Ўзбекистон давлат бюджетининг қарийб 60 фоизини ижтимоий соҳаларга йўналтирадиган саноқли мамлакатлар сирасига киради. Ҳозирда ёшларга яратилган имкониятлар, мактаб ва коллежларда кўзни қувонтирадиган шароитларни кўриб Яратганга шукрлар айтасиз. Минг афсуски, шундай шароитлардан фойдаланиш ўрнига кўчаларда тентираб юриб, мактаб ва коллежларга бормаётган ёшларимиз учраб турибди. Бундайларни кўрганда бесамар ўтаётган вақтга ачинасиз.
Муҳтарам юртбошимиз Қашқадарёга борганларида Ўзбекистон мусулмонлар идораси раиси, муфтий Усмонхон Алимов ва вилоят бош имом хатиби Раҳматилла Усмоновга дарсларни мунтазам қолдириб келаётган талаба ёшлар билан суҳбатлар ўтказиш юзасидан кўрсатмалар бердилар. Ана шу асосда диний ходимлар тадбирлар ўтказиб келмоқдалар.
Аждодларимиз: “Ёшликда ўрганилган илм тошга битилган каби мустаҳкам бўлади”, деганлар. Ватандошимиз Имом ал-Бухорий ҳаётини илмга бахшида этиб: “Илмдан бошқа нажот йўқ ва ҳеч қачон бўлмайди” деб, инсон дунё ва охиратини обод қилиш учун илм излаши керак эканини уқтирдилар. Демак, шундай юртнинг фарзандларининг илмсиз бўлиб қолишга ҳаққи йўқ. Ёшларимизнинг баҳор фаслидек бебаҳо даврини бефойда нарсаларга сарфлашларига йўл қўймаслик керак.
Илм Аллоҳни танитади. Шу ўринда бир ибратли воқеани келтирамиз: Машҳур ёзувчи Абдулла Қодирий “Меҳробдан чаён” романини ёзиш олдидан Шайх Исмоил Махдумдан маслаҳат олиш ниятида Наманганга келади. Суҳбат чоғида Абдулла Қодирий Шайх Исмоил Махдумдан ёшларни дунёвий илмларга қандай қизиқтириш кераклиги ҳақида маслаҳат сўрайди. Шунда у киши Қуръони каримнинг “Ғошия” сурасидаги оятлардан келтириб, “Ахир, улар туяларга қараб, қандай яратилганига (зоология), осмонларнинг қандай кўтариб қўйилганига (астрономия), тоғларнинг қандай тикланганига (жўғрофия) ва Ернинг қандай ёйиб – текислаб қўйилганига (минерология) боқмайдиларми?!” дебдилар-да, ана шундай қилиб, диний илмга дунёвий илмни боғлаб ўргатиш кераклигини тушунтирибдилар.
Мактаб ва коллежларда ўқувчи ёшлар “илмни инсонларга фойда етказиш учун ўрганаман”, деб ният қилса, ҳам илм ўрганди, ҳам савоб олади.
Устозларимиз ўргатганидек; “дарс” сўзи араб тилида “درس”
“д” – давомат (доим бўлиш);
“р” – риёзат (машаққат чекиш);
“с” – соғлом ва саломат бўлиш деган маъноларни англатади.
Обидхон Икрамов,
ЎМИ Наманган вилоят вакили ўринбосари, “Ҳидоя” ўрта махсус ислом билим юрти ўқитувчиси
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
- Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам Қурбон ҳайити куни ғусл олардилар.
Ибн Аббос розияллоҳу анҳумодан ривоят қилинади: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам Рамазон ҳайити куни ва Қурбон ҳайити куни ғусл қилар эдилар” (Ибн Можа ривояти).
- Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам Қурбон ҳайитида қурбонлик қилишдан олдин ҳеч нарса емасдилар.
Бурайда розияллоҳу анҳу айтадилар: “Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам Фитр куни таомлангунларича (фитр намозига) чиқмас эдилар ва Қурбонлик куни намоз ўқигунларича таомланмас эдилар” (Имом Термизий ривояти).
- Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам масжидга пиёда юриб борардилар.
Абу Рофеъ розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам икки ҳайит намозига пиёда чиқар эдилар” (Ибн Можа ривоят қилган).
- Масжидга кетишда Аллоҳни зикр қилардилар.
Ибн Умар розияллоҳу анҳумодан ривоят қилинади: “Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам то намозгоҳга боргунларича такбир айтар эдилар” (Имом Ҳоким ривояти).
- Ҳайит намозидан олдин нафл намоз ўқимас эдилар.
Абу Саъид Худрий розияллоҳу анҳу айтадилар: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам ҳайит намозидан олдин ҳеч нарса ўқимас эдилар, манзилларига қайтганларида икки ракат намоз ўқир эдилар” (Ибн Можа ривоят қилган).
- Масжидга бир йўлдан бориб, бошқа йўлдан қайтар эдилар.
Жобир розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам ҳайит куни (бориш ва қайтиш) йўлларини бошқа-бошқа қилар эдилар” (Имом Бухорий ривояти).
- Ҳайит намозидан сўнг қурбонлик қилардилар.
Баро ибн Озиб розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ким намоздан олдин курбонлик қилса, у ўзига қўй сўйибди. Ким намоздан кейин сўйса, курбонлигини мукаммал қилибди ва мусулмонларнинг суннатини топибди”, дедилар (Имом Бухорий, Имом Муслим ривояти).
Аллоҳ таоло барчамизни ҳар бир ишда Набий соллаллоҳу алайҳи васалламга эгашувчилардан қилсин!
Даврон НУРМУҲАММАД