъалиййил ъазийм. Субҳаналлоҳи валҳамдулиллаҳи ва лаа илаҳа иллаллоҳу валлоҳу акбар” деса гуноҳлари денгиз кўпиклари каби бўлса ҳам кечирилади”, дедилар (Ибн Ҳиббон ривояти).
6. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Ер юзида кимда-ким:
لا إلهَ إلَّا اللهُ واللهُ أكبرُ ولا حولَ ولا قوَّةَ إلَّا باللهِ
“Лаа илаҳа иллаллоҳу валлоҳу акбар ва лаа ҳавла ва лаа қуввата илла биллаҳ” дер экан, унинг барча гуноҳларига каффорат бўлади, гарчи гуноҳлари денгиз кўпигидек кўп бўлса ҳам», дедилар (Имом Термизий ривояти).
7. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Ким бир кунда юз марта “Субҳаналлоҳи ва биҳамдиҳи” деса унинг хатолари ҳатто денгиз кўпикларича бўлса ҳам ўчирилади», дедилар (Имом Бухорий, Имом Муслим, Имом Термизий ривояти).
8. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Кимки:
أسْتَغْفِرُ اللهَ العَظِيمَ الَّذِي لاَ إلَهَ إلاَّ هُوَ الحَيُّ القَيُّومُ وَأتُوبُ إلَيهِ
“Астағфируллоҳал ъазиймиллазий лаа илаҳа илла ҳувал ҳаййул қоййуму ва атуби илайҳ” деса урушдан қочган бўлса ҳам гуноҳлари кечирилади», дедилар (Имом Термизий ривояти).
Даврон НУРМУҲАММАД