Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг барча ишлари биз умматлари учун ибратдир. Шу жумладан, аёлларига, яъни оналаримизга бўлган муносабатлари ҳам биз учун катта ибрат.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам дедилар: “Сизларнинг энг яхшингиз ўз оиласига яхши бўлганингиз. Мен эса сизларнинг орангиздаги ўз оиласига энг яхши кишиман”.
Термизий, Аҳмад ва Ибн Можа ривояти.
Ҳадис, сийрат китобларида у зот соллаллоҳу алайҳи васалламнинг оилавий ҳаётлари батафсил ёритилган.
Хўш, Набий соллаллоҳу алайҳи васалламнинг оналаримизга муносабатлари, бу борадаги суннатлари қандай эди?
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам сафардан ўз уйига кечаси бемаҳал кириб келишни ман қилганлар. (Имом Бухорий ва Муслим ривоятлари)
Демак, киши сафардан уйига қайтадиган бўлса, имкон қадар кундузи келишга ҳаракат қилиши, аҳлини пойлаш, уларнинг хатоларини топиш учун тунда кириб келишдан тийилиш керак экан.
Оиша онамиз розияллоҳу анҳо шундай деганлар:
«Мен ҳоиза пайтимда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам чақирардилар. Бирга ўтириб овқат ердим. Менга гўштли суякни узатар, мен ундан тишлаб қўярдим. Сўнг айнан мен тишлаган жойимга оғизларини қўйиб, сўякнинг гўштидан ер эдилар. Сувни ҳам худди шундай қилар, аввал менга сувни узатар, сўнг идишдан мен ичган жойимга лабларини қўйиб сув ичар эдилар».
Оиша розияллоҳу анҳодан ривоят қилинади:
«Мен ва Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам бир идишдан ғусл қилар эдик. Қўлларимиз унга навбатма‑навбат кириб-чиқар эди. Ҳатто «Менга ҳам қолдир», дердилар. «Менга ҳам қолдиринг», дер эдим».
Бухорий, Муслим ва Насоий ривоят қилишган.
Оиша онамиз розияллоҳу анҳодан ривоят қилинади:
«Мен Набий соллаллоҳу алайҳи ва саллам аёллари ичида Хадижа розияллоҳу анҳога — гарчи у кишини кўрмаган бўлсам ҳам — рашк қилганимчалик биронтасига рашк қилмаганман. Чунки Набий соллаллоҳу алайҳи ва саллам уни кўп эслардилар. Агар қўй сўйсалар, уни бўлакларга бўлар, сўнг Хадижанинг дугоналарига ҳам жўнатар эдилар.
Бир куни мен Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламга “Гўё дунёда Хадижадан бошқа аёл йўқдай!”- деган эдим, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам: «Ҳа, (дунёда) Хадижадек аёл бўлмаган! У жуда ажойиб эди. Ундан фарзандларим ҳам бор»,- дедилар.
Бухорий ривояти.
Оиша онамиз розияллоҳу анҳодан ривоят қилинади:
“Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам агар аҳли оилаларидан бирон киши бетоб бўлиб қолса, унга муаввизот (“Ихлос”, “Фалақ”, “Нос” суралари)ни ўқиб дам солардилар”.
Имом Муслим ривоятлари.
Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам Оиша онамиз розияллоҳу анҳонинг қучоқларида ёнбошлаб Қуръон ўқирдилар.
Оиша онамиз розияллоҳу анҳодан ривоят қилинади:
«Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам, мен ҳайзли пайтимда у зот менинг қўйнимга суяниб олиб, Қуръон ўқирдилар».
Муттафақун алайҳ.
Расулуллоҳ соллалоҳу алайҳи васаллам сафарга чиқмоқчи бўлсалар, аёлларидан бирини ўзлари билан олиб чиқар, кечалари улар билан у ёқ-бу ёқдан гаплашар, улар билан маслаҳатлашар эдилар.
