Маьлумки,мўмин-мусулмонлар беш маҳал фарз намозлари билан бирга Суннат намозларини ҳам ўқишади. Суннат намозлар муаккада ва ғайри муаккадага бўлинади, яьни таькидланган ва таькидланмаган суннатлар. Муаккада суннатлар ҳукм жиҳатдан Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи ва саллам бардавом бажарганлари учун вожибга яқин мақомда туради. Уларга бепарволик қилиш мумкин эмас.
Ҳанафий мазҳабимиз фиқҳий матнларида ёзилишига кўра, фарз намозлари билан ўқиладиган таькидланган суннатлар қуйидагилардир:
-бомдод фарзидан олдин икки ракат;
-пешиннинг фарзидан олдин олдин тўрт ва фарзидан кейин икки ракат;
-шомнинг фарзидан кейинги икки ракат;
-хуфтоннинг фарзидан кейинги икки ракат;
-жума намозидан аввал тўрт ва кейин тўрт ракат;
Энг кучли суннат намозларидан бири-бомдоднинг 2 ракат суннатдир. ("Фатовои Оламгирия"ва"Ат-Табйин"китоблари).
Ҳанафий мазҳабимизга кўра, Жума намозидан аввал ўқиладиган тўрт ракат Суннат намози ҳақида бир қанча ҳадиси шарифлар мавжуд. Жумладан: Яъни, Ибн Масьуд разийаллоҳу анҳудан ривоят қилинган ҳадисда у киши айтади: "Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи ва саллам ҳар Жума намозидан аввал тўрт ракат ва ундан кейин тўрт ракат намоз ўқир эдилар".(Имом Термизий ривояти).
Қуйидаги машҳур ҳадисга Ҳанафий мазҳаб имомлари шарҳ ёзганларида хулосаларига Жума намозидан аввалги тўрт ракат суннати ҳам қўшганлар.
Яъни, Умму Ҳабиба розийаллоҳу анҳодан ривоят қилинади, у айтади: Мен Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи ва салламдан эшитдим:"Ким бир кеча-кундузда ўн икки ракат намоз ўқиса, жаннатда Ушбу намозлари учун бир уй бино қилинади". Имом Термизий бу ҳадисга зиёда қилиб:"Пешиндан аввал тўрт ракат, ундан кейин икки ракат, шомдан кейин икки ракат, хуфтондан кейин икки ракат ва бомдоддан аввалги икки ракат(суннат)намозларидир",деб айтганлар. (Имом Муслим ва Имом Термизий ривоят қилишган).
Ушбу ҳадисга суяниб Имом Ибн Нужайм раҳимаҳуллоҳ ҳам бир кеча кундузда ўн икки ракат намоз таькидланган суннат бор: "Улар бомдоднинг икки ракат, пешиндан олдинги тўрт ракат ва пешиндан кейинги икки ракат, шомдан кейинги икки ракат ҳамда хуфтондан кейинги икки ракат. Шунингдек, Жумадан олдин тўрт ва кейин тўрт ракат, Рамазонда хуфтондан кейин ўн салом билан ўқиладиган йигирма ракатли таровеҳ намозлари", деб санаб ўтганлар ("Ал-ашбаҳ ван-назоир" китоби).
Демак, юқорида келтирилган Ҳанафий мазҳабимизнинг машҳур фиқҳий китоблари ва келтирилган баьзи саҳиҳ ҳадислардан хулоса қилиб, мазҳаб олимларимиз наздида Жума намозидан аввалги тўрт ракатли Суннат муаккада Суннат намозлар қаторига киради. Гоҳида масжидларимизда мана шу суннатни қасддан тарк қилаётган кишиларни кўрамиз.
Ваҳоланки, улар нотўғри тушунча сабабли суннати муаккадани тарк қилмоқдалар. Бу даражадаги суннатларни узрсиз тарк қилинмайди. Акс ҳолда, дунё ва охиратда маломатга қолинади.
Жаҳонгирхон Аброров манбалар асосида
Осмонлару ерни яратган Зотнинг қаршисига маъсиятлар ила чиқа кўрманг, ғазабига тоқатингиз, иқобига сабрингиз ва азобига қудратингиз етмайди.
Доктор Абдул Муҳсин Аҳмад ўзининг бир қариндоши билан бўлган воқеани айтиб берди. Воқеага кўра бир йигит укасига доим “Аллоҳга ҳамд айтгин” деса, укаси: “Нима учун Аллоҳга ҳамд айтишим керак?” – дер, Яратганга бўйин эггиси келмасди.
Ахир унинг бу гапини оламлар Рабби бўлган Зот эшитиб турибди! Аллоҳ уни икки оёғи билан юрғизиб қўйибди, қанча одамлар юра олишмайди. Неча-неча инсонлар кўриш неъматидан мосуво бўлганида, унинг кўзлари кўриб турибди.
Вақт ўтиб йигит автоҳалокатга учрайди. Унинг аъзолари қаттиқ шикастланади. Операциядан сўнг доктор Абдул Муҳсин Аҳмад уни бир умр ногирон бўлиб қолганлигини, танасининг ярми ишламаслигини, аниқроғи, бир ўлимдан қолганлигини айтади.
Аллоҳ буюк! Унинг неъматлари чексиз. Биз бандалар доим шукрда бўлмоғимиз лозим. Зеро, Аллоҳ таоло айтади: «...Албатта, Унинг ушлаши аламли ва шиддатлидир»[1].
Тасаввур қилинг, борди-ю, сиз дўзахийлардан бўлсангиз, у ердаги азобга чидай оласизми?! Албатта, йўқ.
Шундай экан Аллоҳга тавба қилинг! У Зотга хуш келмайдиган ишлардан қайтинг. Солиҳ амаллар ила Раббингизга яқинлашинг.
Аллоҳ берган неъматларга шукр қилинг. Гуноҳ ва маъсиятнинг кичиклигига қараманг. Аллоҳнинг буюклигини назарингиздан қочирманг.
Аллоҳ буюк! У Зот сизни кутилмаганда ушламасидан аввал қалбингизни қўрқув ила тўлдиринг. Қазоингиз яқинлашмасидан аввал покланинг. Ўлим келгандаги пушаймондан наф йўқ ва бунинг учун имкон берилмас...
Ҳассон Шамсий Пошонинг
“Жаннат бўстонидаги оилавий оқшомлар” номли китобидан
Ғиёсиддин Ҳабибуллоҳ, Илҳом Оҳунд, Абдулбосит Абдулвоҳид таржимаси.
[1] Ҳуд сураси, 102-оят.