18 Июн, 2025, 22 Зулҳижжа, 1446
18 Июн, 2025, 22 Зулҳижжа, 1446
Бизга маълумки, Ер Қуёш атрофида бир йилда бир марта тўлиқ айланади. У Қуёш атрофида эллипссимон равишда ҳаракат қилади. Эллипс – тухумсимон шаклни англатади. Физика фанида тортишиш (гравитация) қонуни деган мавзу бор. Осмон жисмлари бир-бири билан шу қонун асосида муайян масофада жойлашади.
Тортишиш қонунининг асоси масофа ва массадир. Осмон жисмининг массаси қанчалик катта бўлса, унинг тортишиш кучи массаси кичик жисмга нисбатан шунча катта бўлади. Шунингдек, жисмлар орасида масофа қисқаргани сари уларнинг орасидаги тортишиш кучи ҳам ортиб боради.
Биз Ернинг Қуёш атрофидаги ҳаракати йўли, орбитаси тухумсимон шаклда дедик. Ушбу орбитанинг иккита қутби бор. Қуёшга энг яқин қутби ва Қуёшдан энг узоқ қутби. Ер Қуёшга яқин қутбга келганда, орадаги масофа жуда қисқаргани учун тортишиш кучи ортиб кетади. Мана шу пайтда Ернинг Қуёшга тортилиб, унга қулаб тушиш эҳтимоли бўлади. Агар Ер Қуёшга тортилиб кетса, олимларнинг айтишича, 1 сония ичида ёниб, буғланиб кетиши мумкин. Ердаги тоғлар борми, водийлар борми, барчаси буғланиб кетар экан. Чунки, Қуёшнинг ядросидаги ҳарорат 15-20 миллион даражани ташкил этади. Бундай иссиқликда барча нарса дарҳол буғланиб кетади. Қолаверса, Қуёшдан очиқ фазога учиб, отилиб турадиган “оловли тиллар”, яъни протуберанецларнинг узунлиги 1 миллион километрдан ортади.
Хўш, у ҳолда нега Ер шари Қуёшга яқинлашганда, унга қулаб тушмайди?
Ер ақлсиз нарса. Аммо у ўзининг ҳаракати давомида Қуёшга энг яқин қутбидан ўтаётганда, ҳаракатини тезлатади. Қуёшнинг тортишиш кучига тенг бўлган марказдан қочиш кучини ҳосил қилиш учун тезроқ ҳаракат қилади. Натижада, Қуёшга тортилиб кетмай, ўз орбитасидан чиқиб кетмай, йўлини давом эттиради.
Ер шари Қуёшга энг яқин қутбдан ўтаётганда, тезлигини оширган эди. У шу тарзда катта тезликда Қуёшдан узоқлашиб боради. Агар у шу тезликда ҳаракатланаверса, орбитанинг узоқ қутбига етиб келганда, Қуёш билан Ер орасидаги масофа узоқлашгани, ўртадаги тортишиш кучи заифлашгани ва марказдан қочиш кучи ўртадаги тортишиш кучидан устун келгани учун Қуёшнинг тортишиш кучини енгиб, унинг тизимидан чиқиб, узоқ-узоқларга кетиб қолиши мумкин. Агар Ер Қуёшнинг тортишиш кучини енгиб, унинг тизимидан узоқлашиб кетса, Ер сайёрасидаги ҳарорат мутлақ 0° даражага тушиб кетади. Бунда ҳарорат −273,15 °C бўлади. Бундай об-ҳавода эса ҳаёт тугайди.
Хўш, у ҳолда нега Ер шари Қуёшнинг тортишиш кучини енгиб, узоқларга кетиб қолмайди.
Ер ақлсиз нарса деб айтдик. Аммо у ўзининг ҳаракати давомида Қуёшдан энг узоқ қутбидан ўтаётганда, ҳаракатини секинлатади. Ернинг марказдан қочиш кучи Қуёшнинг тортишиш кучига тенг бўлиши учун секинроқ ҳаракат қилади. Натижада, Ер Қуёш тизимидан чиқиб кетмай, ўз орбитасидан ҳеч бир тарафга оғмай, йўлини давом эттиради.
Энди мана бу оятни диққат билан ўқийлик:
إِنَّ اللَّهَ يُمْسِكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ أَن تَزُولَا وَلَئِن زَالَتَا إِنْ أَمْسَكَهُمَا مِنْ أَحَدٍ مِّن بَعْدِهِ إِنَّهُ كَانَ حَلِيماً غَفُوراً
“Албатта, Аллоҳ осмонлару ерни қулаб тушишларидан ушлаб турур. Агар улар қулайдиган бўлсалар, Ундан ўзга ҳеч ким уларни ушлаб тура олмас. Албатта, У ўта ҳалим ва ўта мағфиратли бўлган зотдир” (Фотир сураси, 41-оят).
