Яқин вақтгача кўпчилик пойтахтимизда жойлашган Сузук ота зиёратгоҳи ҳақида билмас, у ердаги мақбара ва эски масжид эса зах тортиб қолган эди. Бугун ушбу мажмуада Сузук ота мақбараси ва масжиди, музей, дўкон, кутубхона ва бошқа бинолар қад ростлади. 1,3 гектар ҳудудда ҳунармандлар учун икки қаватли ўттизта намунавий уй-жой барпо этилди.
Сузук ота
Асл исми Мустафоқул бўлган Сузук ота Хожа Аҳмад Яссавийнинг қизи Гавҳари Хуштожнинг кенжа фарзанди бўлгани, 1140 йили Туркистоннинг Қорачуқ қишлоғида туғилгани, бобоси Аҳмад Яссавий уни: “Менинг сузигим (суюклигим), хуш келдингиз!” деб эркалагани сабабли Сузук деб ном олгани манбаларда қайд этилган.
Сузук ота маҳалласи
– Тақдир тақазоси билан Сузук ота Тошкентдаги Чақар, Чуқуркўприк ва Мирлар маҳаллаларида яшаб, бу ерларни обод қилади, – дейди “Сузук ота” маҳалла фуқаролар йиғини фаоли Собитхон Турсунов. – Кейинчалик ўз юртидан яқинлари, қорилар, уста-ҳунармандларни олиб келади. Ўша пайтда бу маҳалла “Усталар”, “Хўжалар” маҳалласи деб юритилган. Мустафоқул ёшларга ҳунармандчилик ва бошқа касб-кор сирларини ўргатади. Юзлаб шогирдларга пири комил бўлади. 1217 йили у киши вафот этади ва кейинчалик маҳалла “Сузук ота” деб аталади. Маҳалла номи шўролар даврида “Бауман”, “Коминтерн”, “Қаҳрамон” ва “Обод” деб ўзгартирилди. 1996 йили унинг тарихий номи қайта тикланди.
Сузук ота меъморий мажмуаси
Ушбу меъморий мажмуа XVI–XIX асрларда бунёд этилган, бироқ турли талатўплар оқибатида бузилиб, харобага айланган эди, – дейди “Сузук ота” жоме масжиди имом-хатиби Аюбхон Суфиев. – Мажмуа 2018–2019 йилларда қайта бунёд этилди. XIX асрда Сузук ота мақбараси, унинг атрофидаги қабристон ободонлаштирилиб, масжид барпо этилган. 1930 йили масжид ва мадраса ёпилиб, металл буюмлар корхонасига айлантирилган. Кейинчалик табиий ва ижтимоий сабабга кўра бузилиб кетган. Вайрон бўлган мақбара остки қисмида 2,5 метрли кенг хона борлиги аниқланди. Сузук ота мақбараси асл кўринишида кайта тикланди. Мақбара ичкарисидаги бешта дахма Яссавия тариқати шайхларига тегишли.
Сузук ота масжиди
Янги масжид хонақоҳи 1200 намозхонга мўлжалланган. Жоменинг маҳобатли гумбази, иккита 36 метрли минораси, шинам айвон ва шарқона услубдаги эшиклари намозгоҳга ўзгача салобат бахш этиб турибди. Айвоннинг айрим жойлари реставрация (қайта тикланди) қилинди.
Бугун Сузук ота мажмуаси нафақат маънавият ва эзгулик нурини таратувчи муҳташам масканга, балки хориж ва юртимиз зиёратчиларининг муборак қадамжосига айланди.
Баҳриддин ХУШБОҚОВ
тайёрлади.
Исломда "ғулув" дин илмини англашда ҳаддан ошишдир. Аллоҳ таоло бундай огоҳлантиради: "Айтинг: "Эй аҳли китоблар! Динингизда ҳаддан ошмангиз ва олдиндан адашган ва кўпларни адаштирган ҳамда тўғри йўлдан чалғиганларнинг ҳавойи нафсларига эргашмангиз!" (Моида сураси, 77-оят).
Расулуллоҳ алайҳиссалом "Аллоҳ таоло шариатда зиёда чуқур кетувчилар ҳалок бўлдилар", деб уч марта айтишларида, динда ҳаддан ташқари зиёдалик қилиш инсонни ҳалок қилиш билан тенг эканлигидан огоҳлантирмоқдалар.
Динда ғулувга кетиш мусулмон жамиятларида ихтилоф ва гуруҳбозликка, фитнага ва охир-оқибат ақиданинг бузилишига олиб келади. Ислом тарихида хавориж, мўътазила ва бошқа оқим ва тоифаларнинг вужудга келиши ҳам, асосан, динда ғулувга кетиш натижасида содир бўлган.
Айни вақтда, ғулувга берилганлар динни ўта оғир ва машаққатли тушунтирганлари боис одамлар тўғри йўлдан адашиб, ундан безиб қоладилар. Динда ғулувга кетиш ҳақида сўз юритилганда ақидапараст оқимларнинг ақидавий масалаларда ғулувга кетганлари ва уларнинг хатолари ҳамда бу эътиқодлари соф исломий таълимотларга нақадар зид эканини эсламасдан иложи йўқ.
Ғулувга кетиш, саркашлик, итоатсизлик, манмансираш каби иллатлардан холи бўлган ўтмиш аждодларимиз динимизни асраб-авайлаб, бизгача етказдилар. Шундай экан, диннинг мусаффолигини асраш ва уни келажак авлодга асл холича етказиш бизнинг вазифамиздир.
Абдуғоффор Ҳакимов, Мингбулоқ тумани
"Қўш қишлоқ" жоме масжиди имом-хатиби