04 Май, 2025, 6 Зулқаъда, 1446
04 Май, 2025, 6 Зулқаъда, 1446
Бўлим фаолияти:
|
Қабул вақтлари |
Душанбадан Жумагача |
|
Телефон рақами |
+99871 240-08-31 |
|
Электрон почта |
|
Ўзбекистон мусулмонлари идораси кутубхонаси диний идора асосчиси, марҳум устоз муфтий Эшон Бобохон ибн Абдулмажидхон (1860-1957й.) хазратлари томонидан 1943 йилда минг нусҳадан ортиқ нодир қўлёзма китоб ҳисобига ташкил этилган.
Навоийшунос, бедилшунос олим Алауддинов Нодирхон домла (1899-1975 й.) 1943 йилдан 1970 йилларгача кутубхонани халқдан сотиб олинган ва ҳадя қилинган қўлёзма ҳамда тошбосма ёдгорликлар билан бойитди. Хорижий давлатлардан келтирилган китоблар ва даврий журналлар ҳам кутубхонанинг алоҳида катта мажмуини ташкил этади. Ҳозир кутубхонада 20 мингга яқин диний ва илмий китоблар сақланади. Шулардан 3 минга яқини нодир қўлёзмалардир.
Кутубхона фондида сақланаётган нодир қўлёзмалар асосида “Ҳазрати Имом” мажмуасида жойлашган “Мўйи Муборак” мадрасасида кўргазма ташкил этилган бўлиб, кўргазмадаги энг қадимий китоб учинчи халифа Усмон ибн Аффон (р.а.) буйруқларига асосан VII асрда (644-648 мил.) кийик терисига кўчиртирилган Қуръони каримдир.
Кутубхона хазинасида VIII асрга оид “Катта Лангар” номи билан машҳур бўлган Қуръон нусхаси ҳам сақланади. Шу билан биргаликда IX – XIX асрларда кўчирилган диний ва илмий нодир қўлёзма китоблар мавжуд.
Кутубхонанинг асасий фонди ЎМИ янги маъмурий биносида жойлашган бўлиб, китобларни талаб даражасида сақлашлик учун тўлиқ шароит яратилган. Аммо улардан замон талаблари даражасида фойдаланиш қандай аҳволда, деб сўрашингиз мумкин. 2007 йил Президентимиз кутубхонага ташрифи чоғида шу савол юзасидан китобларни электрон каталог тизимини яратиш борасида ўз таклиф ва мулоҳазаларини билдирдилар.
Шунга билан китоб ҳазинамизда сақланаётган нодир қўлёзма асарларни ўрганиш, фойдаланишда китобхонларга қулайлик яратиш мақсадида китобларнинг компютерлашган электрон рўйхати (каталог тизими) ИРБИС 64 программаси асосида ишлаб чиқилди. Китобларнинг электрон рўйхати нафақат кутубхонамиз ходимлари учун, балки бу нодир китоб ва қўлёзмаларга қизиққан, уларни ўрганиш ниятида бўлганлар учун ҳам қулайдир. Шу билан биргаликда ЎМИ кутубхонаси фондида сақланаётган нодир қўлёзма китобларни китобхонларни қўлига бермасдан авайлаб асраш келажак авлодга беками кўст етказиш мақсадида нодир қўлёзма китоблар CD-R дискига кўчирилган.
ЎМИ кутубхона фондини қўлёзма ҳамда тошбосма китоблар билан бойитиш борасида ҳам амалий ишлар олиб борилмоқда.
Бугунги кунда кутубхонада турли тилларда таржима ва шарҳлари билан нашр қилинган Қур’они карим китоблари тўпланилмоқда. Жумладан, Финландия давлатидан фин тилида, Чехия давлатидан чех тилида, Исроил давлатидан иброний тилида, Швеция давлатидан швед тилида, Бангладеш давлатидан бенгал тилида, Полша давлатидан поляк тилида, Қозоғистондан қозоқ тилида китоблар йиғилди. Шунингдек, кутубхонада инглиз, француз, немис, испан, италян, япон, ҳинд, форс, азари, урда жами 45 дан ошиқ турли давлат тилларига таржима қилинган Қуръони карим китоблари коллекцяси йиғилди.
Бўлим ходимлари:
Ҳаётда баъзи йўқотишлар бўлади — вақт ўтиб, ўрни тўлиб кетади. Аммо шундай йўқотишлар бор-ки, уларнинг ўрнини ҳеч нарса тўлдира олмайди. Ана шундай бебаҳо неъматлардан бири — уламолардир. Бугун улар бизнинг орамизда бор, аммо эртага бўлмаслиги мумкин. Улар битта-битта кетишмоқда. Биз еса, афсуски, кўп ҳолларда бу ҳақиқатнинг англаб етмаяпмиз.