Аллоҳ таолодан бошқа ҳеч ким, ҳеч бир ташкилот, ҳеч қандай конференция қарори, ҳеч бир олим ўзидаги бор куч-қувват ва имкониятларини ишга солиб, Ерни ўз жойидан кўчириш ёки ўз жойига қайтаришга, унинг ҳаракатини тезлатиш ёки секинлатишга қанча уринсалар-да, бунга қодир бўлолмайдилар! Мутлақо!
Фараз қилайлик, Ер сайёраси Қуёшдан узоқлашиб, унинг тортишиш кучини енгиб ўтди. Бир олим ўзича Ерни ўз орбитасига қайтариш фикрини ўртага ташлади. Шунда инсоният қалинлиги 5 метр бўлган триллион дона пўлат арқон тайёрлаши керак бўлади. Чунки, пўлат дунёдаги энг қаттиқ ва пишиқ моддадир. Бундай арқон 2 миллион тонна юкни кўтара олади. Қолаверса, ҳар бир арқоннинг орасидаги масофа беш метр бўлади. Агар бу ишнинг уддасидан чиқилса, унда дунёни улкан ва оғир арқонлар эгаллаб, шаҳар-у ўрмонларни ва тоғларни вайрон қилиб, натижада, ҳаёт тугайди.
Азизлар, Аллоҳ таоло Латиф ва Роҳийм Зотдир. У Ер шарини арқонларсиз, устунларсиз ушлаб турибди. Биз мана шу сайёрада яшаймиз, нафас оламиз. Ҳеч қандай пўлат арқон ҳам, тоқат қилиб бўлмайдиган иссиқ ҳарорат-у чидаб бўлмас совуқ ҳарорат ҳам бизнинг яшашимизга тўсқинлик қилмайди. Чунки, Аллоҳ таоло Ерни мукаррам ва азиз бўлган инсоният учун қулай ва хавф-хатардан холи қилиб яратган.
Бизга чексиз неъматларни ато этган Аллоҳ азза ва жаллага ҳамду санолар бўлсин!
Муҳаммад Ротиб Набулсийнинг мавъизалари асосида
Нозимжон Иминжонов тайёрлади
Ўзбекистон Республикаси Президенти
Шавкат Мирзиёев Жаноби Олийларига
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим
Ассалому алайкум ва раҳматуллоҳи ва баракотуҳ
Муҳтарам Президент Жаноби Олийлари!
Аллоҳ таолога беҳисоб шукрки, Сизнинг бевосита ташаббусларингиз ва саъй-ҳаракатларингиз билан ҳаж амалларини юқори савияда ташкил этишга муваффақ бўлмоқдамиз.
Бундай эътибор ва эҳтиромни биз ҳожилар чин юракдан ҳис этиб, яратилган барча қулайликлар учун Сизга чуқур миннатдорлик изҳор этамиз.
Ҳурматли Президент Сизни ва Сиз орқали юртдошларимизни ҳаж ибодатини адо этаётган ҳамюртларимиз номидан мусулмон уммати учун энг улуғ байрам – Қурбон ҳайити билан самимий муборакбод этамиз.
Зеро, Пайғамбаримиз (соллаллоҳу алайҳи васаллам) “Дуоларнинг энг яхшиси арафа куни қилинган дуодир”, деб хушхабар берганлар.
Аллоҳ таолонинг байти жойлашган муқаддас заминда – Мино, Арафот каби муборак манзилларда улуғ амалларни ихлос ила бажармоқдамиз.
Сизни вақт ажратиб, муборак ҳаж зиёрати учун яратилган шароитлар ва саломатлигимиз ҳақида сўраганингиз ҳамда ҳар куни ҳолимиздан хабардор бўлиб турганингиз ибодат билан юрган биз ҳожиларни чексиз даражада мамнун этди.
Бундай эътибор ва эҳтиромни Саудия Арабистонининг мутасаддилари ҳам юқори баҳолаб, Сиз Жаноби Олийларига ҳурмат ва дуоларини изҳор этмоқдалар.
Муборак масканларда ҳар бир зиёратчи Сизнинг ғамхўрлигингизни юракдан ҳис қилиб, кўзларида ёш билан дуолар қилаётганини алоҳида айтиб ўтмоқчиман.
