Юртимиз бозорлари ва дўконларининг пештахталари турли-туман ноз-неъматларга тўла. Хоҳласак хорижда, хоҳласак ўзимизда етиштирилган ва ишлаб чиқарилган маҳсулотларни харид қиламиз.
Хорижий мамлакатларда маҳсулотларни сохта йўл билан тайёрлаб сотувга чиқарувчи ширкатлар йўқ эмас. Айрим нобакор тадбиркорлар бойлик орттириш мақсадида озиқ-овқат маҳсулотларини сохталаштириш йўли билан маҳсулотни аслига ўхшатиб, чиройли қоғозларга ўраб сотиш ҳоллари кундалик ҳаётимизда учраб турибди.
Пишлоқ ўрнига унга ўхшаш нарсани, қаймоқ ўрнига соусни, апельсин шарбати ўрнига унинг мазасини берувчи ичимликни тайёрлашганини балки эшитгандирсиз. Мутахассислар буни қандай аниқлаш мумкинлиги, маҳсулотларнинг қайсилари ҳақиқий эканлигини, сохталарини қандай йўл билан тайёрланганини аниқлаш устида муайян иш олиб бордилар.
Асалнинг табиийлигини бир неча хил услубда аниқлаш мумкин:
Сохта асалдан куйдирилган шакар мазаси келиб туради.
Уни музлатгичда сақлашни тавсия этишади. (Табиийсига бу шарт эмас.).
Уйингизда кимёвий қора қалам бўлса, унинг ёзадиган учини асалга киргазинг. Агар маҳсулот кўкариб кетса, бу унга сув ёки шакар шарбати қўшилганини билдиради.
Асални сохталаштириш учун унга крахмал, янчилган соя дарахти уни ёки шарбат қўшишади.
Сохта қаймоқ маҳсулотининг ҳақиқий қаймоқдан фарқи унга жонивор ёғининг ўрнига ўсимлик ёғи қўшилган бўлади, сут оқсили соя дарахти оқсили билан алмаштирилган бўлади.
Агар сиз бир қошиқ қаймоқни қайноқ сувга солсангиз, у бутунлай аралашиб кетади. Сохта қаймоқ бундай ҳолатда аралашмай, қайноқ сув солинган идиш тагига чўкади.
Келаётган даромадни кўпайтириш мақсадида нопок ишлаб чиқарувчилар сутга пальма ёғи, меламин, сода ёки крахмал аралаштиришади.
Сохталаштирилган сутни харид қилмасликнинг биргина тўғри йўли— ишончли қўллардан, синалган сотувчилардан сотиб олишдир.
Қизил икрани сохталаштириб, айрим кишилар жуда катта бойлик орттиришади. Уни бўяшади ёки сув ўтларидан тайёрлашади. Табиий икра бармоқлар орасида эзилганда ёрилиб кетади ва бироз тахир мазали бўлади, сохтаси бундай ҳолатда эзилиб, шаклини ўзгартиради. Табиий икрада унинг доналари бутун, тагидаги суюқлик жуда оз ҳолатда бўлади.
Таажжубланарли, лекин факт. Италия мафиячилари сохталаштирилган зайтун ёғидан оладиган даромадлари наркотрафика фойдалари билан рақобатлашади. Унинг нопок ишлаб чиқарувчилари унга ёки бошқа нарса аралаштиришади ёки энг арзон ёғлардан қўшишади. Зайтун ёғининг ҳақиқийлигини унинг нархи қимматлигидан билса бўлади.
Кичкина эксперимент: пахтадан пилик ўраб, зайтун ёғига ботириб олиб, уни ёқилади. Агар олов яллиғи тиниқ ва қурумсиз бўлса, демак шишадаги ёғ шубҳасиз, зайтун ёғидир. Сохта ёғ қора рангда тутаб, чирсиллаб ёнади.
Манба: marketium.ru
Жалолиддин Нуриддинов тайёрлади
Отам менга ўргатган учта ишни ҳеч қачон унутмайман. Сизларга ҳам улар ҳақида айтиб бергим келди.
Биринчиси, отам менинг қўлимдан тутиб, ёзишни ўргатарди. Мен ўқиш ва ёзишни отамдан ўргандим. Ҳаётим мобайнида нимаики яхши нарса ўқисам, ёзсам, унинг савобидан отамга ҳам насиба бориб туради, иншоаллоҳ.
Иккинчиси, отам тирноқларимни олиб қўяр, менга бу ишнинг аҳамияти, тирноқ остидаги микробларнинг зарари, хусусан, овқат пайтидаги зиёни ҳақида гапириб берарди. Бироз каттароқ бўлганимда тирноғимни ўзим олишимни ўргатди. Ҳар тирноқ олганимда шуларни эслаб, ҳақига дуо қилиб қўяман.
Учинчиси, отам нонушта қилмай уйдан чиқишимга йўл қўймасди. Соғлом бўлишда эрталабки нонуштанинг аҳамиятини кейин билиб олдим. Ҳар нонушта қилганимда ҳам отамнинг ҳаққига дуо қиламан.
Маърузаларимдан бирида йиғилганлардан: «Фарзандларингизга ҳар куни қўллайдиган учта ажойиб одатингиз борми?» деб сўрадим. Бир ота деди: «Ишга кетишимдан олдин уларни ўпиб қўяман, аср намозини ўқиб бўлгач, уларинг ҳар бири учун дуо қиламан, уйқуга ётишларидан олдин уларни бағримга босаман».
Сиз ҳам ўзингиздан сўраб кўринг-чи, отангиз ёки онангиз сиз учун бажарадиган учта энг яхши ишни эслай оласизми? Ёки ўзингиз болангизга учта яхши одатни ўргатяпсизми?..
Абдуллоҳ Муҳаммад Абдулмуътийнинг
"ФАРЗАНД ТАРБИЯСИДА 700 САБОҚ" китобидан