Ўзбек ва тожик халқларининг азал биродарлиги, қуда-андаю қариндошлиги ҳам ўзларини ўраб турган она табиатдан улгу олгандек гўё! Улуғ Ҳисор тизмаларида жимирлаб эриган қорлар Помир тоғларининг кифтидан йўлга тушган ойдин булоқларга қўшилиб Амударё деган шаштли дарёни бунёд этади.
Ўзбек билан тожик икки тилда сўзлашадиган битта миллатдир, деган нақл ҳам бежиз пайдо бўлмаган. Дини, қадриятлари, энг кичик иримларидан тўйу маракалардаги маросимларигача бир-бирига уйғун бўлган бу халқлар Марказий Осиёнинг энг сўлим манзилларида яқин қўшни бўлиб яшашлари ҳам бежиз эмас.
Қуйида ўзбек адабиётининг икки забардаст шоирининг қаламига мансуб бўлган шеърлар ҳам ана шу қадим муҳаббатнинг меваси ўлароқ туғилган бўлса неажаб.
ЎзА
Абдулла Орипов
Ўзбекистон халқ шоири
Ўзбегим тожик билан
Дўсту қардошдир азалдан
Ўзбегим тожик билан,
Иккиси бир байт ғазалдан
Ўзбегим тожик билан.
Қай йўсин айлай қиёс мен
Бул ширин дўстлик сўзин,
Тотлидир болдан, асалдан,
Ўзбегим тожик билан.
Бахтга ёр доим Навоий
То Жомий бор экан,
Биз улар қўйган тамалдан,
Ўзбегим тожик билан.
Фаҳм этиб боқсанг агарда,
Биз қўша сайёрамиз,
Бу Али сўзлар Зуҳалдан,
Ўзбегим тожик билан.
Бир эгатнинг боши сену
Бир эгатнинг боши мен
Ер экиб тинмас ҳамалдан
Ўзбегим тожик билан.
Бул қадрдон икки дўстга
Ҳоҳишимдир то абад
Топса бир маъно масалдан,
Ўзбегим тожик билан.
Эркин Воҳидов
Ўзбекистон халқ шоири
Тожик биродаримга
Биз икки ёндош элга,
Қариндош, қондош элга,
Жондош, имондош элга,
Фарзанд бўламиз, дўстим.
Шажарада томирмиз,
Тиёншонмиз, Помирмиз,
Нечун ўздан тонурмиз,
Баланд бўламиз, дўстим.
Беруний, Ибн Синога,
Жомийдек пок сиймога,
Навоийдек даҳога,
Дилбанд бўламиз дўстим.
Ширу шакар азалдан,
Тотли бизга асалдан,
Бир байт каби ғазалдан,
Пайванд бўламиз, дўстим.
Қонлар олуд еримиз,
Ёв кўксида тийримиз,
Биримиз ўқ, биримиз—
Каманд бўламиз, дўстим.
Ўртамизга кўп нифоқ,
Солмоқ бўлдилар бироқ,
Асли биз эт ва тирноқ—
Монанд бўламиз, дўстим.
Бир заминда дон экиб,
Бир Ватанда жон чекиб,
Дўст ғамига қад эгиб,
Дардманд бўламиз, дўстим.
Биз хуш ният меъморлар,
Қулаб эски деворлар,
Яйраса дўсту ёрлар,
Хурсанд бўламиз, дўстим.
ЎМИ Матбуот хизмати
Субҳаналлоҳ – Аллоҳ таолога энг севимли калима. Абу Зарр розияллоҳу анҳу айтадилар: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам менга: “Аллоҳ таолога энг маҳбуб бўлган каломни айтайми? Аллоҳ таоло учун каломларнинг энг яхшиси “Субҳаналлоҳи ва биҳамдиҳи”, деб айтишингдир”, дедилар”.
Субҳаналлоҳ – айтишга осон, тарозида оғир келувчи калима. Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳу ривоят қиладилар. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Икки калима борки, улар тилга енгил, тарозида оғир ва Раҳмонга маҳбубдир. Улар: “Субҳаналлоҳи ва биҳамдиҳи, Субҳаналлоҳил аъзийм”, дедилар” (Имом Бухорий, Имом Муслим ривояти).
Субҳаналлоҳ – Жаннатда боғ бўлувчи калима. Жобир розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Кимки: “Субҳаналлоҳи ва биҳамдиҳи” деса, у учун жаннатда бир хурмо экилади”, дедилар (Имом Термизий ривояти).
Субҳаналлоҳ – энг афзал калима. Саҳобалар Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламдан: “Қайси калом афзал?” деб сўрашди. У зот соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Аллоҳ фаришталари ёки бандалари айтишини ихтиёр қилган “Субҳаналлоҳи ва биҳамдиҳи” калимасидир”, дедилар (Имом Муслим ривояти).
Субҳаналлоҳ – гуноҳларга каффорат бўлувчи калима. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ким ҳар намоздан кейин ўттиз уч марта тасбеҳ (Субҳаналлоҳ), ўттиз уч марта ҳамд (Алҳамдулиллаҳ), ўттиз уч марта такбир (Аллоҳу акбар) айтса, жами тўқсон тўққиз бўлади, юзта бўлишига: “Лаа илааҳа иллаллоҳу ваҳдаҳу лаа шарийка лаҳу, лаҳул мулку ва лаҳул ҳамду ва ҳува аъла кулли шайьин қодийр”ни айтса, унинг гуноҳлари денгиз кўпиклари каби бўлса ҳам, мағфират қилинади”, деганлар (Имом Муслим ривояти).
Субҳаналлоҳ – хатоларни кетказувчи калима. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ким: “Субҳаналлоҳи ва биҳамдиҳи” деб бир кунда юз марта айтса, хатолари денгиз кўпигича бўлса ҳам кечиб юборилади”, дедилар (Имом Бухорий, Имом Муслим ривояти).
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Субҳаналлоҳи ва биҳамдиҳи аъдада холқиҳи ва ризо нафсиҳи ва зината аршиҳи ва мидада калиматиҳи”, деб айтардилар (Имом Муслим ривояти).
Даврон НУРМУҲАММАД