Оиша розияллоҳу анҳодан ривоят қилинади:
«Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам (сафарга) чиқсалар, аёллари орасида қуръа ташлар эдилар...” Бухорий ва Муслим ривояти.
“Бир куни сафарда Сафийя онамиз розияллоҳу анҳо минган туя орқада қолиб кетди. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам олдиларига келганларида Сафия онамиз йиғлаб: “Мени секин юрадиган уловга миндирибсиз” дедилар. Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам онамизнинг кўз ёшларини артиб, юпатганлар”. Имом Насоий ривоятлари.
Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:
«Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Ким Аллоҳга шукр қилмаса, одамларга ҳам ташаккур қилмайди», дедилар».
Абу Довуд ва Термизий ривоят қилишган.
Термизийнинг лафзида: «Одамларга ташаккур қилмаган Аллоҳга шукр қилмайди», дейилган.
Оиша розияллоҳу анҳодан ривоят қилинади:
«Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам эҳромдаликларида фарқларидаги хушбўйликнинг ялтираётгани ҳамон кўз ўнгимда».
Бошқа бир ривоятда Оиша розияллоҳу анҳо:
«Набий соллаллоҳу алайҳи васалламга ўзларида бор энг яхши хушбўйликни суртиб қўяр эдим. Ҳатто соч соқолларида хушбўйликнинг ялтирашини кўрар эдим», деганлар. Бухорий ва Муслим ривояти.
Имом Бухорий Оиша розияллоҳу анҳодан ривоят қилади:
«Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам ўзларидан нохуш ҳид келишини оғир олардилар».
Оиша розияллоҳу анҳодан ривоят қилинади:
«Набий соллаллоҳу алайҳи ва саллам уйга кирганларида ишни нимадан бошлар эдилар?» деб сўралганда, у киши: «Мисвокдан», дедилар.
Имом Муслим ривоятлари.
Аллоҳ таоло ҳайз борасидаги оятларни нозил қилганда, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам одамларга уйларда ўз аёли билан аралашиб юришни, қўшилишдан бошқа барча нарсани қилаверишни амр қилдилар. Ўзлари ҳам оналаримиз ҳайз кўрган пайтларида уларга эътиборли бўлар, улар шу ҳолларида Набий соллаллоҳу алайҳи васалламнинг сочларини тарар, у зот алайҳиссалом уларнинг қучоқларида Қуръон ўқир, бирга таомланар эдилар.
Анас ибн Молик розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:
«Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам ўзларининг баъзи аёллари ҳузурида эдилар. Мўминларнинг оналаридан бирлари ўз ходимларидан бир идишда таом солиб юбордилар. Бас, Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам уйида турган (аёл) ходимнинг қўлига урди. Идиш тушиб, иккига бўлинди. Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам идишнинг икки бўлагини бир-бирига қўшиб жамлаб, унга таомни йиға бошладилар ва «Онангиз рашк қилди», - дедилар.
Сўнгра у зот хизматчини ҳам, идишни ҳам токи у зот уйида турганнинг ҳузуридан идиш келтиргунча, тутиб турдилар. Бас, бутун идишни синганга ва синган идишни синдирганга бердилар».
Бухорий ривоят қилган.
Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:
«Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Кечаси туриб, намоз ўқиган ва хотинини уйғотган, агар турмаса, юзига сув сепган эрга Аллоҳнинг раҳмати бўлсин. Кечаси туриб, намоз ўқиган ва эрини уйғотган, агар турмаса, юзига сув сепган хотинга Аллоҳнинг раҳмати бўлсин», дедилар».
Иккисини Абу Довуд, Насаий ва Ибн Можа ривоят қилганлар.
Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳу деди:
«Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам ҳеч қачон бирор таомни айбламасдилар. Агар иштаҳалари тортса, ердилар. Кўнгиллари тусамаса, тарк қилар эдилар».
Бухорий, Муслим, Абу Довуд ривоят қилганлар.
Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Биродарингнинг юзига табассум қилиб қарашинг ҳам садақадир”, деб айтганлар.
Оиша онамиз розияллоҳу анҳодан ривоят қилинади:
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Эй Оиш, бу Жаброил сенга салом йўллаяпти» дедилар.
«Ва алайҳиссалому ва роҳматуллоҳи ва барокатуҳу! Эй Аллоҳнинг Расули, сиз мен кўрмаган нарсани кўрасиз», дедим».
Имом Бухорий ривоятлари.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам онамизнинг исмларини эркалаб, Оиш деганлар.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “...Сен бир инфоқ қилсанг, ҳатто аёлинг оғзига соладиган бир луқма (таом) учун ҳам, албатта ажр оласан...”, дедилар.
Имом Бухорий, имом Муслим, Абу Довуд, Термизий, Насоий, Ибн Можа, имом Аҳмад, Ибн Ҳиббон “Саҳиҳ”да ривоят қилган.
Урва ибн Зубайр розияллоҳу анҳумо Оиша онамиз розияллоҳу анҳодан Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг аёлларига муомалалари ҳақида сўрадилар. Оиша онамиз розияллоҳу анҳо “У зот соллаллоҳу алайҳи васаллам қайси аёлларининг уйида турсалар, ўша куни намозга ўша аёлларини ўпмасдан чиқмас эдилар” деб жавоб бердилар. Шунда Урва ибн Зубайр розияллоҳу анҳу ҳазил тариқасида Оиша онамиз розияллоҳу анҳога “Бу сиз бўлган бўлсангиз керак-а, холажон?” десалар, онамиз розияллоҳу анҳо кулиб қўйган эканлар.
Демак, кун давомида эридан беш марта қисқа хабар (ўпич, эркалаш, хизматига ташаккур айтиш ва ҳоказо) олиб турадиган аёл депрессияга тушмас экан.
Оиша онамиз розияллоҳу анҳодан ривоят қилинади:
«Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам мен билан мусобақалашган эдилар, мен у зотдан ўзиб кетдим. Бир муддатдан сўнг менинг гўштим оғирлашганда яна мен билан мусобақалашиб, мендан ўзиб кетдилар ва «Ҳалиги билан биру бир», дедилар».
Имом Аҳмад ва Имом Абу Довуд ривоятлари.
Оиша розияллоҳу анҳодан ривоят қилинади:
“Ҳабашлар найзалари билан масжидда ўйин кўрсатишарди. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам “Эй Ҳумайро, уларни томоша қилишни хоҳлайсизми” дедилар. Мен: “Ҳа” дедим. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам эшик ёнида турдилар, мен эса ёнларига келдим-да иягимни муборак елкаларига қўйдим ва яноғимни яноқларига текказдим. Ҳабашлар ўйин кўрсатиб: “Абул Қосим жуда яхшидир”,- дейишарди. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам “Етар энди”, - дедилар. Мен: “Ё Расулуллоҳ, шошманг” дедим. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам бироз турдилар. Сўнг яна “Етар энди”, дедилар. Мен яна “Ё Расулуллоҳ, шошманг”, дедим. Аслида Ҳабашларни томоша қилишни хоҳламас эдим, лекин мен аёлларга Расулуллоҳнинг мен учун турганликлари ва мени қадрлашлари аёлларга етиб боришини хоҳлардим”.
Ҳумайро — қизил югурган оқ юзли аёл деганидир. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам онамизни ана шундай сўз билан эркалаганлар.
Асвад розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:
«Оиша розияллоҳу анҳодан: «Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам ўз аҳллари орасида нима қилардилар», деб сўрадим. «Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам ўз аҳлларининг хизматида бўлардилар. Агар намоз ҳозир бўлса, намозга чиқардилар. У зот катта занг кишилардан бўлмаганлар. Балки кўпинча ўз ишларини ўзлари бажарардилар», дедилар.
Аҳмад роҳимаҳуллоҳнинг «Муснад»ларида келган ривоятда Оиша розияллоҳу анҳо: «Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам кийимларини ўзлари тикардилар, кавушларини ямардилар ва сизлар ўз уйингизда нима қилсангиз, шуни қилардилар», дедилар.
Умар розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:
Оиша розияллоҳу анҳога: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам уйларида нима қилардилар?» дейилди. Оиша розияллоҳу анҳо: «Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам (оддий) одамлардан бири эдилар. Кийимларини тозалар, қўйларини соғардилар», дедилар.
Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам уй ишларида оилаларига қарашар, шиппакларини ўзлари тикиб, кийимларини ўзлари ямаб, қўйларини ўзлари соғардилар.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам айтганлар: «Агар сизлардан бирингиз биродарини яхши кўрса, яхши кўришини унга билдириб қўйсин».
Аҳмад ва Абу Довуд ривоятлари.
Ҳатто, унинг уйига бориб, бу ҳақда айтиб, хабардор қилиши суннатдир.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам айтганлар: «Агар сизлардан бирингиз дўстини яхши кўрса, унинг уйига бориб, уни Аллоҳ учун яхши кўришини етказиб қўйсин». Аҳмад ривояти.
Амр ибн Ос розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:
«Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам мени Зотус-Салосил аскарига бошлиқ қилдилар. Қайтиб келганда:
«Эй Аллоҳнинг Расули, одамларнинг қайсиниси сиз учун энг маҳбубдир?» дедим.
«Оиша», дедилар.
«Эркаклардан-чи?» дедим.
«Унинг отаси», дедилар.
«Сўнгра ким?» дедим.
«Сўнгра Умар», дедилар ва бир неча одамларни санадилар. Бас, мени охирларида қилиб қўймасинлар, деб, сукут сақладим».
Термизий ва Бухорий ривоятлари.
Юқорида Набий соллаллоҳу алайҳи васалламнинг оилавий ҳаётларидан 21 та суннат билан танишдингиз. Ҳадисларни ўқир эканмиз, Набий соллаллоҳу алайҳи васалламнинг нақадар меҳрибон, мулойим, камтар, вафодор, қўли очиқ, табассумли, ширин сўз, аёлнинг нозиклигини ҳис қилувчи ва муҳаббатли инсон бўлганликларини кўрамиз. Биз ҳам Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг суннатларига амал қилиб, оилани мустаҳкамлашга ҳаракат қилишимиз керак.
Аллоҳ таоло барчамизни Ўзининг ҳидоятидан айирмасин ва хотимамизни чиройли қилсин!
Islom.uz ва бошқа сайт маълумотлари асосида
Нозимжон Ҳошимжон тайёрлади
Ислом тарихидаги энг улуғ, маънавий жиҳатдан энг ибратли кунлардан бири Ашуро куннидир. Ҳар йили муҳаррам ойининг ўнинчи куни нишонланадиган бу сана нафақат рўза тутиш фазилати билан, балки Аллоҳ таолонинг бандаларига кўрсатган марҳамати, Мусо алайҳиссалом ва унинг қавмини нажот этганлиги билан ҳам аҳамиятлидир. Пайғамбаримиз Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васаллам ушбу кунга алоҳида эътибор берганлар ва умматларини ҳам унинг фазилатларидан баҳраманд бўлишга чорлаганлар. Ашуро куни мусулмонлар учун маънавий покланиш, гуноҳларга каффорат ва суннатни ҳаётга татбиқ этиш имконидир.