Сизга айтадиган яна бир хабаримиз, Саудия Арабистонида бўлиб турган юртимизнинг диний соҳа вакиллари ҳамда зиёратчилари томонидан мавсум давомида Қуръони карим 10 минг маротаба хатм қилиниб, юртимизга тинчлик, халқимизга фаровонлик тилаб дуолар қилинди.
Ҳурматли Президент, Сиз яратиб берган имкониятлардан руҳланиб, ўзбекистонлик ҳожилар юртга қайтганимиздан кейин “Янги Ўзбекистоннинг тинчлик ва маънавият тарғиботчилари” деган эзгу ташаббусни бир овоздан илгари суриб, Учинчи ренессанс яратувчиларини тарбиялашда Сизга кўмакчи бўлмоқчимиз.
Сиз бошчилигингизда юртимизда тинчликни мустаҳкамлаш, халқимизнинг маънавиятни юксалтириш, айниқса ёшларнинг сифатли таълим олиши, касб-ҳунар эгаллаши, керак бўлса дунёни эгаллаши каби масалалар энг устувор вазифага айланди.
Шундай экан, биз ҳожилар юртимизга қайтгач, қуйидаги ишларни амалга оширмоқчимиз:
– она-Ватанимиз тараққиётига холис хизмат қилиш, маҳаллаларда тинчлик ва бирдамликни мустаҳкамлаш, аҳоли орасида тинчлик-осойишталикни қадрига етиш, халқимизни маънан юксалтириш, жамиятдаги ислоҳотларга дахлдорлик ҳиссини ошириш кабиларга тарғиб этиш;
– китобхонлик маданиятини юксалтириш, илмни қадрлаш ва илм-маърифатга ҳомийликда намуна бўлиш;
– тўйлар, оилавий тадбирлар ва маросимларда меъёрийликка амал қилган ҳолда камхарж ва ихчам ўтказишда бош-қош бўлиш;
– кийинишда ва муомалада оддийлик ва камтаринликка амал қилиш, дабдабабозлик, исрофгарчилик, маишатбозлик каби иллатлардан йироқ бўлишни тарғиб қилиш;
– ёшларни муваффақиятларга фақат ўқиб-ўрганиб, илм билан эришиш мумкинлигини ўргатиш;
– устозлар, ўқитувчи ва мураббийларга доимо эҳтиром кўрсатиш, уларни моддий қўллаб-қувватлаш ишларига кўмак бериш;
– маҳаллалардаги нотинч оилалар, шу жумладан тарбиясида муаммоси бор ёшлар ўртасида тушунтириш ишларини олиб бориш;
– ҳудудлардаги мактабларнинг таъмирга муҳтож қисмини жорий таъмирлаш ишларига кўмаклашиш;
– хайрия, меҳр-мурувват ва ёрдам кўрсатиш ишларини кўпайтириш.
Барча ҳожиларимиз юртимизга қайтгандан сўнг ушбу ташаббусларни қатъий амалга оширишга ваъда берамиз.
Зеро, жонажон Ватанимиз келажаги, халқимиз фаровонлиги ва юртимиз шону шуҳрати Сиз айтганингиздек ёшларимиз қўлидадир. Улар эртага Ўзбекистонни янада кучли, юксак тараққий этган давлатга айлантириш учун ўзларининг бор билими, иқтидори ва куч-ғайратини сафарбар қилса, кўзлаган барча эзгу мақсадларимизга, албатта эришамиз.
Юсуф Хос Ҳожиб бобомиз айтганларидек:
“Заковат бор жойда улуғлик бўлади,
Билим бор жойда буюклик бўлади”.
Ҳурматли Президент Жаноби Олийлари!
Биз, 15 минг ҳожи дуолар ижобат бўладиган Арафотда туриб, Аллоҳ таолодан Сизга мустаҳкам соғлик, узоқ умр ва улкан муваффақиятлар тилаб, олиб бораётган барча ишларингизда мададкор бўлишини сўраб илтижолар қиляпмиз.
Аллоҳ таоло бутун дунё мўмин-мусулмонларига Қурбон ҳайитини муборак айласин, тинчлик-хотиржамлик ато этсин, ибодатларимизни Ўз даргоҳида ҳусни қабул айласин, она Ватанимизни обод, халқимиз ҳаётини янада фаровон қилсин!
Қурбон ҳайити муборак бўлсин!
Ҳурмат ва камоли эҳтиром ила,
Ўзбекистон ҳожилари,
Макка шаҳри Арафот водийси,
2025 йил 5 июнь
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа 