Ибн Масъуд розияллоҳу анҳу ривоят қиладилар: Расулуллоҳ алайҳиссалом бундай дедилар: “Хаж мавсумида умматларни кўрдим. Ўз умматимни ҳам кўрдим. Тоғлару дарахтларни тўлдириб юборишганди. Уларнинг кўплиги ва ҳайъати мени таажжубга солди. Мендан: “Мендан мамнун бўлдингизми?” деб сўрашди. “Ха”, дедим. Айтишдики: “Булар билан етмиш минг киши саволсиз-сўроқсиз тўғри жаннатга киради”. “Улар ким ё Аллоҳни расули?” деб сўралди. Расулуллоҳ алайҳиссалом дедилар: “Ўзидан мамнун бўлиб керилмаганлар, арзимас қийинчилик, кулфатни бахтсизлик-омадсизлик деб атамаганлар, ўғрилик қилмаганлар ва Роббиларига таваккал қилганлар”. Шу пайт Укоша ўрнидан туриб дедики: “Ё Аллоҳнинг Расули, Аллоҳга дуо қилинг, мени ҳам ўшалардан айласин”. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ё Аллоҳ, Укошани ўшалардан айла”, - дедилар. Бошқаси ҳам туриб: “Ё Аллоҳнинг Расули, Аллоҳга дуо қилинг, мени ҳам ўшалардан айласин!” – деди. Яна у зот алайҳиссалом айтдилар: “Ким Аллоҳга таваккал этиб, суянса, Аллоҳ ҳар қандай танглик ҳолида унга етарли бўлади, умид қилмаган жойидан унга ризқ эшикларини очади. Ким дунёга ўзини бағишласа Аллоҳ уни дунёга вакил (яъни, пул топиб келувчи ва сарфловчи вазифасини бажарувчи) қилиб қўяди. Яна у зот алайҳиссалом: Ким инсонларнинг энг бадавлати бўлишни истаса, бунинг учун қўлидагига эмас, Аллоҳ ҳузуридаги нарсага кўпроқ ишонсин.
Ривоят қилинишича, Иброхим алйҳиссалом манжаниқ билан оловга отилаётганларида Жаброил алайҳиссалом унинг ёнига келиб: “Бирон эҳтиёжинг борми?” – дея сўради. Иброхим алйҳиссалом илгари: “Менга Аллоҳ кифоядир. У нақадир гўзал вакилдир”, деб айтган сўзига содиқ қолиш учун Жаброилга ушбу жавобни берди: “Бор, эҳтиёжим бор, лекин сенга эмас”. Иброхим алайҳиссаломни оловга отиш учун қўлга туширишганда: “Менга Аллоҳ кифоядир. У нақадир гўзал вакилдир”, - деганди. Манжаниқ ила оловга отилаётганда шу сўзига, яъни Аллоҳга бўлган таваккалига содиқ қолди ва ўзини фақат Робби қутқаришини кутди.
Абдуллоҳ ПАРПИЕВ,
Халқаро алоқалар бўлими ходими
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
Савол: Чап қўлни орқага қилган ҳолда, унга суяниб ўтириш жоизми? Ёши катталар бу ишни “ёмон” деб, қайтаришади.
Жавоб: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм. Йўқ, бу иш жоиз эмас. Ёши катталар бу ишни бежизга “ёмон” деб, қайтаришмаган. Зеро, бу макруҳ амал саналади. Бу ҳақда Шарид ибн Сувайд исмли саҳобий розияллоҳу анҳу шундай деганлар:
مَرَّ بي رسولُ اللهِ صلَّى اللهُ عليهِ وسلَّم وأنا جالسٌ هكذا وقد وَضَعْتُ يَدِي اليُسْرَى خلفَ ظهري واتَّكَأْتُ على أَلْيَةِ يَدِي فقال أَتَقْعُدُ قَعْدَةَ المغضوبِ عليهم
“Бир куни Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам менинг олдимдан ўтиб қолдилар. Мен чап қўлимни орқамга қўйиб, қўлимнинг кафтига суяниб ўтирган эдим. Шунда У Зот “Ғазаб қилинганларни ўтириши каби ўтирасанми?”, деб танбеҳ бердилар” (Имом Аҳмад ва Абу Довуд ривояти).
Шунга кўра фақиҳлар “Киши хоҳ бир қўлига суянсин, хоҳ икки қўлига суянсин, фарқи йўқдир. Яъни, ҳар иккала ҳолатда ҳам макруҳ бўлади”, деганлар (“Мирқотул-мафотиҳ” китоби асосида). Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.