Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
12 Май, 2025   |   14 Зулқаъда, 1446

Тошкент шаҳри
Бомдод
03:34
Қуёш
05:08
Пешин
12:24
Аср
17:23
Шом
19:35
Хуфтон
21:03
Bismillah
12 Май, 2025, 14 Зулқаъда, 1446

Рўзадор тилига эҳтиёт бўлсин

06.05.2020   3792   3 min.
Рўзадор тилига эҳтиёт бўлсин

Рўза тутиш нафақат еб-ичиш ва нафсни жиловлаш билан, балки тилидан чиқаётган ҳар бир сўзга эътиборли бўлиш билан ҳам мукаммал адо этилади. Киши тонг қоронғусидан то шомгача қийналиб еб-ичмасаю оғзидан турли сўкиниш ва ёлғонлар чиқаверса, бу рўза мукаммал бўлмайди. Бу борада Абу Ҳурайра (р.а.)дан ривоят қилинган ҳадиси шарифда Расулуллоҳ (с.а.в.): “Рўза шаҳватлардан тўсувчидир, агар бирортангиз рўза тутадиган бўлса, нолойиқ сўзларни айтиб, жоҳиллик қилмасин, бирор киши урушиб ёки сўкишадиган бўлса, мен рўзадорман, деб икки марта айтсин”, - дедилар. (имом Бухорий ва имом Муслим ривоятлари). Ушбу ҳадисда айтилганидек, имкон борича ёмон сўзлардан узоқ бўлиш, мабодо бирор кимса рўзадорни ранжитадиган бўлса,  тилига эҳтиёт бўлишдан чалғитса бунинг ҳам ечими борлигини, “мен рўзадорман” деб айтиши кифоя экани таъкидланади.

Набий (с.а.в.): “Баъзи рўзадрлар борки, уларга рўзаси учун очликдан ўзга нарса бўлмас. Баъзи тунда бедор бўлган борки, уларга бедорлиги учун уйқусизликдан ўзга нарса бўлмас”, дедилар. Баъзи кишилар рўза тутдим, деб вақтини бекорчи ишларга сарф этади,  ғийбат қиладилар, ёлғон гапириб турли тушунмовчиликларга сабаб бўлади ёки мақтанчоқлиги билан риёкорга айланади. Ушбу ҳадис одамларни ана шундай рўзадорга макруҳ, яъни ёмон кўрилган ишларни бажармасликни огоҳлантиради, акс ҳолда қийинчиликдан бошқаси берилмаслиги таъкидланади. Демак, ҳар бир ибодатнинг ўзига керакли қайтариқларига қатъий амал қилиш жоиз бўлганидек, рўзанинг ҳам муҳим шартларидан бири – тил офатларидан сақланмоқдир.

Ёлғон гапириш мунофиқлик аломати экани ҳадисларда келтирилади. Бу иллат рўза учун ҳам ўз таъсирини ўтказмай қолмайди. Бу борада бир ҳадиси шарифда: “Ким ёлғон гапиришни ва унга амал қилишни қўймаса, унинг таоми ва шаробини тарк қилмоғига Аллоҳнинг эҳтиёжи йўқ”, дейилади. Демак, рўза тутдим деб ният қилган, унинг барча қийинчиликларини сабот билан енгган ҳар киши албатта ёлғон гапиришдан ҳимояланмоғи муҳим экан.

Рўзадор ғийбат, сўкиниш, бўҳтон каби барча иллатли амаллардан тийилмаса, унинг савоблари йўққа чиқиши мумкин. Бу хақда Расулуллоҳ (с.а.в.): «... У киши очликдан бошқа нарсага эга бўлмайди» — деганлар. (Ибн Можа ривояти, саҳиҳут тарғиб).

Аксинча, рўза тутган инсон яхши гапларни гапириб, инсонларга эзгулик улашса, кўнгилларини олиб ширинсуҳан бўлишга интилса, кўплаб савобларга эришади. Рамазоннинг беқиёс имкониятларидан бири дуоларнинг ижобат этилишидир. Бебаҳо лаҳзаларни беҳуда ишларга сарф этиш ўрнига холис дуо қилишнинг хислати сон саноқсиздир.

Бу борада Абу Ҳурайра (р.а.)дан ривоят қилинади. Расулуллоҳ (с.а.в.): “Уч тоифа кишининг дуоси рад этилмайди. Улар: Рўзадорнинг оғиз очгунича қилган дуоси, одил имомнинг дуоси, мазлумнинг дуоси”, - деганлар (Термизий ва Ибн Можа ривоятлари)

Абдуллоҳ ибн Ос (р.а.)дан ривоят қилинган яна бир ҳадисда Расулуллоҳ (с.а.в.): “Рўзадорнинг ифтор пайтида қилган дуоси рад қилинмайди”, - дедилар. (Ибн Можа ва Ибн Сунний ривоятлари).

 

Манбалар асосида “Кўкалдош” ўрта махсус ислом билим юрти мудир муовини А.Ғаниев тайёрлади.

 

Рамазон-2020
Бошқа мақолалар
Мақолалар

Тадқиқотчилар бахтнинг сирини аниқладилар

12.05.2025   1240   1 min.
Тадқиқотчилар бахтнинг сирини аниқладилар

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.

Бир ғаройиб илмий тадқиқотда олимлар солиҳа хотиннинг уйдаги саодатга кучли таъсир қилишини исботладилар. «Никоҳ ва оила» журналида чоп этилган маълумотда тадқиқотчилар ҳаётдаги бахтнинг сири жуфтида эканини аниқлашди. Тадқиқотчилар бир нечта эркакларни синаб кўрдилар ва эр-хотинлик саодатида аёлнинг асосий роли борлигини аниқладилар. Хотин эрини мақтаса, бу эрнинг ҳаётда бахтиёрлигидан далолат беради. «Эр-хотин муносабатларидаги номутаносиблик аёлларнинг одатда эрларига ҳиссий ва амалий ёрдамни қандай кўрсатиши билан боғлиқ, аксинча эмас», дейди тадқиқот ҳаммуаллифи Дебора Карр. — Бахтсиз турмуш қурган эркаклар, уларнинг умумий фаровонлигини оширадиган эр-хотин муносабатларидан фойда олишлари мумкин. Бинобарин, солиҳа жуфт бу дунёда саодатнинг асосий сабабчиси эканлигини илмий ҳақиқат тасдиқлайди.

Буни севикли Пайғамбаримиз соллаллоҳу алйҳи васаллам аллақачон таъкидлаб қўйганлар. У зот соллаллоҳу алайҳи васаллам шундай марҳамат қилдилар: «Дунё матодир. Дунё матосининг энг яхшиси солиҳа аёлдир» (Имом Муслим ривояти).

Мўмин инсоннинг бу дунёда ўзига мададкор, ҳаётига бахт ва роҳат кириб келишига сабаб бўладиган солиҳа жуфти бўлиши, бу дунёдаги энг яхши саодат тури эканлигини юқоридаги ҳадис таъкидламоқда. Бу бугун олимлар кашф этган ҳақиқатдир. Бизга Ислом неъматини бергани учун Аллоҳ таолога ҳамду санолар бўлсин.