1-ФАТВО
Бойлиги шариат белгилаб қўйган маълум миқдорга, яъни нисобга етган мусулмон киши ҳижрий-қамарий бир йил ўтиши билан аслий ҳожатларидан ортиқча бойлигининг қирқдан бир қисмини, яъни 2,5 фоизини шаръан белгиланган жойларга бериши фарзи айндир. Нисоб 85 гр олтин қийматига баробар маблағдир. Закотни узрсиз кечиктириб бериш гуноҳ саналади. Закотни ажратаётган ёки бераётган пайтда ният қилиш шарт. Демак, шу ажратган ёки бераётган нарсам садақа ёки эҳсон эмас, закотдир, деб ният қилинади. Аммо йилнинг охирига келиб, шу бир йил мобайнида берган садақаларимни закот деб ният қилдим, деса, бу нияти ўтмайди. Бутун бойлигини садақа қилиб юборса, ният шарт эмас. Закотга ҳам ўтаверади.
«Оламгирия», «Мухтасар».
2-ФАТВО
Фақир кишига берган қарзидан кечиб юборса, ўша қарзда турган бойлигидан берадиган закотидан қутулади. Агар бир қисмидан кечса, ўша қисмидан берадиган закоти соқит бўлади. Бой кишидаги қарзини унга ҳадя қилиб юборса, унинг закоти соқит бўлмайди.
«Оламгирия», «Табйин».
3-ФАТВО
Бой киши фақир ҳузурига бориб фалон одамга берган қарзимни ўзингга олгин, деб закотни ният қилса, жоиздир.
«Оламгирия», «ал-Баҳрур-роиқ».
4-ФАТВО
Мискинга пул бериб, тилида ҳиба (ҳадя) ёки қарз деб айтиб, дилида закот деб ният қилса, закотга ўтади.
«Оламгирия», «ал-Баҳрур-роиқ», «Қуня».
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
Савол: Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам барча мусулмонларнинг ҳаққига дуо қилганлар. У зот биз ҳақимизда ўзимиздан кўра кўпроқ қайғурганлар ва бизни ўзимиздан ҳам кўпроқ севганлар. Бироқ, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам алоҳида дуо қилган мўминлар тоифаси бор. Улар кимлар ва нима учун уларнинг ҳаққига Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам 3 марта дуо қилганлар?
Жавоб:
عَنِ الْعِرْبَاضِ بْنِ سَارِيَةَ رَضِي اللهُ عَنْهُ أَنَّ النَّبِيَّ صَلَي الله عَلَيْهِ وَسَلَّم كَانَ يُصَلِّي عَلَى الصَّفِّ الْأَوَّلِ ثَلَاثًا وَعَلَى الثَّانِي وَاحِدَةً. )رَوَاهُ النَّسَائِيُّ.(
Ирбоз ибн Сория розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади. “Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам биринчи сафга уч марта, иккинчи сафга бир марта салавот айтар эдилар” (Имом Насоий ривояти).
Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг салавот айтишлари бу – дуо қилишлари. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам биринчи сафдагиларнинг ҳаққига 3 бора, иккинчи сафдагиларни эса 1 марта дуо қилганлар.
عَنِ الْبَرَاءِ رَضِي اللهُ عَنْهُ، عَنِ النَّبِيِّ صَلَي الله عَلَيْهِ وَسَلَّم قَالَ: إِنَّ اللهَ وَمَلَائِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى الَّذِينَ يَصِلُونَ الصُّفُوفَ الْأُوَلَ، وَمَا مِنْ خَطْوَةٍ أَحَبَّ إِلَى اللهِ مِنْ خُطْوَةٍ يَمْشِيهَا الْعَبْدُ يَصِلُ بِهَا صَفًّا .)رَوَاهُ أَبُو دَاوُدَ وَالنَّسَائِيُّ.(
Баро розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади. Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Албатта, Аллоҳ таоло ва Унинг фаришталари биринчи сафларни тўлдирувчиларга салавот айтадилар. Аллоҳ таоло учун банданинг сафни тўлдириш учун босган қадамидан кўра маҳбуброқ қадам йўқдир”, дедилар (Абу Довуд, Насоий ривояти).
Аллоҳ таолонинг салавоти бу – раҳмат, фаришталарники эса, истиғфордир. Қолаверса, биринчи сафни тўлдириш учун ташланган қадамлар – Аллоҳга энг севимли қадам саналади. Биринчи сафга бундан ортиқ тарғиб бўлмаса керак.
Демак, биринчи ёки иккинчи сафда бўлишга ҳаракат қилиш лозим экан.
Даврон НУРМУҲАММАД