Бўлим фаолияти:
Қабул вақтлари |
Душанбадан Жумагача |
Телефон рақами |
+99871 240-08-31 |
Электрон почта |
|
Ўзбекистон мусулмонлари идораси кутубхонаси диний идора асосчиси, марҳум устоз муфтий Эшон Бобохон ибн Абдулмажидхон (1860-1957й.) хазратлари томонидан 1943 йилда минг нусҳадан ортиқ нодир қўлёзма китоб ҳисобига ташкил этилган.
Навоийшунос, бедилшунос олим Алауддинов Нодирхон домла (1899-1975 й.) 1943 йилдан 1970 йилларгача кутубхонани халқдан сотиб олинган ва ҳадя қилинган қўлёзма ҳамда тошбосма ёдгорликлар билан бойитди. Хорижий давлатлардан келтирилган китоблар ва даврий журналлар ҳам кутубхонанинг алоҳида катта мажмуини ташкил этади. Ҳозир кутубхонада 20 мингга яқин диний ва илмий китоблар сақланади. Шулардан 3 минга яқини нодир қўлёзмалардир.
Кутубхона фондида сақланаётган нодир қўлёзмалар асосида “Ҳазрати Имом” мажмуасида жойлашган “Мўйи Муборак” мадрасасида кўргазма ташкил этилган бўлиб, кўргазмадаги энг қадимий китоб учинчи халифа Усмон ибн Аффон (р.а.) буйруқларига асосан VII асрда (644-648 мил.) кийик терисига кўчиртирилган Қуръони каримдир.
Кутубхона хазинасида VIII асрга оид “Катта Лангар” номи билан машҳур бўлган Қуръон нусхаси ҳам сақланади. Шу билан биргаликда IX – XIX асрларда кўчирилган диний ва илмий нодир қўлёзма китоблар мавжуд.
Кутубхонанинг асасий фонди ЎМИ янги маъмурий биносида жойлашган бўлиб, китобларни талаб даражасида сақлашлик учун тўлиқ шароит яратилган. Аммо улардан замон талаблари даражасида фойдаланиш қандай аҳволда, деб сўрашингиз мумкин. 2007 йил Президентимиз кутубхонага ташрифи чоғида шу савол юзасидан китобларни электрон каталог тизимини яратиш борасида ўз таклиф ва мулоҳазаларини билдирдилар.
Шунга билан китоб ҳазинамизда сақланаётган нодир қўлёзма асарларни ўрганиш, фойдаланишда китобхонларга қулайлик яратиш мақсадида китобларнинг компютерлашган электрон рўйхати (каталог тизими) ИРБИС 64 программаси асосида ишлаб чиқилди. Китобларнинг электрон рўйхати нафақат кутубхонамиз ходимлари учун, балки бу нодир китоб ва қўлёзмаларга қизиққан, уларни ўрганиш ниятида бўлганлар учун ҳам қулайдир. Шу билан биргаликда ЎМИ кутубхонаси фондида сақланаётган нодир қўлёзма китобларни китобхонларни қўлига бермасдан авайлаб асраш келажак авлодга беками кўст етказиш мақсадида нодир қўлёзма китоблар CD-R дискига кўчирилган.
ЎМИ кутубхона фондини қўлёзма ҳамда тошбосма китоблар билан бойитиш борасида ҳам амалий ишлар олиб борилмоқда.
Бугунги кунда кутубхонада турли тилларда таржима ва шарҳлари билан нашр қилинган Қур’они карим китоблари тўпланилмоқда. Жумладан, Финландия давлатидан фин тилида, Чехия давлатидан чех тилида, Исроил давлатидан иброний тилида, Швеция давлатидан швед тилида, Бангладеш давлатидан бенгал тилида, Полша давлатидан поляк тилида, Қозоғистондан қозоқ тилида китоблар йиғилди. Шунингдек, кутубхонада инглиз, француз, немис, испан, италян, япон, ҳинд, форс, азари, урда жами 45 дан ошиқ турли давлат тилларига таржима қилинган Қуръони карим китоблари коллекцяси йиғилди.
Бўлим ходимлари:
Ҳар бир тарихий обида – халқимиз тарихи ва маданиятининг гувоҳи. Мирзачўл ҳудудида жойлашган “Ёғочли сардоба” ҳам ана шундай ноёб ёдгорликлардан бўлиб, унинг меъморий тузилиши ва муҳандислик ечими ўз даврининг илғор билимларига таянилганини кўрсатади.
– Сардобанинг гумбазсимон тузилиши, 15 метрлик ички диаметри ва 12 метр баландлиги уни нафақат амалиётда самарали, балки архитектура жиҳатдан ҳам ўзига хос намуна сифатида намоён этади. Ердан икки метр баландликдаги туйнуклар, салқинликни сақловчи вентиляция тизими, симметрияли қурилиши ва девор қалинлигининг юқорига кўтарилган сари юпқалашиб бориши – буларнинг барчаси сардобанинг бетакрорлигигидан далолат беради,– дейди тарихчи-археолог Солижон Қудратов.
Сардобага арксимон кириш қисми орқали ғиштли зинапоялардан фойдаланиб тушилади. Кириш қисмидаги йўлакча устидан эса хизматчилар учун махсус хоналарга чиқиш мумкин бўлган айланма зинапоя қурилган.
Сўнгги йилларда мамлакатимизда туризмни ривожлантиришга алоҳида эътибор қаратилаётган бир пайтда “Ёғочли сардоба” ҳам қайта тиклаш ишлари доирасида ўрганилмоқда. Баъзи реконструкция ишлари бошланган бўлса-да, маълум техник ва молиявий сабабларга кўра, қурилиш вақтинча тўхтаб қолган.
– Энди бу масканни тўлиқ таъмирлаб, туристик маршрутларга қўшиш, атрофида дам олиш масканлари, сув йўллари, маҳаллий ҳунармандчилик объектларини ривожлантириш режалаштирилган. Бунда давлат-хусусий шериклик асосида ёш тадбиркорларни ҳам жалб этиш кўзда тутилмоқда, – дейди Сирдарё вилоят ҳокимининг ўринбосари Шоҳруҳ Исоқулов.
“Тошкент – Самарқанд – Бухоро” магистраль йўли бўйлаб жойлашган “Ёғочли сардоба” ҳозирнинг ўзидаёқ саёҳатчилар диққатини ўзига тортмоқда. Шу боис, яқин истиқболда бу иншоот нафақат тарихий ёдгорлик, балки маданий-маърифий тадбирлар ўтказиладиган, маҳаллий ва халқаро туризмни қўллаб-қувватлайдиган муҳим марказга айланиши, шубҳасиз.
Ғулом Примов, ЎзА мухбири