12 Август, 2025, 18 Сафар, 1447
12 Август, 2025, 18 Сафар, 1447
Рамазоннинг фазилатларини ҳар қанча гапирсакда, шунча камдир. Айниқса, бу ойнинг таровати – рўза билан янада гўзалдир. Киши чин ихлос билан рўза тутишни ният қилар экан, бу ибодатини фақатгина Аллоҳ учун адо этаётганини аниқ англайди. Яратган розилиги учун қийинчиликларга бардош беради, сабрли бўлишни ўрганади. Шу боисдан ҳам Аллоҳ таоло ҳадиси қудсийда рўзанинг ажри улуғ эканини айтади: “Одам боласининг ҳамма амали ўзи учун, фақат рўза Мен учундир ва унинг мукофотини Мен Ўзим берурман”.
Эътибор беринг, рўза тутган киши, Аллоҳ таоло мукофотини Ўзи беришини билган ҳолда камчиликка йўл қўйиши мумкинми? Дарҳақиқат, рўзадор тутаётган рўзасини “Аллоҳ кўриб турибди” деган ихлос билан адо этади. Камчиликларга йўл қўймасликка ҳаракат қилади. Руҳиятидаги хотиржамлик тафаккурининг тиниқлашиб боришига сабаб бўлади.
Ҳадисда шундай дейилади: “Рўзадорга икки хурсандлик бордир. Улар ила суюнгай. Ифтор қилганда суюнгай ва қачон Роббисига йўлиққанда суюнгай”.
Қолаверса, бу ой буюклигининг омилларидан бири ушбу ҳадиси шарифда гўзал тарзда баён қилинади: “Қачон Рамазон келса, жаннат эшиклари очилур, дўзах эшиклари ёпилур ва шайтонлар кишанланур”.
Ушбу ҳадис бу ойнинг нақадар улуғ мақомга эга эканини тасдиқлайди. Ҳадисдаги шайтонлар кишанланганлиги мўмин-мусулмонларни ушбу имкониятлардан фойдаланиб қолишга, китоб мутолаасига, эзгуликлар қилишга чорлайди.
Рамазоннинг фазилати бу ойда Қуръони карим нозил қилиниши билан боғлиқдир. Бу борада Бақара сурасининг 185-оятида шундай марҳамат қилинади:
“Рамазон ойи – одамлар учун ҳидоят (манбаи) ва тўғри йўл ҳамда ажрим этувчи ҳужжатлардан иборат Қуръон нозил қилинган ойдир. Бас, сизлардан ким бу ойда (ўз яшаш жойида) ҳозир бўлса, рўзасини тутсин. Кимки бемор ёки сафарда бўлса, (тута олмаган кунларининг) саноғи бошқа кунлардандир. Аллоҳ сизларга енгилликни истайди, оғирликни хоҳламайди”.
Шунингдек, бу ой меҳр-мурувват ойи бўлиб, инсонлар бир-бирларига кўмак берадилар, муҳтожларга ёрдам қўллари узатилади, ўзаро яхшиликлар қилинади, беморлардан ҳол-аҳвол сўралади, аразлашган кишилар муборак ойнинг шарофати билан гиналарни унутадилар. Бу ойда бутун юртимизда ана шундай яхшиликлар билан, хотиржамлик ва хурсандчилик ҳукмрон бўлади.
Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи ва салламдан ривоят қилинган ҳадиси шарифда шундай марҳамат қилинади: “Бу ой ўзгалардан кўнгил сўраш, меҳр-мурувват кўрсатиш ойидир. Ким у кунда бирор рўзадорга ифторлик қилиб берса, бу унинг гуноҳларига мағфират ва жаҳаннамдан озод бўлишига сабаб бўлади”.
Қолаверса, ушбу ойнинг шарофати билан гуноҳлар авф этилади, рўзадорларга кўплаб ажрлар берилади.
Бу ҳақда Набийимиз саллаллоҳу алайҳи ва салламдан келтирилган ҳадисда шундай дейилади: “Рамазон ойининг биринчи кечаси Аллоҳ таоло айтади: “Ким бизни яхши кўрса, Биз ҳам уни яхши кўрамиз. Ким Бизни талаб қилса, Биз ҳам уни талаб қиламиз. Ким Биздан мағфират сўраса, Биз унинг гуноҳларини Рамазон ҳурматидан кечирамиз”.
Рамазон ўттиз кун давом этади. бу кунларни мазмунли ўтказишга ҳаракат қилиш ҳар бир мусулмоннинг улкан имкониятидир. Эзгуликларга шошилиш чексиз савобларга мушарраф этади. Бу ойда билим олиш, китоб мутолааси илмнинг зиёда бўлишига замин яратади. Баракали кунларнинг ҳар бир лаҳзаси қимматлидир. Улардан фойдаланиб қолинг!
Бинобарин, қуйидаги ҳадисда шаҳри султоннинг нақадар буюк экани таъкидланади: “Агар умматларим Рамазон ойининг шарафини билганларида эди, йил ўн икки ой Рамазон бўлишини орзу қилар эдилар, чунки уларнинг тоати мақбул, дуолари мустажоб, гуноҳлари мағфират этилиб, жаннат рўзадорларга муҳтож бўлади”.
“Кўкалдош” ўрта махсус ислом билим юрти
мударриси Ж.Кулбаев
313 та ҳаётий ЗИЙНАТ қоидалари
ни
УЛУҒ УСТОЗ УЛАМОЛАРИМИЗ баён қилиб берганлар:
(2-қисм)
101) Сахийлик – бойнинг зийнати.
102) Очиққўллик – сахийнинг зийнати.
103) Кўп йиғи – хавф ва қўрқишнинг зийнати.
104) Улуғворлик – пошшолар зийнати.
105) Миннатни тарк қилиш – эҳсоннинг зийнати.
106) Ҳалоллик – ишнинг зийнати.
107) Хушуъ – намознинг зийнати.
108) Дўппи – ўзбекнинг зийнати.
109) Бунёдкорлик – меҳнатнинг зийнати.
110) Савод – билимнинг зийнати.
111) Илм – инсониятнинг зийнати.
112) Сабр – бало-офатнинг зийнати.
113) Донолик – тажрибанинг зийнати.
114) Мулоҳазалилик – фикрнинг зийнати.
115) Сўзда туриш – эркакнинг зийнати.
116) Вақтга риоя – масъулиятнинг зийнати.
117) Қалб мусаффолиги – яхши инсоннинг зийнати.
118) Тинчлик – юртнинг зийнати.
119) Бирдамлик – миллатнинг зийнати.
120) Ҳур фикр – эркинликнинг зийнати.
121) Тоат-ибодат – руҳнинг зийнати.
122) Адолат – давлатнинг зийнати.
123) Ибрат – ўтганлар ҳаётининг зийнати.
124) Хотира – инсон қадрининг зийнати.
125) Қалб юмшоқлиги – раҳм-шафқатнинг зийнати.
126) Яхши сўз – забоннинг зийнати.
127) Бардош – синовларнинг зийнати.
128) Қувонч – юракнинг зийнати.
129) Қаноат – ҳаётнинг зийнати.
130) Ҳушёрлик – онгнинг зийнати.
131) Қалб тозалиги – имоннинг зийнати.
132) Яхши ният – амалнинг зийнати.
133) Ҳаётбахш сўз – дилнинг зийнати.
134) Қаноатлилик – қўшнининг зийнати.
135) Йўлбошчилик – жамоанинг зийнати.
136) Тинч уйқу – хотиржамликнинг зийнати.
137) Яхши уйқу – соғломликнинг зийнати.
138) Ҳалол меҳнат – деҳқоннинг зийнати.
139) Ташаккур – инсонийликнинг зийнати.
140) Сўзда тозалик – тилнинг зийнати.
141) Тарбия – келажакнинг зийнати.
142) Ибратли ҳаёт – авлоднинг зийнати.
143) Меҳр-муҳаббат – турмушнинг зийнати.
144) Ҳурфикрлилик – замонавийликнинг зийнати.
145) Тўғрилик – ҳукмнинг зийнати.
146) Салоҳият – ёшларнинг зийнати.
147) Қувват – жасурнинг зийнати.
148) Ҳарф таниш – болаликнинг зийнати.
149) Диққат – ўқишнинг зийнати.
150) Улуғ орзу – қалбнинг зийнати.
151) Бардошлик – дарвешнинг зийнати.
152) Қайтмаслик – отанинг зийнати.
153) Вафодорлик – хотиннинг зийнати.
154) Қаноатлилик – кўнгилнинг зийнати.
155) Ишонч – оилавий муносабатларнинг зийнати.
156) Ҳамкорлик – жамиятнинг зийнати.
157) Ижодийлик – ёшларнинг зийнати.
158) Тиниқлик – кексаларнинг зийнати.
159) Тиниқ фикр – кексанинг зийнати.
160) Тарбия – ота-онанинг зийнати.
161) Тузук фикр – ёшнинг зийнати.
162) Ҳақиқатни айтиш – олимнинг зийнати.
163) Ботиний поклик – зоҳиднинг зийнати.
164) Иложсизликка чора – моҳир устанинг зийнати.
165) Чин дилдан ишлаш – яхши ишчининг зийнати.
166) Ҳурмат – барча инсоний алоқаларнинг зийнати.
167) Тузук йўл – саёҳатнинг зийнати.
168) Тартиб – пошшонинг зийнати.
169) Тезкорлик – савоб излагувчининг зийнати.
170) Мевадорлик – дарахтнинг зийнати.
171) Қанот – қушнинг зийнати.
172) Қаноатли меҳнат – ишбилармоннинг зийнати.
173) Қаҳрдорлик – ёвузнинг зийнати.
174) Умумийлик – инсониятнинг зийнати.
175) Гўзал сўз – сўзлашувнинг зийнати.
176) Устоз – илм йўлининг зийнати.
177) Савол – билим олишнинг зийнати.
178) Хотира – миллатнинг зийнати.
179) Виждон – инсон қалбининг зийнати.
180) Юздаги нур – тақвонинг зийнати.
181) Сувдаги тозалик – ҳаётнинг зийнати.
182) Яхши ният – ҳар бир ишнинг зийнати.
183) Яхши дўст – танловнинг зийнати.
184) Саҳар – ибодат вақтининг зийнати.
185) Илк қадам – болаликнинг зийнати.
186) Яхши зеҳн – ақлнинг зийнати.
187) Сузувчи булут – осмоннинг зийнати.
188) Бедорлик – ватан посбонининг зийнати.
189) Ватан – миллатнинг зийнати.
190) Қалб нури – имоннинг зийнати.
191) Савоб – ҳар бир яхши ишнинг зийнати.
192) Севги – қалб мувозанатининг зийнати.
193) Тилак – дуонинг зийнати.
194) Ўзаро тушуниш – оилавий бахтнинг зийнати.
195) Бахт – шукрнинг зийнати.
196) Ёрдам бериш – инсонийликнинг зийнати.
197) Ибратли сўз – устозликнинг зийнати.
198) Ҳушёр кўз – кузатувчанликнинг зийнати.
199) Бошқаларни тинглаш – ҳурматнинг зийнати.
200) Қариялар дуоси – авлоднинг зийнати.
(Давоми бор...)
Иброҳимжон домла Иномов
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа 