“(Эй Муҳаммад!) Раббингиз асалариларга ваҳий (буйруқ) қилди: “Тоғларга, дарахтларга ва (одамлар) барпо қиладиган нарсаларга ин қурингиз. Сўнгра турли мевалардан еб, Парвардигорингиз (сиз учун) қулай қилиб қўйган йўллардан юрингиз!” Уларнинг қоринларидан одамлар учун шифо бўлган турли рангдаги шарбат (асал) чиқур. Албатта, бунда фикр юритадиган қавм учун аломат бордир” (Наҳл сурасининг 68-69-оятлари).
Пайғамбаримиз асални яхши кўрар, бошқаларни ҳам бу неъматдан ейишга, у билан даволанишга чақирардилар. Бир киши Набий алайҳиссалом ҳузурларига келиб: «Биродаримнинг қорни оғрияпти», деди. Расулуллоҳ унга: «Биродарингга асал ичир», деб тавсия қилдилар. Ҳалиги одам унга асал ичирди. Кейин келиб айтди: «Мен унга асал ичирдим. Аммо баттар ичини кеткизиб юборди. Шунда Набий соллаллоҳу алайҳи ва саллам: «Аллоҳнинг гапи рост, биродаринг қорни алдаган!» дедилар (Имом Бухорий, Имом Муслим, Имом Термизий ва Имом Аҳмад ривоят қилган).
Пайғамбар алайҳиссалом шундай деганлар: “Кимда-ким ҳар ойда уч марта, наҳорда (оч қоринга) асал яласа, касалликнинг каттаси унга яқин йўламайди” (Имом Ибн Можа ва Имом Байҳақий ривоят қилган. Ҳадис санади заиф).
* * *
Инсонлар истеъмол қиладиган маҳсулотлар устида тадқиқот олиб борган олимлар асал энг фойдали озуқа деган хулосага келишди. “Мўъжизавий ҳапдори” вазифасини ўташи мумкин бўлган асал инсон танасига ижобий таъсир кўрсатадиган энг ажойиб озуқадир, демоқда Россия ОАВ.
Мутахассисларнинг фикрича, бир чой қошиқ асал кун давомида соғлиқни сақлаб юришга етади. ОАВ маълумотларига кўра, асал жуда ҳам яхши антиоксидант экан. Демак, мунтазам асал истеъмол қилиб юрилса, тана токсинлардан халос бўлиб боради ва асалнинг микробга қарши курашиш хусусияти терининг ҳолатини бир неча баробар яхшилайди.
Озишни хоҳлаганларга ҳар қандай ширинлик ейиш тақиқланади, аммо асал бундан мустасно. Чунки асалнинг таркибидаги шакар шоколаднинг таркибидаги шакардан фарқ қилади. Асал метаболизмни тезлаштиради ва вазн ташлашга яхши фойда беради.
Ҳар куни асал истеъмол қилиш тананинг холестринга қарши курашишида самарали таъсир кўрсатади. Тадқиқотлар кўрсатишича, асал сиқилишларнинг олдини олади, танада токсинлар йиғилишига қаршилик кўрсатади ҳамда хотирани мустаҳкамлайди.
Бундан ташқари асал таркибидаги кальций мияга енгил сўрилади ва унинг ишлаш қобилиятини яхшилайди.
Робия ЖЎРАҚУЛОВА тайёрлади
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.
Салама ибн Акваъ розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:
«Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам асламлик бир кишига одамлар ичида «Ким бирон нарса еган бўлса, куннинг қолганида рўза тутсин, ким емаган бўлса, у ҳам рўза тутсин, чунки бугун Ашуро куни», деб жар солишга буюрдилар».
Икки Шайх ва Насаийлар ривоят қилишган.
Рубаййиъ бинт Муъаввиз ибн Афро розияллоҳу анҳодан ривоят қилинади:
«Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам ашуро куни эрталаб Мадина атрофидаги ансорларнинг қишлоқларига одам юбориб, «Ким рўза тутган ҳолда тонг оттирган бўлса, рўзасини тугал қилсин. Ким оғзи очиқ ҳолда тонг оттирган бўлса, кунининг қолганини (рўза билан) тугал қилсин», дедилар.
Шундан кейин биз унинг рўзасини тутадиган ва ёш болаларимизга ҳам Аллоҳ хоҳлаганича туттирадиган бўлдик. Масжидга бориб, уларга юнгдан ўйинчоқ қилиб берар эдик. Бирортаси овқат деб йиғласа, ифторгача унга ўшани берар эдик».
Муслим ривоят қилган.
Ибн Аббос розияллоҳу анҳумодан ривоят қилинади:
«Мен Набий соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ушбу кун – Ашуро кунининг ҳамда ушбу ой, яъни Рамазон ойининг рўзасидан ташқари бирор кунни бошқасидан афзал кўриб, рўза тутишга қасд қилганларини кўрмадим».
Икки Шайх ривоят қилган.
Изоҳ: Яъни, Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам қачон Ашуро куни келар экан, рўзасини тутсам, деб, интиқ бўлиб турар эканлар. Бошқа бирор куннинг рўзасини тутиш учун бунчалик интизор бўлиб кутмас эканлар.
Шунингдек, Рамазон ойини ҳам қачон келар экан, рўзасини тутсам, деб, интиқ бўлиб кутар эканлар. Бошқа бирор ойнинг рўзасини тутишни бунчалик интизор бўлиб кутмас эканлар. У кишининг умматлари, яъни бизлар ҳам шундай бўлишимиз лозим.
Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:
«Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Рамазондан кейинги энг афзал рўза Аллоҳнинг ойи муҳаррамдадир. Фарз намоздан кейинги энг афзал намоз тунги намоздир», дедилар».
Муслим ривоят қилган.
Абу Қатода розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:
«Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Ашуро кунининг рўзаси ўзидан олдинги йилнинг гуноҳларига каффорат бўлади», дедилар».
Муслим ривоят қилган.