15 Октябр, 2025, 23 Рабиъус сони, 1447
15 Октябр, 2025, 23 Рабиъус сони, 1447
Албатта, Қуръони Карим Аллоҳнинг Каломи бўлиб, қиёматга қадар уни тиловат қилиб, ибодат адо этилади. Қуръон билан борлиқдаги илмий ҳақиқатлар ўртасида мутлақо зиддият йўқ. Чунки, Қуръони Карим ҳеч қачон ўзгармайди. Агар Қуръон билан илмий ҳақиқатлар ўртасида зиддият содир бўлганда, дин масаласи зое бўлган бўларди. Мабодо ўқувчининг кўзига зиддият кўринса, бу ё ўша ўқувчининг Қуръоний ҳақиқатни тушунмаслигидан ёки илмий ҳақиқат деб тақдим этилган нарсанинг саҳиҳ эмаслигидан бўлади.
Агар биз Қуръонни тўғри маънода тушунмасак ва уни нотўғри тафсир қилсак, зиддият юзага келади.
Агар илмий ҳақиқат деб айтилаётган нарса ёлғон бўлса ҳам зиддият юзага келади.
Лекин бир савол туғилади. Хўш, биз Қуръоний ҳақиқатни қандай қилиб тушунмаймиз? Бунга мисол келтирамиз. Токи одамлар Қуръоний ҳақиқатни тушунмаслик борлиқ ҳақиқатлари билан зиддият пайдо бўлишига олиб боришини билсинлар.
Аллоҳ таоло Ўзининг азиз Китоби – Қуръонда шундай деб марҳамат қилган:
وَالأَرْضَ مَدَدْنَاهَا
“Биз ерни ёйдик” (Ҳижр сураси, 19-оят).
Бу оят луғавий эъжозни ҳам, илмий эъжозни ҳам ўз ичига олади.
Аллоҳ таоло мазкур оятда Ерни ёйдик, тўшадик деяпти. Муайян ерни айтдими? Йўқ, муайян ерни айтмади, балки, мутлақ ҳолатда Ерни тўшадик деяпти. Бу нима дегани? Бу шуни англатадики, агар сен қаерга борсанг ҳам, сен кўриб турган рўпарангдаги ёйилган жойни ер деб аталади.
Агар экваторда бўлсанг ҳам, рўпарангда ёйилган ерни кўрасан.
Агар шимолий қутбда бўлсанг ҳам, рўпарангда ёйилган ерни кўрасан.
Агар жанубий қутбда бўлсанг ҳам, рўпарангда ёйилган ерни кўрасан.
Агар Европада, Африкада, Осиёда бўлсанг ҳам, рўпарангда ёйилган, текис ерни кўрасан.
Хўш, нега шундай бўлади?
Қаерга борсанг ҳам, олдингдаги ер тўшалгандек кўринишда бўлишининг сабаби – Ернинг доира шаклида эканлигидир. Агар Ер тўртбурчак, учбурчак, олтибурчак шаклида бўлганда, сен қачондир ернинг четига, қирғоғига етиб борган, ўша қирғоқда турганингда эса рўпарангда ёйилган, тўшалган ерни кўрмаган бўлардинг. Қаерга борсанг ҳам олдингдаги ер тўшалган, текис ҳолда кўриняптими, демак, бу нарса Ернинг шар шаклида эканлигини билдиради. Бугунги кунда космик кемалар, сунъий йўлдошлар орқали Ернинг ўз ўқи атрофида айланиб турган доира шаклидаги тасвирини бевосита ёки билвосита кўриш мумкин. Ўзинг турган жойга бир белги қўйиб, кейин тўғрига юришда давом этиб, маълум масофаларни босиб ўтганингдан кейин яна ўша белги қўйган жойингга қайтиб келасан. Ер думалоқлиги учун шундай бўлади. Агар Ер думалоқ бўлмай, бошқа бирор геометрик шаклда бўлганда, юриб бориб, қирғоқда пастга тушиб кетган бўлардинг ва белги қўйган жойингга қайтиб келолмасдинг.
Аллоҳ таоло:
وَالأَرْضَ مَدَدْنَاهَا
“Биз ерни ёйдик” оятида Ернинг кўриниб турган ҳолатига муносиб бўлиши ва асл ҳақиқати бўлган доирасимонлигига далолат қилиши учун “мададнаа” калимасини зикр қилди.
