Пайғамбаримиз Муҳаммад алайҳиссаломнинг суннатларида ҳам вақтнинг қиммати ва аҳамияти алоҳида таъкидланади. Қиёмат куни Аллоҳ таоло ҳузурида вақт ҳар бир инсоннинг зиммасидаги улуғ бир масъулият ва қарз экани зикр этилади. Ҳатто ҳисоб-китоб кунида бандага бериладиган асосий тўрт саволдан иккитаси ана шу вақт ҳақида бўлиши ҳадисларда таъкидлаб ўтилган. Муоз ибн Жабал разияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам шундай дедилар: “Банда қиёмат куни тўрт хислатидан сўралмагунича бир қадам ҳам олдинга силжий олмайди. Бу саволлардан биринчисида – умрини нима билан ўтказгани; иккинчисида – ёшлик даврида нима билан машғул бўлгани; учинчисида – мол-дунёни қай йўсинда (қайси касб орқали)топгани ва нималарга сарфлагани; тўртинчисида – илмига қандай амал қилганидан сўралади”.
Улуғ тобеъинлардан Ҳасан Басрийнинг шундай сўзлари бор: “Шундай зотлар бор эдики, сизлар дирҳам-динорларингизга ҳарис бўлганингиздан кўра улар вақтларига қаттиқроқ ҳарис эдилар... Одам боласининг ҳар бир куни қуйидаги сўзларни айтиб ўтади: “Эй одам боласи, мен янги кунман ва қиладиган амалингга гувоҳман. Агар ўтиб кетсам, қайтиб келмайман. Хоҳлаган ишингни қил, унинг самарасини қариганингда топасан ва хоҳлаган ишингни кечиктир, у сенга асло қайтиб келмайди”.
Улуғлардан бири Абу Ҳафс Найсобурий: “Ҳар бир вақтнинг ўз одоби бор, ким вақт одобларига риоя қилса улуғлар даражасига етади”, деб айтган.
Солиҳлардан бири яна шундай деган: “Банданинг вақтлари тўрт турли бўлади, бешинчиси йўқдир: неъматда кечган вақт, кулфатда ўтган вақт, итоат билан ўтган вақт, маъсият-гуноҳ қилиб ўтказилган вақт”.
Энди агар бу вақт ойларнинг саййиди Рамазон ойида беҳуда сарфланса нима бўлади? Биз бу муқаддас ойда вақтимизни қандай ўтказмоғимиз лозим?
Мумкин эмас – фойдасиз!
Аввало, Рамазон ойида ўзимизни турли беҳуда, на дунёимиз ободлиги ва на диминиз равнақига ҳисса қўшмайдиган одатлар, воқеликлар ва вақтингизни ўғирловчи кишилардан узоқлашинг. Хўш, буни қандай амалга оширасиз?
Ишни сахарликдан сўнг то қуёш чиққунча ухламасликка ғаракат қилинг.
Рамазон ойи одоблари, ислом дини моҳияти ва хулқингизни тафтиш этишга ундовчи китоблар ва манбалар билан астойидил танишиб чиқинг. Зеро, амални бажаришдан аввал у ҳақда етарлича билдимга эга бўлмаслик охир оқибат адашишликка олиб келади.
Одамлар билан тортишиш, баҳслашиш, жанжаллашиш каби одатлардан узоқлашинг. Бунинг учун воқеликка сукут билан четдан назар ташлаш кифоя.
Бозор, супермаркет, ҳиёбон ва бошқа жойларга қисқа сайру саёҳатларни имкон қадар камроқ амалга оширинг.
Ёқтирган телесериал, бадиий филм, концерт, шоу ҳамда томошаларни кўришни чекланг. Улар сизга ҳеч қандай манфаат бермайди. Аксинча вақтингизни ўғирлайди ва бунинг учун кейинчалик қаттиқ надомат чекасиз.
Ижтиомий тармоқлардан ҳеч бўлмаганда бир ой фойдаланманг. Агар маънавий озуқа олишга ёрдамлашидиганлари бўлса унда кунда 1 соат шуғуллансангиз бўлади.
Мумкин – фойдали!
Рамазон ойида вақтни фойдали ва унумли ўтказишучун:
Рамазон ойи сиз ва оилангиз учун файзу барокат олиб келсин!
Саидаброр Умаров
Ҳожат намози
Абдуллоҳ ибн Абу Авфо розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Кимнинг Аллоҳга ва Бани одамдан бирортасига ҳожати бўлса, яхшилаб таҳорат қилсин, сўнгра икки ракат намоз ўқисин. Кейин Аллоҳга сано ва Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васалламга салавот айтсин. Сўнгра: “Ҳалийму Карим Аллоҳдан ўзга ҳеч илоҳи маъбуд йўқ. Улуғ Аршнинг Роббиси Аллоҳ покдир. Оламларнинг Роббиси Аллоҳга ҳамдлар бўлсин. Мен Сендан: раҳматингни вожиб қилувчи, мағфиратингни тақозо қилувчи нарсаларни ва ҳар бир яхшиликдан ғаниматни, ҳар бир ёмонликдан саломатлик сўрайман. Менинг ҳеч бир гуноҳимни қўймай мағфират қилгин, ҳеч бир ғамимни қўймай кушойиш эт, Ўзинг рози бўлган ҳеч бир ҳожатимни қўймай, албатта чиқаргин. Ё Арҳамар Роҳимийн”, десин”, дедилар (Имом Термизий, Имом Ибн Можа ривояти).
Аввобийн намози
Бу намоз шом намозидан кейин ўқилади ва олти ракатдир. Аввал тўрт, кейин икки ракат ёки икки ракатдан қилиб ўқилади.
Таҳажжуд намози
Кечаси бир ухлаб туриб ўқиладиган намоз “таҳажжуд намози” деб аталади. Шунингдек, бу намоз “қиём намози” деб ҳам аталади. Дастлаб бу намоз вожиб бўлган, кейин вожиблиги насх қилинган. Нафл намозларининг энг афзали таҳажжуд ҳисобланади. Чунки бу намоз ҳамма ухлаб ётган вақтда ўқилгани учун риёдан узоқ, ихлосга яқин бўлади. Бу намознинг ози икки, кўпи саккиз ракатдир.
“Суннатга мувофиқ намоз ўқинг” китобидан олинди.