"موت العالم موت العالم"
— яъни “Олимнинг ўлими – оламнинг ўлимидир” деган машҳур ибора бор.
Яна шу мазмунда Имом Байҳақийнинг ривояти келтирилади:
"موت العالم مصيبة لا تُجبر، وثلمة لا تسد، ونجم طُمِس، موت قبيلة أيسر من موت عالم."
"Олимнинг ўлими — тузатиб бўлмайдиган мусибат, тўлдириб бўлмайдиган бўшлиқ, сўниб қолган юлдуздир. Бир қабиланинг йўқ бўлиши, бир олимнинг ўлимидан енгилроқдир."
Чунки олимларнинг ўлими билан фақат бир инсон эмас, бутун бир жамият руҳий, илмий ва ахлоқий жиҳатдан зарарга учрайди, маънан қулаб боради. Айнан шунинг учун олимнинг ўлими “оламнинг ўлими”га тенглаштирилган.
Зеро олимлар — фақат китоб ўқиб, дарс берадиган одамлар эмас. Улар — йўл кўрсатувчи, ҳаққа чақирувчи, ҳақиқатни мудофаа қилувчилардир.
Улар йиллар давомида илм ўрганишди, сабр билан одамларга етказишди, ўз ҳаётларини умматга бағишлашди. Энди эса, битта-битта ўтиб кетишяпти...
Кеча Абдуқаҳҳор домла Шоший (1969-1987 йиллар – Ўрта Осиё ва Қозоғистон мусулмонлари диний бошқармаси Халқаро бўлими мудири, 1969-1982 йиллар – Бухородаги Мир Араб мадрасаси директори, 1982-1987 йиллар – Тошкент Ислом институти ректори) оламдан ўтган эдилар.
Бугун эса яна катта мусибат - юртимизнинг забардас уламоларидан бири устоз Иброҳимжон домла Қодиров вафот этдилар. Домла умрларининг охиригача масжидларда имомлик қилиб, дин хизматида бўлган пешволардан, юзлаб шогирдларни тарбия қилган устозлардан эдилар. Устозимиз Ёрқинжон домла раҳимаҳуллоҳ ҳам айнан шу кишида таҳсил олган эдилар.
Шундай уламолар бирма-бир ўтиб боришмоқда. Биз ўтган уламоларимиз ҳаққига дуо қилиб, ҳозирда ҳаёт бўлиб турганларини қадрларига етишимиз керак.
Уларнинг сўзларига қулоқ тутиб эҳтиром кўрсатиш, алоқани мустаҳкамлаб, имкон борича кўпроқ фойдаланиб қолишимиз ва фарзандларимизни уларга яқинлаштиришимиз керак.
Лекин биз уламоларимизни тириклик чоғида қадрлаш ўрнига, четга чиқиб олиб, дин, миллат душманлари "тегирмонига сув қуйиб" уламоларни обрўсизлантираётганлар ва бу орқали юртимиз пешволари билан оммани боғлаб турган ипни узиб, мусулмонлар бирлигини парчалаётганлар сўзига учиб қоляпмиз. Уларга ишониб, уламоларимизнинг сўзларига қулоқ тутмай ғийбат, туҳмат қилиб, ранжитамиз. Вафот этганларидан кейин эса тобутларини талашиб, йиғлаб-сихтаб, пушаймон бўлиб қолаверамиз.
Ёрқинжон домла раҳимаҳуллоҳ бир суҳбатларида айтган эдилар:
“Кўрсангиз кўзингиз қувнайдиган, жаннатнинг ҳиди келиб турадиган забардас олимлар, аҳли илмлар бор. Тириклигида биров иккита нон олиб хабар олмайди. Олимларни қадрламайди.... Вафотидан кейин эса азиз бўлади. Тириклигида текинга қилган суҳбатига бир километр юриб бормаган одамлар, ўлганидан кейин юзлаб километр масофалардан йўл босиб келади. Кўтар-кўтар қилади. Қадрламабмиз, кўришмабмиз, шу ерда шундай олим киши бор экан билмабмиз, деб юраверади”.
Хуллас, уламоларни ғанимат билайлик. Улар халқимизга катта неъмат, неъматни қадрламасак ундан ажралиш билан синаламиз. Кейинги пушаймон эса асло фойда бермайди.
Муҳаммад Зариф Муҳаммад Олим
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа