Анор қадим замонлардан шифобахшлиги билан эъзозланиб, меваларнинг султони ҳисобланган. Анорнинг юзлаб турлари мавжуд бўлиб, меваси таркибида органик кислоталар, витаминлар, шунингдек микробларни йўқ қилувчи моддалар мавжуд. Анорнинг асосан пояси, шохи, гули, илдиз пўстлоғи ва меваси даво сифатида қўлланилади.
Ўрта асрда Европалик табиблар анор шарбатидан асабларни тинчлантиришда фойдаланганлар.
Хитой табобатида анор гулларидан тайёрланган дамлама ичбуруғ, тишларнинг қимирлаб қолиши ва тушиб кетишиниyu олдини олишда фойдаланилган. Анор гулларининг қуритилган кукуни турли жароҳатларга ишлатилган.
Ҳинд табиби Бухан анор дарахтининг илдизидан лентасимон гижжаларни йўқотишда фойдаланган.
ХАЛҚ ТАБОБАТИДА:
Қондаги гемоглобин миқдорини ошириш учун – ярим пиёла анор, хом лавлаги, қизил сабзи шарбатига бир ош қошиқ асал солиб аралаштириб наҳорга ичилади.
Анорнинг хосиятлари
Ширин анор эрур ҳўл-совуқ ҳар вақт
Бу сўзга табиблар сўзидир ҳужжат
Аччиғидан сафро бўлур тору-мор
Ундан ёмон хилтлар туғилмас зинҳор,
Асал билан қўшиб агар ширинин
Ярага суркалса – йўқотар барин,
Чарчоқ, қулоқ оғриқ, оғиз яраси,
Меъда иллати ҳам кетар барчаси
Аччиғи сийдикни ҳайдайди кўпроқ,
Майҳуши наздимда яна яхшироқ,
Аччиғи зарардир еса томоққа,
Йўтал бўлса – шошмас эл ҳам емоққа,
Аччиқ, ширин яна ул майхуш анор,
Ҳафақон ҳайдовчи хосиятга ёр.
Анор гулининг хосиятлари
Гапирсам анор гулидан – совуқ-
Биринчи ўринда, иккинчи қуруқ,
Тиш милкин доимо қилур мустаҳкам,
Қон туфлаш дардини даф этар ҳар дам
Ичак ярасига ундан наф етар
Яра-чақаларни яна даф этар.
Ширин анор
Ширин анор сувини шиша ичига солиб,
Қайнаб чиққунча офтоб тиғига тутгин уни
Сўнг чўп билан кўзингга ўша сувдан суркасанг,
Кўз қичишни йўқотиб, кўпайтирар нурини.
“Табобат дурдоналаридан”
*****
Оғиз ичра пишган бир дона анор,
Мингталаб хом сувдан яхшидир минг бор.
Хусрав Деҳлавий
*****
Тўкди заҳмидин бағир қонини ҳижрон нолиши,
Ўйлаким сиқмоқ ила эл сув оқизгай нордин
Навоий
*****
Мунира АБУБАКИРОВА
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
Муҳаррам ойи қандай ой?
Муҳаррам ойи – мусулмонлар тақвимининг биринчи ойидир. Бу ой Аллоҳ таоло уруш, қон тўкишни ҳаром қилган (Зулҳижжа, Зулқаъда, Муҳаррам, Ражаб) тўрт ойнинг бири бўлиб, унинг ўнинчи куни яъни, ашуро куни алоҳида фазилатларга эга.
Ашуро қандай кун?
Бу кун ҳақида Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Бу шундай яхши кундирки, бу кунда Аллоҳ Бани Исроилни душманларидан қутқарган. Шу боис Мусо алайҳиссалом бу кунда рўза тутган. Мен Мусога кўпроқ (яқин бўлишга) ҳақлироқман”, дедилар ва у кунда рўза тутиб, одамларни ҳам унинг рўзасини тутишга буюрдилар” (Имом Бухорий ривояти).
Ашуро куни рўза тутиш ўтган бир йиллик гуноҳларга каффорат бўлади.
Бу ҳақда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ашуро кунининг рўзаси – Аллоҳдан умид қиламанки – бир йил олдинги гуноҳларга каффорат бўлади”, деганлар (Имом Муслим ривояти).
Бу кун яқинларга кенгчилик қилиш, бир йиллик кенгчиликка сабаб бўлади.
Абу Саъд розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади. Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ким Ашуро куни аҳли аёлига кенглик яратса, Аллоҳ унга йил бўйи кенглик яратади”, дедилар (Имом Байҳақий ривояти).
Ашуро кунини Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам қандай ўтказардилар?
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам бу кунни ўтказиб юбормаслик учун қаттиқ ҳаракат қилардилар, унинг савобига эришиш учун бу куннинг келишини интиқлик билан кутардилар. Бу ҳақда Ибн Аббос розияллоҳу анҳу айтадилар: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламни Ашуро куни рўзасини Рамазон ойи рўзасини кутиб соғингандек, бошқа кун ва ой рўзасини кутганларини кўрмадим” (Имом Бухорий, Имом Муслим ривояти).
Абдуллоҳ ибн Аббос розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам Ашуро куни рўзасини тутиб, одамларни ҳам бу куннинг рўзасини тутишга буюрганларида, саҳобалар: “Ё, Расулуллоҳ! Бу кун яҳудий ва насронийлар улуғлайдиган кун-ку!” дейишди. Шунда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Аллоҳ хоҳласа келаси йил тўққизинчи куни ҳам тутамиз”, дедилар. Аммо, келаси йил келмасидан Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам вафот этдилар (Имом Муслим ривояти).
Аллоҳ таоло ушбу ойнинг фазилатларидан барча мўмин-мусулмонларни тўлиқ баҳраманд этсин. Ўзининг розилигини топадиган амалларда бардавом қилсин.
Даврон НУРМУҲАММАД