Бу ояти каримани нотўғри тушуниб, Ерни “текис, ясси” дейдиганлар “Дин билан илм ўртасида зиддият, қарама-қаршилик бор” дейишади. Оятнинг маъносини тўғри тушунганлар эса, “Албатта, Қуръони Карим Ернинг думалоқлигини зикр қилган илк Китобдир” дейдилар. Ушбу ҳақиқат, яъни Қуръони Карим Ернинг дори шаклида эканини зикр қилган илк Китоблигининг ўзиёқ ғайридинларнинг иймон келтириб, Исломга киришларига кифоя қилади.
Шайх Муҳаммад Мутаваллий Шаъровий раҳимаҳуллоҳнинг
“Ал-адилла ал-мааддийя ала вужудиллаҳи” номли асаридан
Нозимжон Иминжонов таржимаси
ЎМИ Матбуот хизмати
Ўзбекистон мусулмонлари идораси Самарқанд вилояти вакиллиги ташаббуси ҳамда йиллик иш режаси доирасида Самарқанд туманида маънавият, меҳр-шафқат ва хайр-саховат руҳи билан ёдда қоларли сайёр йиғилиш ўтказилди.
Йиғилиш аввалида вилоят бош имом-хатиби ўринбосари Хайрулло домла Саттаров ишчи гуруҳ аъзолари билан учрашиб, сайёр тадбирларни мазмунли ва самарали ўтказиш бўйича муҳим кўрсатма ва тавсиялар берди. У киши ҳар бир имом-хатиб ва масъул шахсларга аҳоли билан юзма-юз мулоқот қилиш, уларнинг дарди ва эҳтиёжларини эшитиш ҳамда имкониятдан келиб чиқиб жойида ҳал этиш зарурлигини таъкидлади.
Шундан сўнг Хайрулло домла “Хўжа Аҳрори Вали” жоме масжиди имом-ноиби Умар домла Нажмиддинов ҳамроҳлигида туманнинг Мирзо Улуғбек маҳалласидаги оғир ижтимоий аҳволдаги, бемор ва ногиронлиги бор оилалар хонадонларига ташриф буюрдилар.
Ташрифлар давомида ҳар бир хонадонга озиқ-овқат маҳсулотлари етказилиб берилди, самимий мулоқот ва эзгу дуолар орқали муҳаббат ва миннатдорлик руҳи ҳукм сурди.
Шунингдек, вилоят ишчи гуруҳи Самарқанд туманидаги 6 та масжидда пешин намозини жамоат билан адо этиб, қуйидаги йўналишларда таъсирли маърузалар қилди:
Шу куни Хайрулло домла Саттаров “Хўжа Аҳрори Вали” жоме масжидида “Энг яхши инсон ким?” мавзусида юракларга нур ва руҳларга илҳом бағишлаган маънавий-маърифий маъруза қилди.
Йиғилиш якунида Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси ўринбосари Зайниддин домла Эшонқулов ҳам иштирок этди.
Зайниддин домла ўз сўзида имом-хатиблар ва маҳалла фаолларига халқ билан яқин мулоқотни кучайтириш, масжидларни халқ ҳаётининг маънавий марказига айлантириш ҳамда хайр-эҳсон ва саховат ишларини изчил давом эттириш зарурлигини алоҳида таъкидлади.
У киши:
“Халқ билан бирдам бўлиш, уларнинг дардига шерик бўлиш — бу фақат имомнинг бурчи эмас, балки бутун жамоатнинг маънавий масъулиятидир,” — дея фикр билдирди.
Шунингдек, Зайниддин домла томонидан Самарқанд туманидаги 16 маҳалланинг ижтимоий аҳволи, аҳолининг эҳтиёжлари ва муаммоларини чуқур ўрганиш, масжид ҳужжатларини намунавий юритиш, ободончилик ишларини кучайтириш ҳамда жамоат билан мулоқот самарадорлигини ошириш бўйича аниқ йўналишлар белгилаб берилди.
Йиғилиш сўнгида раҳбарлар ва иштирокчилар юртимиз тинчлиги, осмонимиз мусаффолиги ва юртбошимиз бошчилигида олиб борилаётган хайрли ишларга зафарлар тилаб, биргаликда дуо қилдилар.
Бу сайёр йиғилиш нафақат амалий ёрдам, балки Самарқанд аҳли учун маънавий кўтаринкилик, бирдамлик ва келажакка ишонч руҳини уйғотган ёдда қоларли кун бўлди.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси Самарқанд вилоят вакиллги Матбуот хизмати
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа 