Қайнатилган сувни яна қайнатиш ёки ҳатто иситиш нафақат зарарли, балки хатарлидир.
Водопровод суви ўзида — тузлардан тортиб минералларгача жуда кўп аралашмалардан таркиб топади. Сув иситилиб бошланганда, унинг кимёвий таркиби ўзгаради.
Бу ўзгарган моддалар киши организмига қайта иситилган сув билан тушиб боради.
Қайнатилган сувни яна қанча марта қайта-қайта қайнатилгани сари унинг инсон саломатлиги учун зарари шунча ортиб бораверади.
Бундай сувда инсон саломатлиги учун энг зарарли бўлган мишьяк, фторидлар, нитратлар каби моддалар ҳосил бўлиб бораверади.
Сувнинг бир марта қайнатилиши, унинг турли микроблардан тоза бўлиши учун кифоя қилади. Уни яна бир (ёки ундан кўп) марта қайнатилганида, мавжуд бўлган фойдали моддаларнинг бузилишига, зарарли ва хатарли бирикмаларга айланишига йўл очилади.
Қайта қайнатилган сувдаги зарарли моддаларнинг инсон учун хатарли таъсири:
Бутунжаҳон соғликни сақлаш ташкилоти маълумотларига қараганда, инсон саломатлиги учун энг катта хатарни айнан шу модда келтириб чиқаради. Мишьякни жуда оз ва инсон учун зарарсиз миқдорда водопровод сувига ундаги зарарли микроорганизмларни йўқ қилиш учун қўшилади.
Албатта қайта қайнатилган сувдаги мишьяк сабабидан инсоннинг ўлими узоқ йиллар бундай сувни мунтазам ичишда давом этишидан келиб чиқиши мумкин, лекин гап шундаки, бу модда йиғма таъсир қилади. Бунинг оқибати эса, энг аянчли бўлиши мумкин: периферик нейропатияни, бутун бадандаги тери касалликка чалиниб шикастланишини, ошқозон-ичак тизими фаолиятининг бузилишини, буйрак фаолияти бузилишини ва саратон касалликларини келтириб чиқариши мумкин.
Сув қайта қайнатилганида, ундаги фтор бирикмаларининг бир қисми фторид моддаларга айланади.
Гарвард университети профессорларининг бир неча ўн йиллик тадқиқотлари натижалари фторид моддалар неврологик фаолиятга салбий таъсир кўрсатишини ва ҳатто ёш болаларда ақлий қолоқликка сабаб бўлиши мумкинлигини кўрсатди, шунингдек, улар аёлларда бепуштлик келиб чиқиши хавфини кучайтириши мумкинлигини кўрсатди.
Бизнинг ҳаётимиз шундай ҳам нитратлар билан тўйинган — улар кундалик ҳаётда озиқ-овқат саноатида консервантлар сифатида ишлатилади.
Лекин улар юқори температурада ишлов бериш натижасида инсон саломатлиги учун янада хатарли тус олади.
Қайнатиш жараёнида нитратлар нитрозаминларга айланади, бу моддалар эса, канцерогенларга бевосита алоқадордир.
Бунинг оқибатларини етарли равишда баҳоламаслик тўғри келмайди: тушинмасдан қилинадиган бундай зарарли одат инсон организмида ичаклар, меъда, ошқозоности бези, жинсий-пешоб йўллари саратони ва лейкемиягача олиб бориши мумкин.
Жалолиддин Нуриддинов
13апрель 2017 йил
Савол: Мен туш кўрдим ва уйғониб Ибни Сириннинг "Тушлар таъбири" китобини кўрсам ёмонроқ чиқди ва сиқилиб қолдим. Туш таъбири масалаларига мусулмон инсон қандай қараши керак?
Жавоб: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм. Аввало шуни айтишимиз керакки, Ибн Сирийн раҳимаҳуллоҳга нисбат берилган “Тушлар таъбири” китоби у зотга тегишли эмас. Шунинг учун бу китобни у зотга нисбат бериб бўлмайди. Динимизга кўра тушлар уч хил бўлади:
– Аллоҳ таоло томонидан бўлган, таҳорат билан ётилганда, тонгга яқин кўриладиган, солиҳ тушлар.
– Шайтондан бўлган, аниқ эсда қолмайдиган, кайфиятни туширадиган, алаҳсирашга ўхшаш ёмон тушлар.
– Касбига ёки қизиққан нарсасига тааллуқли тушлар.
Динимизда туш кўрганда нима қилиш кераклиги борасида аниқ тавсиялар келган. Агар рост тушлар шариатга мос келса, амал қилиш мумкин, агар зид келса, қатъий амал қилинмайди. Ёмон туш кўрган киши тушини бировга айтмаслиги ва тушнинг ёмонлигидан Аллоҳ таолодан паноҳ сўраши керак. Бу ҳақида Абдуллоҳ ибн Қатода розияллоҳу анҳу отасидан ривоят қилган ҳадисда Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Рост туш Аллоҳдан, ёмон туш шайтондан. Бирортангиз қўрқинчли туш кўрса, чап томонига туфлаб қўйсин ва тушнинг ёмонлигидан (Аллоҳдан) паноҳ сўрасин. Шунда ёмон туш зарар қилмайди”, деганлар (Имом Бухорий ривояти).
Яъни ёмон туш кўрган киши чап томонга енгилгина туфлаб: “Роббим! Кўрган тушимни ёмонлигидан паноҳ сўрайман”, деб қўяди.
Баъзи уламолар имкон бўлса ўрнидан туриб, таҳорат олиб, икки ракат нафл намоз ўқигани ҳамда бироз садақа қилиб қўйгани яна ҳам яхши, дейишган.
Шунингдек, туш инсон тақдирини белгиламайди. Тушга ортиқча баҳо бериб, уни ҳаёт мезонига айлантириш тўғри эмас. Биз динимиз кўрсатмаларига оғишмай амал қилсак, ҳам моддий, ҳам руҳий тарафдан соғлом, иродамиз мустаҳкам бўлади. Валлоҳу аълам!
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.