Бу кун мусулмонлар учун рўза тутиш тавсия этилган кунлардан бири бўлиб, уламоларнинг кўпчилиги бу кунни рўза билан ўтказишни мустаҳаб деб ҳисоблайди. Ашуро куни рўза тутиш суннат амаллардан бири бўлиб, унинг фазилати жуда катта. Тасуъо (тўққизинчи) ва Ашуро (ўнинчи) кунларида рўза тутиш пайғамбаримиз Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васалламдан қолган суннатлардандир. Бу Аллоҳнинг кунларидан бири бўлиб, У Зот ўз бандаларига марҳамат кўрсатган, яъни У зот Калимуллоҳ Мусо алайҳиссалом ва Унинг қавми Бани Исроилни Фиръавн ва унинг қўшинининг зулмидан нажот этган кундир.
Ашуро кунини рўза билан ўтказишнинг асосий сабаби бу кунда Аллоҳ таоло Мусо алайҳиссалом ва Бани Исроилни Фиръавн ва унинг қўшинидан нажот этганидир. Пайғамбар Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васаллам Ашуро куни рўзасини жуда аҳамиятли деб билар эдилар. Ибн Аббос розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Мен Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васалламни бирор кунни бошқалардан афзал деб рўза тутишга уринганларини кўрмаганман, фақат ушбу кун — Ашуро куни ва ушбу ой — Рамазон ойидан ташқари” (Имом Бухорий ривояти).
Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам мусулмонларни Ашуро куни рўза тутишга рағбатлантирар ва: “Ашуро куни рўзаси ўтган бир йилнинг гуноҳларига каффорат бўлишини Аллоҳдан умид қиламан”, дер эдилар (Имом Муслим ривояти).
Мусулмонлар бу суннатни Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам Мадинага ҳижрат қилганларидан сўнг амалиётга тадбиқ эта бошладилар. У киши яҳудийларни Ашуро куни рўза тутаётганини кўрдилар ва бунинг сабабини сўраганларида, улар: “Бу яхши кун бўлиб, Аллоҳ ушбу кунда Бани Исроилни душманларидан нажот этган, шунинг учун Мусо алайҳиссалом ушбу кунни рўза билан ўтказган”, дейишди. Шунда Пайғамбаримиз алайҳиссалом: “Мен Мусога сизлардан кўра яқинроқман”, деб, ўша куни рўза тутдилар ва бошқаларга ҳам рўза тутишни буюрдилар.
Шу кундан бошлаб бу амал суннат сифатида амалга оширила бошланди ва мусулмонлар учун ўтган йилнинг гуноҳларидан покланиш, катта савоб ва фазилатга эришиш имкони сифатида қаралади.
Ашуро куни бу барча мусулмонлар учун муҳим сана ҳисобланади. Кўплаб инсонлар бу кунда рўза тутишга ва ибодат қилишга интилади.
Кўпчилик Ашуро кунини ягона ҳолда рўза тутиш мумкин эмас, деб ҳисоблайди. Аммо Азҳар муассасаси ўз фатволаридан бирида бу фикрни рад этган. Унда таъкидланганидек, жума ёки шанба куни Ашуро кунига тўғри келса ҳам, уни алоҳида ҳолда рўза тутиш ман қилинган эмас.
Азҳар уламоларининг таъкидлашларича, имом Таҳовий раҳматуллоҳи алайҳдан ривоят қилинган: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам Ашуро куни рўзасига изн берганлар ва унга тарғиб қилганлар. Лекин бу кун шанбага тўғри келса, тутманглар, демаганлар. Бунинг ўзиёқ, Ашуро ҳар қандай кунга тўғри келса ҳам рўза тутиш мумкинлигини кўрсатади”.
Шунингдек, агар Ашуро ёки Арафа куни жума ёки шанба кунига тўғри келса ёки инсоннинг одатдаги рўзали куни бўлса, бу ҳолда рўза тутишда ҳеч қандай монеълик йўқ.
Дорул-Ифто (Миср Фатво ҳайъатининг 2023 йил 26 июльдаги 7756 рақамли Профессор Доктор Шавқий Иброҳим Аллом фатвосида) ҳам Ашуро кунини яъни муҳаррамнинг 10-кунини ягона ҳолда рўза тутиш жоизлигини тасдиқлаган. Шу билан бирга, ихтилофдан қочиш мақсадида, у билан бирга бир кун аввал 9-кун ёки бир кун кейин 11-кун рўза тутиш тавсия этилди.
Миср Дорул-Ифто муассасаси таъкидлашича, муҳаррамнинг 9-кунини рўза тутиш қатъий суннатдир. Бу борада Ибн Аббос розияллоҳу анҳудан ривоят қилинган ҳадисда келади: Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам Ашуро куни рўза тутганларида, Пайғамбаримизга яҳудий ва насронийлар бу кунни улуғлашларини айтишган. Шунда у зот: “Келгуси йили, агар Аллоҳ хоҳласа, тўққизинчи куни ҳам рўза тутаман”, деганлар. Ибн Аббос айтадилар: келгуси йил келмасдан Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам вафот этдилар. Бу ҳадисни Имом Муслим ўз “Саҳиҳларида” келтирганлар.
Суннатда Ашуро куни рўзаси тутишнинг фазилати ҳақида бир қатор ривоятлар келтирилган. Унга кўра, муҳаррам ойида рўза тутиш тавсия этилган амаллардан саналади. Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам шундай дедилар:
“Рамазондан кейинги энг афзал рўза Аллоҳнинг ойи муҳаррам ойида тутиладиган рўзадир. Фарз намозлардан кейинги энг афзал намоз кечаси ўқиладиган (таҳажжуд) намоздир”.
Ашуро кунининг фазилати шундаки, бу кун тутиладиган рўза ўтган бир йиллик гуноҳларга каффорат бўлади. Абу Қатода розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: Бир киши Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васалламдан сўради:
— Арафа куни рўзаси ҳақида нима дейсиз?
У зот: “Аллоҳдан умид қиламанки, ўтган ва келгуси йилнинг гуноҳларига каффорат бўлади”, дедилар.
— Ашуро куни рўзаси ҳақида нима дейсиз? деб сўрадилар.
У зот: “Аллоҳдан умид қиламанки, ўтган йилнинг гуноҳларига каффорат бўлади”, деб жавоб бердилар.
Шунингдек, Ибн Аббос розияллоҳу анҳумодан ривоят қилинади:
“Мен Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васалламни бирон кунни бошқалардан кўра афзал деб рўза тутишга шунчалик интиқлик билан интиқлик қилганларини кўрмаганман, фақат ушбу кун Ашуро куни ва ушбу ой Рамазон ойи бундан мустасно”.
Уламоларимиз Ашуро кунида аҳли оилага кўпроқ сарф қилиш, яъни уларни қувончли қилиш, ризқда кенглик қилишнинг тавсия этилган амаллардан эканини таъкидлайдилар. Бу Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васалламнинг муборак ҳадисларига асосланади:
“Кимки Ашуро кунида ўз аҳлига (оила аъзоларига) кенглик қилса, Аллоҳ таоло унга бутун йили кенглик беради”.
Хулоса ўрнида шуни эслаш жоизки, Ашуро куни бу бир кунлик рўза орқали бутун бир йиллик гуноҳлардан покланиш умиди берилган, Аллоҳнинг махсус марҳамати тўкилган муқаддас кундир. Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васалламнинг суннатларидан бири бўлган ушбу рўзани тутмоқ, уни 9-куни ёки 11-кун билан бирга адо этмоқ мусулмон киши учун катта ажру савоб манбаидир.
Шунингдек, бу кунда аҳли оилага шодлик улашиш, ризқда кенглик қилиш ҳам суннатга уйғун амаллардан ҳисобланади. Демак, Ашуро куни ибодат, муҳаббат ва маънавий янгиланиш кунидир. Ундан оқилона фойдаланган киши на дунёда, на охиратда зиён кўрмайди.
Дилшод Алиев,
"Болои Ҳовуз" масжиди имоми.